Varis hastalığı, kronik ve ilerleyici özelliği olan bir hastalıktır. Özellikle sıcak aylarda, ısının kan akışını arttırması ile toplardamarlara daha fazla yük biner.

Bulgaristan Ulusal Radyosu BNR’ye konuşan Sofya Tıp Akademisi Damar Cerrahisi Kliniği Asistanı Dr. Svetozar Marangozov’a varis hastalığının ne zaman ortaya çıktığı sorusunu yönelttik ve şu cevabı aldık:

"Varis hastalığı çoğu hastalarda genetik olarak belirlenmekte, ancak er veya geç tespit edilmesine yardımcı olan bazı risk faktörleri söz konusu. Örneğin bazı hastalarımda çok erken yaşlarda varis geliştirme olasılığına yatkın olduklarını görüyorum. En yaygın olarak gözlemlediğimiz patolojiye göre, müdahale gerektiren varisli hastalar genelde 30 ve 40 yaşlarında oluyor" dedi uzman.

Salgından dolayı getirilen bazı kısıtlamalar yüzünden, özellikle son iki yılda gündelik yaşantımızda daha az hareket eder olduk ve bu durumun varis hastalığından muzdarip olanlar üzerinde nasıl bir etkisi oldu?

“İnsanlar hareket etmeyi bıraktı ve bu tam bir felaket. Damarların en büyük düşmanı sabit şekilde uzun süre oturmaktır. Son zamanlarda kapımı çalan hastaların büyük bir bölümü damarlarda ağrı şikayetleri, şişkinlik ve birçok komplikasyon olan kişiler oluyor. Ne yazık ki bu salgından dolayı insanlar hastanelerden korkar oldu ve evde kalarak hastalığın ilerlemesine uygun zemin sağladılar” dedi damar uzmanı.

Dr. Marangozov’a göre varis hastalığının temel nedenlerinden biri hareketsizlik:

"Hepimiz uzun saatler boyunca bilgisayar başında, masa başında duruyor, mola vermeden uzun yolculuklarda bulunuyoruz. Bu durum yerçekimi etkisi yüzünden genişlemeye başlayan toplardamarlar üzerinde ciddi rol oynamaktadır. Kan dolaşımı yavaşlar ve ilk belirtiler ortaya çıkmaya başlar – ağırlık, gerginlik, yanma, rahatsızlık, ayakların ağırlaşması ve günün sonunda his kaybına kadar giden durum meydana gelir" diye uyarıyor Dr. Marangozov.

Varis hastalığının en erken belirtileri nelerdir ve en sık hangi bölgelerde görülür?

“Damarların gözle görülür genişlemesi ortaya çıkmadan önce, ayaklarda ağırlık, gerginlik ve ayak bileklerinde ödem oluşur. Özellikle şimdi sıcak günlerde, uzun bir çalışma günü sonrası hareket etmede zorlanma yaşanır. İşte bunlar toplardamar yetmezliğinin ilk belirtilerinden bazıları. Daha sonraki aşamalarda alt bacağın iç tarafında örümcek ağı benzeri genişlemiş kılcal damarlar ve küçük toplardamar nodüller fark edilir. En son aşama olarak ise derinin renginin değişmesi, alt bacaklarda cildin sertleşmesi, yaraların oluşması ve kendiliğinden kanama gibi daha şiddetti durumlar gözlenmekte” dedi uzman.

Modern tedavi yöntemleri nelerdir?

“Hastalarımızın durumunu dikkate alarak en doğru tedavi yöntemini belirlemekteyiz. Farklı tedavi seçeneklerine sahip olduğumuz için şanslıyız. Varis hastalığının başlangıç aşamasında, herhangi bir müdahaleye gerek olmadığında, fiziksel aktiviteyi tavsiye ediyoruz. İş yerinde 2-3 dakikadan fazla sürmeyen eksersizler öneriyoruz. Toplardamar duvarlarını güçlendirmek için ilaç tavsiyesinde bulunuyoruz. Durumları ilerlemiş olan vakalarda ise elastik bandajlar, elastik çoraplar kullanılmasını tavsiye ediyoruz. Bunlar işe yaramadığında veya bir komplikasyon oluştuğunda, yine hastalığın şiddetine göre girişimsel tedavi uygulamaya başlıyoruz. Her hastanın durumu dikkate alınarak, bireysel tedavi yöntemi uygulanmakta” diye açıkladı Dr. Marangozov ve şu tavsiyede bulundu:

“Varis hastalığı olduğundan şüphelenen veya bu belirtilerden bazılarına sahip olan tüm hastalara çağrım, uygulanması gereken en doğru tedavi yönteminin belirlenmesi için bir cerraha danışmaları, damarlara ultrason yaptırmaları ve böylece damarların hangi devrede olduğu, endişelenecek bir şey olup olmadığı ortaya çıkacak.”

Dr. Marangozov, varis hastalığından muzdarip olan hastaların yaz aylarında dikkat etmeleri gereken noktaları şöyle açıkladı:

“Öncelikle tüm hastalarıma, özellikle uzun süre masa başında oturanlara her saat başı veya her bir buçuk saatte bir kalkıp hareket etmelerini, parmak uçlarında durup ardından topukların üzerinde durma eksersizini 10-15 defa yapmalarını tavsiye ediyorum. Her fırsatta ayakların yukarı kaldırılması gerek. Özellikle varis hastalığı kanıtlanmış hastalar sıcak prosedürlerden, aşırı ısınmadan, uzun süre güneş altında kalmaktan kaçınmalılar ve sıcak su havuzlarından uzak durmalılar. Yüzmek çok faydalı ve denizde olanların mümkün olduğunca daha uzun süre suda kalmalarını tavsiye ediyorum, çünkü soğuk suyun damarlara faydası var” dedi Sofya Tıp Akademisi Damar Cerrahisi Kliniği Asistanı Dr. Svetozar Marangozov.

Kaynak: BNR-Horizont Programı, Maya Dançeva’nın röportajı

Düzenleme ve çeviri: Bedriye Haliz