Avrupa Birliği Başkan Yardımcısı ve Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Bulgaristan Ulusal Radyosu BNR'nin da parçası olduğu "Euranet Plus" Radyo Ağının Zirvesi çerçevesinde düzenlenen gazeteciler toplantısına katıldı ve Kuzey Makedonya ile genişleme süreci, Kuzey Kosova'daki gerilim ve Ukrayna'daki savaş hakkında yorum yaptı.

Bulgaristan Ulusal Radyosu’nun, Kuzey Makedonya'nın Avrupa Birliği'nin diplomatik kararında öngörüldüğü gibi, Kasım ayına kadar anayasasında etnik bir Bulgar azınlığın varlığını tanımaması durumunda Avrupa Birliği'nin sonraki adımlarının ne olacağı sorusuna Josep Borel şöyle cevap verdi:
"Kuzey Makedonya iyi bir ilerleme kaydediyor ve Avrupa tarafından onun Avrupa Birliğe katılımını engelleyecek hiçbir şey yok. Bu katılım sırasında Avrupa ilke ve standartlarına kesinlikle uyulacaktır.”

"Bu kesinlikle iyi bir işbirliği gerektiriyor ve katılım sürecini uygulayabilmek için istikrarın yanı sıra bölgesel işbirliği de temel bir unsur olmaya devam etmektedir. Ancak ikili meseleler bağlayıcı olmamalı ve katılım sürecini belirlememelidir.”

Ve Sırbistan ile Kosova arasındaki gerilim konusunda: Mart ayında, Avrupa Birliği'nin aracılık ettiği ve Kosova'nın belirli yürütme yetkilerine sahip olacak ve Belgrad'la bağları sürdürecek Sırp çoğunluklu belediyelerden oluşan bir birliğin kurulmasına izin vereceği, Sırbistan'ın ise Priştine'nin uluslararası örgütlere üyeliğine itiraz etmeyeceği bir anlaşma imzalandı.

Ancak bu anlaşma bugüne kadar imzalanmadı ve Kuzey Kosova'daki dört belediyede çoğunluğu oluşturan etnik Sırpların, Arnavut belediye başkanlarını yalnızca yüzde 3,5 oranında seçmen katılımıyla atadığı Nisan ayındaki yerel seçimleri boykot etmesinden sonra, geçen ay gerginlik tırmandı.

Yerli Sırplar protestolar düzenlerken NATO'nun Kosova Barış Gücü (KFOR) ile çatışmalar yaşandı.

Geçen haftanın sonunda Avrupa Diplomasisi Başkanı Josep Borrell, Brüksel'de Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vučić ve Kosova Başbakanı Albin Kurti ile ayrı ayrı görüştü ve ardından yaptığı açıklmada, gerilimin derhal ve koşulsuz olarak azaltılması gerektiğini söyledi:

"Normalleşme anlaşması yokken normalleşmeden söz edemeyiz. İnsanlar sokaklarda savaşırken, göstericiler binaları kuşatırken ve NATO güçlerine saldırırken ben ilişkilerin normalleştirilmesinden nasıl bahsedebilirim?

İlk olarak, günlük yaşam normale dönmelidir. Bunun gerçekleşmesi için de yeni seçimlere ihtiyaç var. Bakalım bunları nasıl uygulayacağız. Ve bu arada, tutukluları serbest bırakma, insanların tutuklanmalarını ve sert muameleyi durdurma ve diyalog arayışı şeklinde gerilimi azaltma. Geçen Perşembe günü yapılan toplantılarda, ilerlemenin bir yolunu bulmak için gerilimi düşürmeye çalıştık.

İyi haber şu ki, her iki lider de durumun ciddiyetini ve yeni seçimlere duyulan ihtiyacı anlıyor. Bu, çok önemli. Yeni seçimlerin yapılması konusunda anlaştılar. Son tutuklamaları görüştük. Sırbistan, üç Kosovalı polis memurunu derhal, koşulsuz olarak serbest bırakmalı ve Kosovalı Sırplara yönelik kötü muamele ve tutuklama iddiaları da soruşturulmalıdır. Onlara karşı herhangi bir suçlama yok ise, onlar da serbest bırakılmalıdır.

Yeni seçimlerin yapılabilmesi için her iki tarafın da gerginliğin azaltılmasına katkıda bulunması gerekiyor." – dedi Avrupa Birliği Başkan Yardımcısı ve Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi, "Evranet Plus" Radyo Ağının Zirvesi çerçevesinde düzenlenen gazeteciler toplantısında.

Bulgaristan Ulusal Radyosu’nun, “Geleneksel olarak Kosova'yı savunan ancak bu durumda hem 23 Nisan yerel seçimlerini hem de Priştine'nin oylamayı meşru olarak tanıma kararını kınayan Avrupa Birliği ve ABD'nin, Belgrad'ın Rusya'nın Ukrayna'yı işgalini kınamaması ve Moskova'ya yaptırım uygulamaması sonrasında Brüksel'in yanına çekmek için, Sırbistan'a karşı tek taraflı hareket edip etmediği?” şeklindeki sorusna Josep Borrell şu cevabı Verdi:

"Olayları karıştırmayın. Belgrad'ın Rusya'ya yaptırım uygulamamış olması, Priştine ile ilişkilerin normalleşmesi konusunda hiçbir şeyi değiştirmiyor.

Burada söz konusu olan Kosova ile Sırbistan arasındaki ilişkiler ve bu noktada ABD ve AB, Kosova'ya gerilimi azaltma ve yeni seçim yapma çağrılarında kararlı bir şekilde birleşiyor.

Yaşananlardan kaçınılmalıydı. Tepkilerin ardından geldiği bir provokasyon idi ve bu, Sırbistan'ın Rusya'yla, Kosova'nın ABD'yle olan bağları ne olursa olsun aralarında çözülmeli.Onlar tartışmaların bir parçası değildir."
"Sırbistan ile Kosova arasındaki ilişkilerin bozulması, belediyelerde yaşananlar, NATO askerlerine yönelik şiddet, tutuklamalar ve tekrarlanan seçimlerin bir tarafın Rusya, diğer tarafın ABD ile ilişkisi yoktur, olayları karıştırmayın. "

Sırbistan yine de Rusya'ya yaptırım uygulamaya ikna edilebilir mi?

"Bakın, dış politikası konusunu üçüncü bir ülkeye empoze edemeyiz.Aday ülkelerin dış politikalarını ortak Avrupa politikasıyla uyumlu hale getirmelerini istiyoruz. Ve Sırbistan'ın dış politikası, bizimkiyle çok iyi koordine edilmemiştir. Rusya ile ilgili durum böyle.

Ancak her ülkenin kendine has koşulları dikkate alınmalıdır."

Ukrayna'daki savaş bağlamında Avrupa Birliği'nin savunma politikası “Euronet Plus” Gazeteciler Zirvesi’nin de ana konusu oldu. Josep Borrell’e, “Ukrayna saldırısı başarılı olursa, Ukrayna'nın Avrupa Birliği'ne daha hızlı katılımına yol açıp açmayacağı” gelen sorular arasında idi: "Bir kez daha tekrarlıyorum – olayları karştırmayın. Savaş savaştır ve katılım süreci ayrı bir şeydir. Kuşkusuz, Rusya saldırısı, Ukrayna'nın Avrupa Birliği'ne katılım sürecini hızlandırdı. Ukrayna’ya, rekor sürede üyelik sözü verildi. Ciddi şekilde çalışıyoruz ve bu konudaki sözlerimizi ciddiye alıyoruz.”

"Avrupa Komisyonu, Ekim ayında, Ukrayna'nın ilerlemesine ilişkin bir rapor sunacak. Ama süreç objektif kriterlere dayanıyor, bedava bir öğle yemeği ya da hediye değil, kazanılmış ve hak edilmiştir. Ve Ukrayna gerekli reformları yapmalıdır, ki bunları çok hızlı bir şekildede yapıyor.

Ukrayna halkı, her zamankinden daha fazla Avrupa Birliği üyesi olmayı istiyor. Bu, bir gerçektir ve belki de en öenmlisidir.Sadece hükümette değil, halkta da siyasi irade mevcut. Bu da Balkan ülkelerinin katılım süreci için bir itici güç olabilir.”

Avrupa Birliği Başkan Yardımcısı ve Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, kesin dille Avrupa Birliği’nin Ukrayna savunmasına desteğinin devam edeceğini belirtti:

"Savaş alanında daha iyi bir konumdaysanız, müzakere masasında daha iyi bir konumdasınız demektir. Bu nedenle çatışmalar şiddetini yitirmiyor, çünkü herkes müzakere etmek için savaş alanında güçlü bir konumda olmanız gerektiğini anlıyor. Ne yazık ki, Rusy,a bu savaşı durdurmak istemiyor ve Ukrayna kendini savunmaya devam etmek zorunda kalıyor. Ve savaşın muhtemelen uzun süreceği gerçeği, kimsenin kontrol edemediği şeylere bağlıdır. Bizim açımızdan, hayatta kalma mücadelesi veren Ukrayna'yı desteklemeye devam etmeliyiz. Rusya savaşı durdurmak istemiyor, ama Ukrayna kendini savunmaktan vazgeçemez.

 İstemek başka, yapabilmek başkadır.”

Josep Borrell, dünyanın artık iki kutbu olmadığını, çok kutuplu olduğunu ve dolayısıyla …

"Bu gerçeği kabul etmeliyiz - çok kutupluluğa dayalı, karmaşık, çok katmanlı olacağız. Bu kutuplar, bazı nedenlerden dolayı bir noktada bir tarafa, başka bir noktada diğer tarafa daha fazla meyledecek ülkelerdir. Bu karmaşık gerçeklikle başa çıkabilmeliyiz.

Dünya, ABD ile Çin arasındaki çatışmaya veya Ukrayna'daki savaşa indirgenemez. Bütün bunlar çok daha karmaşık gerçeğin bir parçasıdır, çünkü, bugünkü siyasi manzara, İkinci Dünya Savaşı veya Soğuk Savaş'tan sonrakinden tamamen farklıdır."

Bununla birlikte, aynı zamanda, Avrupa diplomasisinin başkanı, ABD'de kimin iktidarda olduğunun, Cumhuriyetçilerin mi yoksa Demokratların mı olduğunun önemli olduğunu kabul etti:

"Eminim başka bir devlet başkanı Washington'da olsaydı, her şey daha farklı olabilir ve olabilirdi. Donald Trump'ın tavrının, önerilerinin ve ruh halinin, Joe Biden yönetimininkinden farklı olacağının herkes farkında. Eminim, Putin'in beklediği şeylerden biri, bir sonraki seçimden sonra başka bir Amerikan yönetimiyle karşı karşıya gelebilmesidir.

Belki Putin de Avrupa toplumlarının savaştan ve savaşın bize getirdiği çabalardan bıkmasını bekliyor. Ama bence, Putin burada büyük bir hata yaptı.

Rusya'nın daha güçlü, Ukrayna'nın daha zayıf, Avrupalıların bölünmüş ve Atlantik ötesi bağlantısının zayıf olduğunu düşünmek büyük bir yanılgıdır. Tam tersidir durum.”

Türkçesi: Şevkiye Çakır

Foto: EPA/BGNES, europarl.europa.eu

Bu haber, AB “Euranet Plus” Radyo Ağı çerçevesinde hazırlanmıştır. Haberin orjinalini dinleyebilirsiniz.