Enerji ve Su Düzenleme Komisyonu’na (KEVR) göre 1 Ocak’tan itibaren elektrik, merkezi ısıtma ve su fiyatlarının sırasıyla ortalama % 11 ve % 12 artması, hatta Sofya’daki merkezi ısıtma fiyatındaki artışın % 30 olması gerekiyordu. Çarşamba günü bağımsız enerji ve su düzenleyicisinin böyle bir kararla çıkması bekleniyordu.

Başbakan Kiril Petkov’un fiyat artışı olmayacağına dair verdiği sözlerle uyum içinde, parlamento yasal hakkını kullanarak, 15 Aralık Çarşamba günü fiyatların “uçuşuna dur” dedi. Şu ana kadar iktidarda olan, muhalefet partisi GERB’in önerisi üzerine, milletvekilleri 186 “evet” ile alelacele bir moratoryum kabul etti ve elektrik, merkezi ısıtma ve su fiyatlarını, 1 Ocak 2021’deki seviyelerde korudu. İktidar koalisyonu milletvekili Vladislav Panev’in sözlerine göre fiyatlardaki artış yeni hükümetin iktidara gelmesinden üç gün sonra “yakın mesafeden atış”tı.

Bir ay süre zarfında, enerji alanındaki sorunları incelemek ve kalıcı çözümler önermek üzere meclis araştırma komisyonu kuruldu.

Tanıtılan moratoryum siyasetçiler, vatandaşlar ve uzmanlar arasında bir dizi tepki ve yorumlara neden oldu. Bu da sonuç olarak kararın parlamento tarafından yeniden gözden geçirilmesi ve düzeltilmesine yol açtı. 16 Aralık tarihli kararın yeni versiyonunda, fiyatların 31 Mart 2022 tarihine kadar 16 Aralık tarihli seviyelerde dondurulması öngörülüyor.

Bulgaristan’daki elektrik dağıtım şirketleri ve Devlet Elektrik Sistemleri Operatörü, ortak kararla “elektrik fiyatlarını, yapay şekilde aynı seviyelerde tutma mekanizmaları kullanarak, devletin sosyal politikasını sürdürme girişimlerine” şiddetle karşı çıktılar ve bunun “ tüm elektrik sistemini çökertmek ile tehdit ettiğini” bildirdiler. Eski Enerji Bakanı Rumen Ovçarov, parlamentonun kararını “saçmalık” olarak nitelendirdi ve kesin olarak reddetti. BNR’ye konuşan eski Ekonomi ve Ulaştırma Bakan Yardımcısı Nikola Yankov ise şu yorumda bulundu:

"Elektrik, merkezi ısıtma ve su fiyatlarına moratoryum uygulanması “piyasa ekonomisi” kavramı ile uyuşmayan, hayal kırıklığı yaratan bir hamledir. Çağdaş bir Avrupa ülkesinde işler moratoryum ile yönetilmez. Ayrıca bunun yasal olup olmadığı da başka bir konu. Meclis piyasa ekonomisinde fiyatları sabitleyemez" dedi.

Enerji fiyatlarındaki kaosu ve iki kurumun tutarsız eylemleri hakkında gözlemciler, yeni parlamento ve yeni hükümet için zor bir başlangıç oldu yorumunu yaptı. Siyaset bilimci Deyan Küranov ise “hükümetin yanlış başlangıcı” diye durumu özetledi. Başka gözlemciler, Millet Meclisi’nin bir gün önce almış olduğu kararın gözden geçirilmesine sebep olan bu kafa karışıklığının muhtemel nedeninin deneyim eksikliği olduğunu dile getiriyor.

BNR’ye konuşan İcra Müdürü Nikolay Pavlov şunları söyledi:„Gerçek şu ki, yüksek doğalgaz ve elektrik fiyatları ile ilgili haneleri bir şekilde tazmin etme yolu bulunmalıdır. Ancak şimdi gündemde başka bir sorun var – merkezi ısıtma şirketlerine, tedarikçi “Bulgargaz”dan doğal gaz alış fiyatı ile satış fiyatı arasındaki fark nasıl tazmin edilecek?“ dedi.

Moratoryum Bulgaristan’daki tüketicilere, zor kış aylarında erteleme imkanı sağlamaktadır, ancak dondurulan fiyatlar piyasa seviyelerine dönene kadar bir gün kaçınılmaz olarak ödemek zorunda kalacakları bedelin, ne zaman ve ne olacağı bilinmiyor. O zaman, enerji fakiri Bulgaristan vatandaşlarını tazmin etmek için ertelenen sosyal önlemlerin kabul edilmesi de gerekecek. Başbakan Kiril Petkov, bundan sonra her fiyat artışı öncesi, bunu gerektiren etkenlerin detaylı incelenip, analizinin yapılması gerektiğini ve her bir fiyat artışını tüketiciye yüklenmemesi gerektiğini söylemesi tesadüf değildi.

Foto: arşiv

Çeviri: Bedriye Haliz