Sofya Askeri Tıp Akademisi’nin kurulması üzerinden 132 yıl tamamlandı. 1 Aralık 1891 yılında yürürlüğe giren savunma bakanı emri ile kurulan Sofya Genel Garnizon Hastanesinin başına Bulgaristan Tabipler Birliği kurucularından dr. Georgi Zolotoviç getirildi.

Bundan bir asrı aşkın süre önce sadece ordunun ihtiyaçları için kurulan Akademi, günümüzde herkese açık olup Bulgaristan’da en yenilikçi hastanelerden biri durumundadır.

Askeri Tıp Akademisi uzmanları, yıllar içinde dünyanın dört bir yanında yer alan sıcak noktalardaki nüfusa destek amaçlı onlarca misyona katıldı. Birinci misyon ise daha 1904 yılında uzak Mancuriya’da yapıldı.

O günden bu yana rütbe sahibi Bulgar tıp uzmanları, Rusya, Kore, Vietnam, Kamboçya, Cezayir, Suriye, Müzambik, Nikaragua, Angola, Etiyopya, Libya, Ermenistan, Türkiye, Kuzey Makedonya, Afganistan, Irak, Ukrayna, Haiti ve diğer ülkelerde hayatlar kurtardı. Beyaz forma giyen askerlerimiz, sırf savaş alanlarında ve mülteci kamplarında değil, yurtta veya yurt dışında olsun meydana gelen geniş çaplı afet ve kaza durumlarında da yardıma muhtaç olanlara yardım eli uzatıyorlar.

2017 yılından bu yana Askeri Tıp Akademisi VMA, Varna Tıp Üniversitesi ve Deniz Harp Okulu ile birlikte “askeri tıp” bölümü için eğitim merkezi durumundadır.

2021 yılında VMA bünyesinde oluşturulan ve ülkede bu türden tek bir tesis olan Askeri Tıp Simulasyon Antreman Merkezi’nde bugün itibari ile askeri hademeler ve sivil ile askeri paramedikler olmak üzere 500’den çok kişiye eğitim verildi, yüzlerce kişi havadan ve olağanüstü durumlarda acil tıp yardımı sağlamaya ve çok uluslu operasyonlara katılımaya hazırlandı.

Askeri Tıp Akademisi Başkanı Tümgeneral Ventsislav Mutafçiyski “Savaş hademeleri, doktor gelinceye kadar savaş alanında yaralanan askerlerin hayatını ellerinde tuttukları için aslında platin değerindeki 10 dakikayı sağlayan kişilerdir” dedi ve hava yolu ile tıbbi tahliye eğitiminde kullanılacak helikopter simulatörün de kurulacağını belirtti.

Bundan kısa süre önce “askeri tıp” bölümünün ilk mezunları subay rütbelerini aldı.

Askeri tabip mesleği riskli midir?

Yambol, Bezmer Hava Üssünde askeri hekim olan üsteğmen dr. Petya Petrova, bu soru üzerine şu cevabı verdi:

"Bu insanın iradesinin ne denli güçlü olduğuna bağlıdır. 18 yaşında aynı zamanda iki yüksek tahsil okuma sorumluluğunu üstlenen, askeri eğitim ve tıp tahsili arasında çok büyük bir uçurumu atlamış olur. Biz bunu yapmayı başardık”.

Sliven’e yakın Novo Selo Eğitim Poligonunda askeri tabip olan üsteğmen dr. Bogomil İvanov ise şunu ekledi:

„Yapacağımız işle ilgili daha birçok eğitim göreceğimizi bilsem de yeterince donanımlı olduğumuza inanıyorum. Tıp Üniversitesi ve Deniz Harp Okulu’nda geçirdiğimiz zaman içinde gerek askeri gerekse de tıbbi ortamda deneyim edindik. Geleceğimizin güzel olacağına inanıyorum”.

Her iki doktor, eğitim için yurtdışına gitmeye yatkın olsa da çalışmak için en azından şimdilik Bulgaristan’ı tercih ettiklerini paylaştı.

"Müttefik ordularda gelişmiş askeri tıp hizmetleri var ve ben onların deneyiminden yararlanmak isterim. Bu yaz mavsiminde ABD Tennessee Eyaleti Ulusal Muhafızlar Dairesi ile birlikte düzenlenen eğitim, üzerimizde ciddi etkiler bıraktı” şeklinde konuştu dr. İvanov.

Dr. Petya Petrova ise anesteoloji uzmanlık dalında ihtisas yapmak üzere Almanya’da eğitim görecek.

"İlk başta Bulgaristan’da kalıp Askeri Tıp Akademisi’nde çalışmak, sonra imkanım olursa yurtdışında kurs görmek istiyorum. Bu şekilde tahliye ve hastalara yardım kabiliyetlerimizi artırmak üzere daha fazla deneyim edinmiş, yabancı orduların birikiminden istifade etmiş oluruz.”

Her iki tabip, dünyanın farklı yerlerinde sıcak nokta misyonlarına katılmaya hazır olduklarını belirterek birçok yaralının olduğu durumlarda her doktor için soğukkanlı kalmak ve mümkün olduğu kadar hızlı şekilde ilk yardım sağlamak kabiliyetinin çok ehemmiyetli olduğunu ileri sürdü.

"Askeri eylemler yürütülürken yaralıların sayısı büyük, sahip olduğumuz tıbbi imkanlarsa genellikle sınırlı olur. Bu durumlarda mevcut imkanlarla azami sayıda insana yardım etmeyi başarmalıyız. Böyle bir durumda yaralıları tanırsak eğer, bundan silkinip yaraların ağırlığına göre öncelik vererek herkese yardım sağlamaya çalışmamız lazım”.

Sağlık sistemindeki durumun pekişmesine ilişkin tavsiyeleri sorulan genç tıp uzmanları, ülkenin her yerinde bulunan vatandaşların sağlık hizmeti alma şanslarının eşit ve reel olması, doktor ile hemşire ücretlerinin önemli ölçüde yükseltilmesi ve sistemde iş imkanına erişimlerinin kolaylaştırılması gerektiğine dair kesin konuştular.

Söyleşirler  : BNR Horizont Programı, Gergana Hrischeva

Düzenleyen  : Yoan Kolev

Foto: Askeri Tıp Akademisi