Belediye bütçelerinin onaylanması, şu an belediye meclislerinin öncelikleri arasında yer almaktadır. Mahalli idarelere tahsis edilen kaynaklara gerçekleştirilecek olan faaliyetlerin büyüklüğü olduğu gibi, ayrı ayrı yerlerde yaşanan sorunlara çözüm getirilmesi de bağlı olmaktadır.

Tsar Kaloyan şehri içinden geçen Hlebarovska nehri yatağında temizlik ve bakım çalışmaları, kaynak temin edilmesini gerektiren önemli faaliyetler arasında yer almakta. Tsar Kaloyan Belediyesi, şehirde ve diğer yerleşim birimlerinde yağış alan kanalların ve nehir yatakları ile derelerin evsel atıklardan temizlenmesi işi için 2024 Bütçesinden 10 000 leva tutarında kaynak ayırdı.

Nehir yatağı istinat duvarının güçlendirilmesi için de para öngörüldü. Buna ragmen Tsar Kaloyan’da taşkın tehlikesi tamamen gerçekçidir, çünkü belediye tüm bakım faaliyetlerini kendi kaynakları ile finanse etmek durumunda değildir. Ayrıntıları BNR Şumen Radyosu muhabiri Lyudmila Borisova’nın röportajından aktarıyoruz.

Tsar Kaloyan Belediye Başkanı Daut Alaovlu, zamanında onaylanan bütçenin varlığından memnuniyet duyduğunu ifade ederek bu sayede belediye önceliklerinin henüz yılın başında net bir şekilde belirlenmiş olduğunu belirtirken bu bütçede de nehir yatağı ıslahına yönelik büyük yatırımların yapılmasına kaynak tahsis edilmediğine dikkat çekti. Belediye bütçesi kaynakları ile yürütülebilecek faaliyetlerin son derece sınırlı olduğunu kaydeden belediye başkanı, şunları da ekledi:

“Devletin Kurumlararası Afet ve Kaza Komisyonu aracılığı ile daha esaslı çalışmaların yapılmasını kararlaştırması gerekir. Kaynakların ayrılması ve belediyeler tarafından bu kaynakların yönlendirileceği öncelikli alanların belirlenmesi lazım. Belediyenin öz gelirleri ile maalesef ıslah çalışmalarını istediğimiz şekilde yapamayız.”

2007 yılının yaz mevsiminde Tsar Kaloyan şehrine metre kare başına 300 litrelik yağışın düşmesi sonucu oluşan dev su dalgasının beraberinde ev, hayvan ve insanlar sürüklediğini hatırlatıyoruz. Yaşanan afet sırasında biri çocuk olmak üzere sekiz kişi hayatını yitridi. Tufan andıran sel, şehirde büyük yıkım yarattı. 2022 yılının sonbaharında yerli halk dehşeti bir kez daha yaşadı. Tsar Kaloyan bir kez daha sel suları altında kaldı. Yarım saat gibi kısa sürede metre kare başına 38 litrelik yağış düştü. Neyse ki bu sefer can kaybı olmadı.

Devlet desteği yokken, belediyenin kaynakları ise yetersiz kalırken Tsar Kaloyan’ın devamlı taşkın riski ile karşı karşıya olduğunu söylemek mümkün mü? Bu soru üzerine Belediye Başkan Alaovlu şu cevabı verdi:

“Doğrudan konuşan biriyim. Umarım bu tür doğa afeti olmaz, ama olursa eğer, bugün aynı şiddette yağış yağarsa eğer, çok büyük problemler yaşarız. Bu yoğunlukta olan yağışlar, kanal ve nehir yatağının kapasitesinin epey üzerindedir. Biz, öz kaynaklarımızla yerleşim birimi sınırlarında nehir yatağı içindeki çalı ve ağaçları temizlemeye çalışıyoruz. Sadece temizlik işleri ile kalmıyoruz. Sermaye programında problemli bir bölümde 200 metre uzunlukta istinat duvarının kurulması da öngörülüyor. Bu az olmamakla birlikte, bütün nehir yatağı da değildir, dolayısıyla bir sonraki etapta Hlebarska nehri yatağının diğer 200 metrelik bir bölümünde beton istinat duvarının kurulmasına ilişkin tasarım çalışmaları sürüyor. Fakat genişletme ve alüvyon temizliği yapılması için gerekli kaynakları sağlamak durumunda değiliz. Hlebarska nehrinin Tsar Kaloyan şehri içindeki bölümüne ilişkin yaptığımız hesaplamalar, 500 000 ile 1 000 000 leva arasında değişen tutarda paranın gerekli olduğunu gösteriyor.”

Tsar Kaloyan gibi küçük bir belediye bu kaynağı ayırmak durumunda değil. 2007 yılında devlet tarafından şehrin kalkınmasına yönelik 5 milyon levanın üzerinde para tahsis edildi. Fakat yerli insanların istedikleri tazminat değil, can ve mal güvenliğidir. Çünkü bundan 17 yıl önce yaşadıkları dehşet, her yoğun yağış düştüğünde içlerinde canlanıyor.

“O gün şiddetli yağış başlayınca bir süre nehir suyu seviyesinin gitgide yükseldiğini izledik. Son anda ablam kaçacağını söyledi. Üç kişi beş çocukla beraberdik. İçeri girinceye kadar su yüksekliği insan boyunu buldu. Bizi tahliye ettiler. Tanrı yardımcımız olsun!” diyor yaşadıklarını anlatan bir kadın”.

Tsar Kaloyan’da taşkın riskine ilişkin daha 2007 yılında analiz yapıldı. O sırada yapılan hidrolojik analiz sonucu Tsar Kaloyan’ın en büyük taşkın tehlikesi ile karşı karşıya olan yerlerden biri olduğu saptandı. Belediye Başkanının radyomuza konuşurken öne sürdüğü gibi, bu yüzden belediye yöneticileri devletin insanların korkularını ciddiye almasında ve olası taşkın riski sorununa kökten çözüm getirilmesi için paranın tahsis edilmesinde ısrar ediyorlar.

“Plan hesabımızı her yıl güncelleştiriyoruz. Projelere gerekli değişiklik ve düzenlemeleri getiriyoruz. Devletten kaynak almakta ısrarlıyız. Geri kalanı merkezi bütçenin sağladığı imkanlara bağlıdır. Biz girdi kısmını her yıl yerine getiriyoruz” diye konuştu Daut Alaovlu.

Kaynak  : BNR Şumen Radyosu

Söyleşi  : Lyudmila Borisova

Çeviri  : Tanya Blagova