Ülkemizin kiraz diyarı olarak bilinen Küstendil bölgesinde kiraz hasadı ve alımı başladı ve Temmuz ortalarına kadar devam etmesi bekleniyor. Kiraz bahçeleri yüzlerce toplayıcıların sesiyle yankılanırken kiraz bahçeleri polis tarafından korunuyor. Sırf Küstendil bölgesinde 60’ın üzerinde kiraz alım noktası bulunurken yakın Dupnitsa ve Bobovdol ve çevrede bu sayı 200’ü aşıyor.

Kirazda bu yıl rekolte orta ve ortanın altında olabilecek kapasitede. Nisan’da görülen zirai dondan dolayı erken cinsler dondu, geç kiraz cinsleri de yüksek ürün vadetmiyor. Hasat edilen kirazın kilogram başına alım fiyatı 80 stotinka.

Küstendil bölgesinde 20 bin dekar kiraz bahçesi var ve her yıl yaklaşık 5000-6000 ton kiraz hasat ediliyor.

Kiraz toplama kampanyasına büyük sayıda aile katılırken, devlet memurları, biraz para kazanmak amacıyla izin alıyor ve kiraz bahçelerine giriyor. Tarım kooperatifi başkanı Valeri Yovev, 2021 kiraz rekoltesi hakkında şunları paylaştı:

"Gerçeği söylemek gerekiyorsa, bu yıl fazla kiraz hasadı yok. Zirai don meydana geldi ve buna arı kovanlarının hızlı bir şekilde azaldığını da eklememiz gerekiyor. Bundan 10-15 yıl önce çiçek açan kiraz bahçeleri arı vızıltısıyla yankılanıyordu, şimdi ise tam bir sessizlik hakim.”

Küstendil bölgesinde "Meyveciliğin Duayeni" olarak bilinen ziraat mühendisi Kiril Dimitrov, 200 dekarlık kiraz bahçesindeki durumu ağır olarak tanımlıyor: Bahçelerimdeki kiraz rekoltesi, ortanın altında, çünkü kırağı, daha alçak bölgelerde meyve ağaçlarını tamamen yok etti.

Kilogram başına 60 ila 80 stotinka gibi alım fiyatı, bizi zarara uğratıyor ve Küstendil bölgesinin “kiraz diyarı” olarak bilinmesine rağmen yavaş yavaş bahçelerimizden vazgeçiyoruz. Bu fiyat kiraz üreticiliğini öldürüyor." 

Üreticiler, her yıl Köstendil kirazlarının alım satımında bir kartelin varlığından dolayı endişelerini dile getiriyor.

BNR muhabiri Kiril Falin’e, İtalyan şirketlerinin bölgede kiraz ürününü düşük fiyatlarla satın aldığına dair kesin bir şekilde konuşan Kiril Dimitrov, şöyle dedi:

"Kartel, çok uzun zamandır faaliyet yürütüyor ve ülkemizde bu konuda hiçbir önlem alınmıyor. Bu böyle devam ederse, meyveciliği önümüzdeki yıllarda yok edeceğiz.”

Kiril Dimitrov, kiraz yetiştiricilerinin, hasat döneminde kiraz toplayıcı bulmakta da zorlandığını söylüyor:

"Kiraz toplayıcılarının çoğu Batı Avrupa’ya gitti, burada kalanlar ise emeğine karşılık daha yüksek ücret talep ediyor.

Toplayıcılara 50 stotinka ödüyoruz, İtalyan alıcılar, ise ürünümüzü 60 stotinkadan satın alıyor. O zaman kirazları neden topluyoruz? Geçen yıl yaklaşık 30 ton kirazı ağaçlarda öylece toplamadan bıraktım, bu yıl da büyük ihtimalle kirazlar toplanılmayacak.”

“Covid-19 pandemisi ve sınırların kah açık, kah kapalı olmasından dolayı, seyahatlerde kısıtlamaların olması başlı başına bir sorun” şeklinde konuşan Tarım kooperatifi Başkanı Borislav Gogev, geçen yıllarda kiraz ihracatı yaptığını, ancak bu yıl bunun mümkün olmayacağının da altını çiziyor:

"Hatta üçer kez olmak üzere hem Aynaroz Yarımadasındaki Zograf Manastırına, hem de Kıbrıs’a ihraç ediyordum. Sofya Havaalanında özel kurulan kiraz alım noktasına teslim ediyordum, ki buraya bütün ülkeden kiraz geliyordu. TIR kamyonu Cuma öğle saatlerinde yola çıkar ve Pazartesi sabah saatlerinde Limasol’da oluyordu. Artık böyle bir şey yok.”

Küstendil ili Sovolyano köyü muhtarı Plamen İliyev, “Kiraz, kötü hasat döneminde ve bu yıl olduğu gibi, mevcut düşük fiyatlara rağmen kâr sağlayan bir meyvedir” diyor ve devam ediyor:

"Bu yılki hasadı, ağaçlarda  bırakamayız, çünkü bölge insanları, burada elde edecekleri gelire bel bağlıyor".

Kaynak: BNR Küstendil muhabiri Kiril Falin

Çeviri: Şevkiye Çakır