26 Şubat tarihine kadar ziyaret edilebilecek ‘Romanya’daki Bulgarlar. Ulusal Etnografya Müzesi Fonundan  Kültür Mirasımız’ konulu özel sergi Romanya’dan halk giysileri, ilgi uyandıran arşiv fotoğrafları teşhir ediyor. 

Sergi kapsamında Banat Bulgarları ve Bükreş pavlikanları diye Romanya’daki iki Bulgar topluluk türünün milli giysileri arasındaki benzerlik ve farklılıkları gözler önüne seren Çoplâ (“Cioplea ve Popeşti-Leordeni’den Bulgar halk giysisi’ başlıklı iki dilli kitap da gösteriliyor. 

Bu ilginç incelemenin müellifi olan Gabriela Mitu, babası Bulgar olan, ancak Bulgarca konuşmayan bir Rumendir.

Araştırmacı şunları anlattı: "Arkada kalan 200 yıl içindeki göçleri göz önüne alarak geleneksel giysilerin iyi korunmuş olduğunu belirtebiliriz. Milli giysinin evrimi şehir hayatının etkisi altında oluşan öğelerin eklenmesi, yeni malzemelerin kullanımıyla sağlanmıştır."

Milli giysiler arasında bir kıyaslama yapmak istersek zamanın içinde uğradıkları değişimleri takip etmeliyiz, diye düşünüyor Gabriela:

"İki temel milli giysi mevcuttur. Biri, Banat Bulgarcasında ‘Star Bişnov’ diye Star Beşenov’ta , diğeri ise Vinga’dan olan giysidir. Her ikisi de Kuzey Bulgaristan’a özgü iki önlüklü milli giysi türündendir. Star Beşenov milli giysisini Bükreş pavlikanlarının giysileri ile kıyaslarken gömlekte, ön ve arka önlüklerde, ayrı giysi kısımlarının isimlerinde benzerlikler buluyoruz. Her iki yerleşim yerinde korunan nakışlar da birbirine çok benziyor. 

Star Beşenov milli giysisinin en ilginç özelliğini elbisenin ön tarafındaki önlük oluşturuyor. Üzeri metal lif, şirit ve payetlerle süslüdür.“

• Vinga’daki Banat Bulgarları – geçmişten ve bugüne

Gabriela’ya göre, Bükreş ve bölgesinde bulunmasına rağmen, Banat Bulgar topluluğunun birlik ve beraberlik içinde yaşaması en büyük önem taşır.  Popești-Leordeni  kökenli olan Gabriela devamla şunları anlatıyor:

"Bükreş’e yakın bir yerde oturan Banat Bulgar topluluğuna mensubum. Onlar 1810-1812 Rus -Osmanlı savşı sırasında Belene’den ve Oreş köyünden buraya kaçmışlar. Çoplya ( Cioplea), kurdukları ilk köydür. Çoplya artık 50 yıldır Bükreş’in bir semtidir. Popeşti- Leordeni ile, umuyorum, aynı süreç baş gösterecek. Kuzey Bulgaristan’daki köylerle çok sağlam bir ilişkimiz var. Biz oradaki akrabalarımızı, onlar da buradaki yakınlarını karşılıklı olarak ziyaret ediyoruz.

• ‘Bırdarski geran’dan anılar’ belgeseli

Foto: Facebook / National Ethnographic Museum - BAS, Facebook / Martina Gancheva, Yoan Kolev