Günün Programı
Yazı Boyutu
Bulgaristan Ulusal Radyosu © 2025 Tüm hakları saklıdır

Bulgaristan'da 1946 öncesinde parlamento seçimleri

Bulgaristan’da seçimlerin ve oy kullanımının tarihi - 2. Bölüm

İlk basılı oy pusulaları ve nispi temsil seçim sistemi ilk kez ne zaman uygulandı?

XX. yy.'ın 20'li yıllarında seçim sandığı.
Photo: arşiv

Ülkenin kurtuluşundan (1878) sonra ilk Bulgar anayasası olan Tırnovo Anayasasında genel oy hakkının modern ve demokratik  normları belirlendi. Birinci Dünya Savaşı'na kadar milletvekilleri çoğunluk seçim sistemiyle seçildi. Yıllar geçtikçe, mevzuat gelişti. Oy verme seçim sandıkları  daha erişilebilir hale getirildi. Ve bu katılım oranını artırdı. 1879'daki ilk seçimlerde % 20'den % 50'nin üzerine. Yirminci yüzyılın başlarında bu oran % 80'e varıyor. İlk oy pusulaları seçmen tarafından veya parti propagandasını üstlenenler tarafından doldurulurmuş.

Sofya Üniversitesi'nden tarihçi Dr. Svetoslav Jivkov anlatıyor:

"Oy pusulaları gerçekten elle yazılıdır ve teoride her seçmenin okuma yazması olması gerekir. Ancak pratikte yasa,  seçmenleri kendi oy pusulasını yazmaya zorlamaz. Yani doldurmuş da olabilirdi. O zamanlar erkek nüfusunun % 3 gibi okuryazarlık oranı ile bu da yaygın bir uygulama olduğunu tahmin edebiliriz.”

Dr. Svetoslav Jivkov

Renkli oy pusulaları, 1909 ile 1913 yılları arasında bir reform paketi ile uygulanır. Amaç, okuma yazma bilmeyen seçmenlerin parti rengine göre seçimi kolaylaştırmak. Basılı bültenler meydana getiriliyor, milletvekili olmak isteyenlerin adaylığını öne sürüyor, mecburi olarak.

Bulgaristan, Sırbistan, İsveç, Finlandiya, Belçika ve Küba ile birlikte orantılı sistemi ilk uygulayan ülkeler arasında yer alıyor. Amaç, oyların demokratik dağıtımını artırmaktır. Çünkü çoğunluk sisteminde listelere girmeyen adaylara verilen oyların büyük bir kısmı iptal edilir ve seçim sonuçları adil değildir.

"Çok  koltuklu çoğunluk sisteminde, yirminci yüzyılın ilk yıllarında genelde iktidar olan ilk güç, oyların ortalama % 45-50'sini kazanır. Ancak bazen koltukların % 80'ini alır. Bu bir problemdir. Avrupa'da bir sorundur ve bu nedenle bazı ülkeler orantılı bir sistem yerine tek bölgeli sistemi uygular.”

Daha 1912 yılında Bulgaristan’da orantılı sistemine bir çoğunluk unsuru da eklenir. Böylece seçmen, parti listesindeki istenmeyen milletvekili adayının isminin  üstünü çizme hakkına sahiptir.

​"Siyaset bilimcilerin dilinde buna çoklu olumsuz tercih denir. Ve eğer bir aday bölgedeki bir partiye olumsuz oyların yarısından fazlasını alırsa,  listede birinci olsa bile sonuncu olur. Böylece en istenmeyen adaylar seçmenlerden destek görmez. 1923'te başka bir değişiklik de uygulanır. Bir seçim bölgesi tarafından seçilen koltuk sayısı 15'ten 3'e azaltılır.”

Türkçesi: Müjgan Baharova




Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Kategorideki diğer yazılar

Foto: Amerika Birleşik Devletleri, Kanada ve Avustralya’daki Bulgar Doğu Ortodoks Piskoposluğu

Metropolit Yosif: Noel, ABD, Kanada ve Avustralya’daki Ortodoks Bulgarlar için çifte bayramdır

Bu yıl Noel bayramı Amerika Birleşik Devletleri, Kanada ve Avustralya’daki Bulgar Doğu Ortodoks Piskoposluğu için son derece heyecan verici oldu. Piskoposluk Metropoliti Yosif’in vekile sahip olması için uzun yılardan beri yaptığı duaları kabul oldu. Bir..

Eklenme 25.12.2024 06:10

Bulgaristan Patriği ve Sofya Metropoliti Daniil'in Noel arifesinde Hristiyanlara hitabı

Bulgaristan Patriği ve Sofya Metropoliti Daniil Noel arifesinde Ortodoks Hristiyanlarına hitap etti. Patrik Daniil “Sıcak aile ocağımızın etrafında toplanarak, dualar ederek yüzyıllar önce atalarımıza müjdelenen şeyin - Kurtarıcının..

Eklenme 24.12.2024 18:05

Metropolit Grigoriy: İsa Mesih’i ağırlayalım

Ortodoks Kilisesi, İsa Mesih’in doğumu beklentisiyle, bugünkü ayinlere kapılarını açıyor. BNR’ye konuşan Vratsa Metropoliti Grigoriy, “Bizim ve kurtuluşumuz için gökten inen Tanrı'nın Oğlu'nu karşılamak için, kutsal ilahi törenlerde İsa..

Eklenme 24.12.2024 10:14