"Bir zamanlar Bologna'da, Büyük şehir meydan'da bir dondurma sarayı inşa etmişler ve çocuklar uzak yerlerden dondurma yemeğe geliyorlarmış"…

En sevilen çocuk yazarlarından Gianni Rodari'nin "Bir telefonluk masallar" kitabındaki "Dondurma Sarayı" hikayesi bu sözlerle başlıyor.

Bugün Bologna'daki Büyük meydanının yanında da dondurma yiyebilirsiniz, ancak çocuk kahkahalarının ve hayal gücün sarayı şehrin dışında bulunuyor. Orada her sene dünyanın en büyük çocuk edebiyatı fuarı olan Uluslararası Çocuk Kitapları Fuarı düzenleniyor. Bu yıl 61’nci kez düzenlenen fuar 8 Nisan'da başlıyor ve 11 Nisan'a kadar devam ediyor. Fuara 90'nın üzerinde ülkeden 1500'e yakın yayıncı, yazar ve ressam katılacak. Bu ülkeler arasınd ageçen yılın en iyi çocuk kitaplarını ve yazarlarını sunacak Bulgaristan da yer alıyor.

Kültür ve Edebiyat" Derneği Başkanı Venka Ragina, Bulgaristan Radyosu'na verdiği özel demeçte, forumun son derece büyük ve itibarlı olduğunu belirtti ve: "Ülkemiz ilk kez 64 metrekarelik büyük bir pavyon ve "Neşe, hüzün ve umut. 25 Bulgar çocuk kitabı illüstratörü" başlıklı sergi ile kendini gerçekten layık bir şekilde tanıtma fırsatı bulacak. Bu aslında ülkemizin hususi bir pavyonla ikinci katılımıdır. Serginin küratörleri Anton Staykov ve Svoboda Tsekova'nın çalışmaları sayesinde Bulgaristan’ın kitap yayıncılığı kültürünün ciddi bir görünürlüğü olacak" diye konuştu.

BNR’den Beloslava Dimitrova’ya daha önce konuşan yayıncı ve çevirmen Manol Peykov ise şunları paylaştı:

"16 yıllık yayıncılık tecrübemin tüm sorumluluğuyla ülkemizde ulgar yazarların çok uzun bir süre ihmal edildiğini söyleyebilirm. Yabancı yazarlar, sınırlı bir seçkide olsa da her zaman yayınlandı. Yakın zamana kadar ülkemizde yerleşik bir estetik vardı - Rus halk masallarından illüstrasyonlar ve piyasada baskın olan ona benzer Hollywood 3D illüstrasyonları. Çocuk edebiyatının yayınlandığı diyapazon son derece sınırlıydı. Türlerde hayli belirleyici olan bir diğer şey de fiyatlardı - çocuk kitabıysa, son derece ucuz olması gerektiği düşünülüyordu. Bununla birlikte, hayata ve çocuklarına vermek istediklerine farklı bakan yeni genç anneler nesli yetişti. Son zamanlarda pazarın hızla büyümesinden dolayı çok mutluyum".

“Şaşılacak, ilginç ve güzeldir ki çocuk yayıncılığında, çocuk edebiyatında bir patlama yaşanıyor ve pazarımızda gittikçe daha iyi yayınlar bulunuyor. Bu yıl Bologna Fuarı'nda tanıtmak üzere geçen yıl yayınlanan kitapları incelemeye başladığımızda ben bile şaşırdım. Yazarların farklı konuları sunma düzeyinin genişlediği, kültür ve sanata giderek daha fazla önem verildiği yönünde izlenimler edindim.

Dimitır Rikov, Bologna'nın iyi yanları da bu – farklı edebiyat akımları  bir araya geliyor. Çocuk kitaplarında illüstrasyonlar ön plandadır, dünyanın dört bir yanındaki sanatçıların farklı görüşleri bazen çatışıyor, bazen de diyalog halindedir. Biz halk olarak daha çok klasik, Polonya, Litvanya, Slovenya, Ukrayna ve bu bölgeden ülkelerin estetiğine yakın Slav çizimlerine ilgi gösteriyoruz. Bu çizimler bir şekilde daha anlaşılır, ebeveynlerin kalbine daha yakındır. Herkes Bologna'da çocuğuna uygun bir şeyler beğenebilir. Bulgar ressamların büyük bir çoğunluğu yabancı yayıncılarla çalışıyor."

Yapay zeka ortamında büyüyen çocuklara yönelik metinlerde nelere dikkat edilmesi gerekir. Günümüz çocukları, kendi yaşlarında bizden farklılar ve dünya ve içindeki her şey hakkında yeni ve orijinal hikayeleri giderek daha fazla tercih ediyor gibi görünüyorlar.

“Her sene “Kırmızı başlıklı kız” ve “Kar kız” masallarının yeni “müşterileri” doğuyor. Zira yeni klasik masalları yeniden yazılamaz. Çocuklar, kötülerin yaramazları yediği ve sonunda iyilerin kurtarıldığı tanıdık hikayelerden yoruluyorlar.

Bir masal mesela “Küçük tek boynuzlu at” gibi alışılmadık şekilde güldürücü ve eğitici olabilir. Bütün çocuklar eğlence olsun diye inatlaşmayı sever. Bu kitap bir Alman yayınevi tarafından basıldı ve geçen yıl Bologna'da tanıştığımız yayıncı bize sadece Almanya'da bir buçuk milyondan fazla kitap sattığını söyledi. Bu sadece farklı ve alışılmadık bir şey. Çocuklar bu tür kitaplara ilgi gösterşyorlar."

Yayıncıya göre söz konusu bu tür alışılmadık hikayelerle genç ebeveynlerin dikkatini çeken yeni nesil Bulgar yazarların doğuyor. Dimitar Rikov, bir çocuk kitabının en büyük gücünün, çocukları ve ebeveynleri bir araya getirmek olduğunu, bu şekilde çocukların dersi bir şekilde hissedeceklerini ve ebeveynlerin farklı bir anlam bulacaklarını, ancak sonunda herkesin gülümsemesi gerektiğine inanıyor.

* "Çocukluk nerede kaldı" Asen Kisimov