Avrupa’da az ülke bu denli zengin bir tarihle övülebilir. Kültürel ve tarihsel kalıtı bakımından Bulgaristan 7’si UNESCO listesine katılan 40 binden fazla kültür anıtıyla İtalya, Yunanistan ve Türkiye’den sonra kıtada ön sıralardan birinde bulunur.  

Olağan istatistik verilerinin dışında, ülke topraklarında kıtanın en kadim kültürlerinin izlerini koruduğuna dair diğer tartışılmaz veriler de mevcut. Bunların 5’i şunlar:

Avrupa’daki en eski homo sapiensin izleri

2020’nin ilkbaharında Dryanovo çevresindeki Baço Kiro mağarasını inceleyen uluslararası ekip hayvan kemikleri, taş ve kemikten yapılmış araç gereçler, süs eşyaları ve 45 000 – 47 000 yıla tarihlenen insan iskelet kalıntıları ile yüzyüze geldi.  Bunlar Avrupa topraklarında bulunmuş ilk homo sapiens temsilcilerinin en erken kalıntıları. Arkeoojik bulgular  ‘sağduyulu insanların’ bu dönemde kıtanın bu bölümüne yerleşip Neandertallarla birlikte yaşamaya başladıklarını kanıtlıyor. Yakına dek Romanya’nın (Pestera Miuerii) mağarasında ortaya çıkarılıp 41 000 yıl öncesine tarihlenen homo sapiens izlerinin Avrupa’da en kadim olduğu sanılırdı.  

Avrupa ve dünyada en eski işlenmiş altın

Arkeologlar Karadeniz başkentimiz Varna yakınlarında 1972 yılında, içinde dünyada en eski işlenmiş altının bulunduğu eski bir nekropol buluntusuyla yüzleştiler. Sayısı 3000’i aşkın altın eşyanın toplam ağırlığı 6 kilogramdan fazla.  İnce işlenmiş artefaktlar Hz. İsa’dan önce V. yüzyılın sonu ile IV. yüzyılın başlangıcına tarihlenip bölgedeki Kalkolitik Çağ kültürünü temsil eder.(Kıtamızda en eskisi kabul edilen Provadiya tuzluğu da aynı dönemden kalmadır).

Avrupa’nın en eski yaşayan kenti

8 bin yaşında olan Plovdiv kentinin geçmişi Prehistorik dönemden bugüne kadar izlenebilir. Araştırmacılara göre kıtanın bu en kadim şehrinde hayat hiçbir zaman durmadı. Kent Traklar ve Romalılardan önce bile meskûndü. Bazı dünya sıralamalarına göre Avrupa’nın en eski canlı şehri olmasının yanı sıra Plovdiv Yerihon, Byblos, Şam, İran’ın Susa şehrinden sonra dünyanın en eski yaşayan kentidir.

Avrupa’nın en eski devleti

Avrupa’daki en eski devlet olan Bulgaristan kuruluşundan beri ismini değiştirmemiş tek devlettir. Han Asparuh yönetimindeki eski Bulgarlar VII. asırda Tuna Nehri’nin güneyine yerleşerek 681 yılında orada kendi devletini kuruyorlar. X. yüzyılın başında gelişmesinde doruk noktasına ulaşan ilk Bulgar devleti o zamana dek görülmemiş edebiyat okulları ve kitapları ile Avrupa halklarına büyük etkide bulunur.  

Avrupa’nın en eski Doğu Ortodoks bağımsız kilisesi

Bulgaristan Ortodoks Kilisesi 879 yılından itibaren otosefal, otonom bir kilisedir. 927 yılında kendisine tanınan patrikhane özelliği sayesinde binlerce yıllık tarihiyle Avrupa’nın ilk Doğu Ortodoks kilisesine dönüşüyor. Otonom oluşuyla Rus Ortodoks kilisesini (1589) 662 yılla, Sırp Ortodoks Kilisesi’ninkini  (1219)  292 yılla geçiyor.

Fotoğraflar: Veneta Nikolova

Çeviri: Neli Dimitrova​