Staro Jelezare köyü, uzun zamandan beri büyük bir sanat projesinin parçası olarak  sanatın yoğun olduğu bir köy olarak tanınıyor.

Burada otomobilini köy meydanına park ederek gerçek üstü bir dünyaya dalabilirsiniz. Bu dünyada imkansız olanlar onlarca köy evinin duvarlarında resmedilmiş.

Çünkü beyaz kedisine sarılmış ve köy nineleri ile tatlı sohbete dalmış bir halde Karl Lagerfeld’i, Orpheus’un ise arp ile, keman çalan Petır Dınov’a eşlik ettiğini başka nerde görebilirsiniz?

Biraz ötede ise “Star Wars” – “Yıldız Şavaşları” filminden robot Si Tripio, Yoda’nın salıncağına oturmuş meyhaneci Penka nineyi sallıyor.

Ana yoldaki köy tuvaleti duvarında ise… Prenses Dayan ve Mister Been’in resimleri çizili.

Staro Jelezare köyünü dünya seviyesinde bir Street art destinasyonu haline getiren fikir Polonya’dan gelme.

Sanatkar aile Katarzina ve Vencislav Piryankov, artık 10 yıldan beri yerli halkın hevesli desteği ile bu Sredna Gora köyünü canlandırıyorlar.

Vencislav bir Bulgar, Katarzina ise Polonyalı, yani Leh. Polonya’da Poznan şehrinde yaşıyorlar, burada atölyeleri ve resim okulları var. ancak kalpleri Sredna Gora dağı yakınlarında Staro Jelezare’de atıyor.

Her yaz mesviminde Vencislav ve Katarzina, hayal güçlerini özgür bırakmak için Vencislav’ın büyük ninesi ve büyük babasının evinde kalıyor. Ayrıca Polonya’dan öğrencilerini de buraya davet ederek onlara köy evlerinin duvarlarında “street art” sanatı yapmayı öğretiyorlar.

Şu anda Piryankov ailesi, New York Modern Sanat Müzesi projesi üzerinde çalışıyor.

Bu proje sayesinde New York’taki müzede sergilenen koleksiyonun en ünlü eserlerinin kopyaları Staro Jelezare’de açık havada sergilenecek, köyün tozlu sokaklarında yürürken onlara dokunabilirsiniz bile.

Katarzina Piryankov şunları anlattı:

“Biz sadece portreler çizmiyoruz! Bu köyde New York Modern Sanat Müzesi galerisinde sergilenen eserlerin kopyalarını çizdiğimiz bir sokak var. İnsanlar, bu eserleri görmek için New York’taki müzeye gidemiyorsa, neden müze onların yanına gelmesin!

Öyle ki, burada yaşayan yerli halkın da çağdaş sanat müzesi var!

Hafta sonlarında turistler burayı ziyaret ediyor. Ayrıca hem Bulgaristan’dan hem de yurtdışından turist gruplarını ağırlıyoruz. Genel olarak Eylül ayında Hollanda’dan ve Belçika’dan kamp arabaları ile turistler geliyor. Onların tatil turu planını gördüm. Bu programda Staro Jelezare köyüne çok büyük yer veriliyor.”

Yabancıların şaşkın bakışları önünde Edward Munch’un “Çığlık” isimli resmi bile sergileniyor. Bunun dışında modernist Marc Chagall, Paul Gauguin, Rene Magritte’ten ve başka usta ressamlardan resimler görmek mümkün.

Piryankov ailesi, köydeki MoMa çağdaş sanat sokağının yeni resimlerle parlayacağı Ağustos ayında öğrencilerinin köye gelmesini bekliyor.

Katarzina Piryankov şunları söyledi:

“Bütün resimler birbiri ile bağlantılı, çünkü bizim projemiz daha ziyade sosyal bir proje. Çalışmamız, insanlara yönelik ve farklı bakış açıları ve konuları anlatıyor. Sadece süslü ve güzel olmasını değil, aynı zamanda ütopya ve zaman hakkında da birşeyler söylemeye çalışıyoruz. Köy meydanlarından birinde bir metal piramit yaptık. piramit dört duvarlı sihirli bir nesneyi andırıyor. Piramit içinde köyün en sembolik olarak en büyük değerleri korunuyor. Bunlar ise farklı anılar ve yerli halkın hikayelerinden oluşuyor.”

Çeviri: Özlem Tefikova
Foto: Veneta Nikolova