8 Şubat’ta, Bulgaristan da dahil, tüm dünyada 140’tan fazla ülkede Dünya Güvenli İnternet Günü kutlanmakta. Bu günü kutlamanın amacı, interetin güvenli kullanımı hakkında hem yetişkinleri, hem de çocukları ve gençleri bilinçlendirmektir.

BNR’ye konuşan Güvenli İnternet Merkezi’nden Emanuil Georgiev, 'in son araştırmasına göre, her iki çocuktan birinin bir tür şiddete, çoğunlukla da duygusal şiddete maruz kaldığını söyledi ve devamında şunları belirtti:

“2016 yılında yaptığımız son araştırmaya göre, çocuk istismarının yüzde 40’ının çevrimiçi ortamda gerçekleştiğini gösterdi. Son araştırmadan bu yana uzun zaman geçti ve dolayısıyla bu yüzdenin artmış olma ihtimali de var. Bazen bu istismar fiziksel şiddete, yada fiziksel şiddetten çevrimiçi şiddete dönüşebiliyor. Yani ikisi arasında net bir çizgi koymak mümkün değil. Ne yazık ki fiziksel şiddet görüntüleri internet ortamında mevcut. İşte bu nedenle benzeri olayların sonlandırılması için ciddi önlemlerin alınması gerek" dedi. 

Bulgaristan’daki Güvenli İnternet Merkezi, 2021 yılında 15 694 ihbar üzerinde çalıştı ve çocuklar için risk teşkil eden 256 olayda çevrimiçi yardım sağladı. Merkez temsilcisi Gerogiev en sık aldıkları ihbarları şöyle değerlendirdi:

“Çoğunlukla çocuklarda cinsel istismar ile ilgili sinyaller alıyoruz. Bu olayların bir kısmı Bulgaristan’da gerçekleşmiyor ve dolayısıyla başka ülkelere devrediyoruz. Önceki yıllarda 18 binin üzerinde ihbar alıyorduk. Aynı zamanda bizden tavsiye isteyen veya danışan çok sayıda insan var. Bu durumlarda ise sinyaller çoğunlukla çocuklar arasında çevrim içi zorbalıkla ilgili olanlar. Olaylarda artış olup olmadığını söylemek zor. Bir yandan, gençler eskisine nazaran çok daha fazla çevrimiçi zaman geçiriyorlar, çünkü eğitimleri bile artık uzaktan gerçekleşiyor. Diğer yandan olayların artmadığını, aslında eskisine kıyasla daha görülür olduklarını da söyleyebiliriz” dedi.

 Uzman, Güvenli İnternet Merkezi’nin Emniyet Genel Müdürlüğüne bağlı Siber Suçlar Dairesi ile çalıştığını bildirdi ve aynı zamanda Bulgaristan’da siber ortamda suç teşkil eden olaylarda, ceza uygulanmasının ne kadar zor olduğunun da altını çizdi. İnternet’in hızlı gelişmesinden dolayı, mevzuat ona sürekli yetişmeye çalışıyor. Bir süre önce bu konu ile ilgili Bulgaristan’da kamuoyunu meşgul eden bazı öneriler vardı. Örneğin çocuklar arasındaki şiddeti içeren videoların yayınlanması, dağıtılması durumunda bunu yapan kişilere cezai işlem uygulanmasına yönelik teklifler sunulmuştu. Avrupa Birliğin’de ise daha çok platformların düzenlenmesi yönünde çalışmalar yürütüldüğünü görüyoruz, yani tehlikeli içeriğe sahip videoların çevrimiçi yüklenmesinden platformlar sorumlu tutuluyor, ülkemizde ise cezaların artması teklif ediliyor. 

Emanuil Georgiev, Bulgaristan’ın da AB üyesi ülke olarak, diğer ülkeler gibi platformlar üzerinde söz sahibi olabileceğine inanıyor.

 “Bizler uluslararası ağların üyeleri olarak platformlarla gerçekleştirilen görüşmelere katıldık. Çabalarımız her zaman çocukların daha güvenli ortamda olması için platformaların bu yönde çalışmasını sağlamak oldu” dedi uzman.

Gerogiev, kullanılan platformların ayarlarını inceleyip, doğru bir şekilde kullanılması gerektğine vurgu yaptı. Ayarlar sayesinde profillere sınırladırılma getirilmesi gerektiğini söyleyen uzman, böylece daha az kişi tarafından özel bilgilere ulaşım sağlandığını ve daha güvenli olduğunun altını çizdi. 

Özellikle reşit olmayanlarda, profillerin herkese açık olmaması, sınırlandırılması gerek. Merkezde bu yönde eğitim verdiklerini söyleyen uzman, şöyle devam etti: “Bize sinyal gönderilmesi durumunda, biz hem Meta, hem de YouTube'a hemen bilgi gönderiyoruz ve içerik çok hızlı bir şekilde kaldırılıyor. Yardımcı olabilmemiz için ebeveynlerin bu mekanizmalardan haberdar olması gerek” dedi Emanuil Georgiev.

Kaynak: BNR-Horizont programı, İrima Nedeva röportajı

Düzenleme ve çeviri: Bedriye Haliz

Foto: unicef.bg, coe.int. BGNES