Günün Programı
Yazı Boyutu
Bulgaristan Ulusal Radyosu © 2024 Tüm hakları saklıdır

Bulgaristan’a uzanan demiryolu hattı Üsküp’te yeni yöneticiler tarafından istenmeyen bir proje oldu

Doç. Angel Dzhonev: 8 Nolu koridorun inşasına ilişkin anlaşmaların uygulanması aşamasına geçmenin zamanı geldi

Photo: BGNES

Geçtiğimiz haftalarda Kuzey Makedonya’da Hristijan Mickoski’nin başında bulunduğu yeni hükümet sürpriz bir şekilde Bulgaristan’a demiryolu hattı inşat projesinin durdurulmasını talep etti. Makedonya tarafı gerekçe olarak  8 No’lu Avrupa Ulaşım Koridoru boyunca uzanan demiryolu hattını inşa etme projesinin karmaşık dağlık arazi nedeniyle çok pahalıya mal olması ve Bulgaristan’a nereden bağlanacağı bilinmemesini gösterdi.

Sofya ve Üsküp arasında demiryolu hattının inşasına yönelik girişimler 50 yıldan fazla bir süredir devam ediyor. 20.yy’da Balkan ve Dünya savaşlarının yanı sıra jeopolitik çatışmalar da bu girişimi sekteye uğrattı. Yugoslavya’nın dağılmasından sonra demiryolu hattının tamamlanmasına yönelik eylemden çok sözler vardı. Demiryolu hattının, İtalya’nın Bari limanını Adriyatik kıyısındaki Arnavutluk’un Durres kenti ile Karadeniz kıyımızdaki Varna ve Burgas limanlarına bağlayacak olan 8 Nolu koridorun bir parçası olması planlanıyordu. Bulgaristan Bilimler Akademisi (BAN) Tarih Enstitüsü’nden Doç. Angel Dzhonev’in Kuzey Makedonya’nın tutumunu yorumladı. Doç. Dzhonev’in “Bulgaristan’ın demiryolu politikasında Makedonya” başlıklı doktora tezi sadece Bulgaristan ve Makedonya arasındaki coğrafi bölgede değil, aynı zamanda Batı Balkanlar’da demiryollarının geçmişi ve bugünü ile ilgili kapsamlı bir çalışma niteliğindedir.

Doç. Angel Dzhonev

Angel Dzhonev şunları belirtti: “Bu ilk inşa dönemi Osmanlı İmparatorluğu döneminde olmasına ragmen 150’den fazla sene inşa edilmeden kalan bir bağlantıdır. Diğer önemli nokta ise Bulgaristan'ın bunu bir öncelik olarak algılaması ve 1910'da Bulgar treni Güeşevo'daki sınıra ulaştı, ancak 110 yılı aşkın bir süredir komşunun” trenini bekliyor. Savaşlar, bazı süreçleri büyük ölçüde tatikleyen diğer bir faktördür. Bulgaristan, Birinci Dünya Savaşı'nda Sofya ve Üsküp arasındaki demiryolu altyapısının eksik halkası olan Güeşevo'yu Kumanova'ya bağlanması için çabalar sarfetti. İkinci Dünya Savaşı'nda yaklaşık 30 tünelin kazılmasıyla da muazzam bir çaba gösterildi. Güeşevo ve Kumanova arasındaki yolun önemli bir kısmı hazırlandı. Bu yaklaşık 3.5 yıl içinde gerçekleşti ve yatırımın o dönemin parasıyla yaklaşık yarım milyar leva olarak hesplandı. Sonuç olarak istenilen elde edilemedi ve hat tamamlanamadı. Zaman faktörü en önemli rolü oynadı - zaman yeterli değildi."

“Üsküp-Sofya” demiryolu hattı inşaatının yenilden başlatılmasına yönelik resmi anlaşma 1994 yılında imzalandı, son yıllarda Avrupa finansmanı sağlansa da belirli bir ilerleme kaydedilmedi

"Bu aynı zamanda siyasi bir eylemdi- 1994 yılı eksik olan Belyakovtsi’den Güeşevo arasındaki 56 kilometrelik kısmının temel atma töreni düzenlendi. Bu da her şeyin siyasetçilere bağlı olduğunu gösteriyor ve ara sıra temel atma merasimleri düzenleniyor.

“En son temel atma töreni 2022 yılında, başbakan Dimitır Kovaçevski ve Bulgaristan Başbakanı Gılıb Donev tarafından Kumanova bölgesinde yapılmıştı diye hatırlatıyor Doç. Dzhonev.

Kuzey Makedonya’nın yeni yöneticilerinin demiryolu hattının Bulgaristan ile tam olarak nerede birleşeceğini bilmedikleri yönündeki iddialar ne kadar geçerli? sorusuna Doç. Dzhonev şöyle cevap verdi:

Kuzey Makedonya ve Bulgaristan Başbakanları Dimitar Kovaçevski ve Gılıb Donev, 29 Ekim 2022 tarihinde Kumanova'da düzenlenen törende.

"Esas olarak konuşan iki kişi var – Ulaştırma bakanı ve Başbakan yardımcıı Aleksandar Nikolski ve Başbakan Hristijan Mickoski.

İkisi herhalde bilmiyorlar ya da belki gidip görmediler ama ben tünelin girişini gördüm. Tünel inşaat aşamasında duruyor.  Bulgaristan ve Kuzey Makedonya arasında imzalanan anlaşmalar, muhtıralar ve sözleşmeler var. Orada bağlantının Güeşevo’da olacağı belirtiliyor.”

Demiryolu hattının yatırım olarak kendini amorti edemeyeceği iddialarına ilişkin Angel Dzhonev, geçen yüzyılda yapılan analizlere göre,  8 No’lu Koridorun eksikliği ülkemizi yılda 1 milyar ABD doları zarara uğrattığını hatırlattı ve devamla şunları belirtti:

Deve bayır bölgesindeki tünel, 1941-1944 dönemi. Foto: Angel Dzhonev

"Koridor Durres ve Burgas, Durres ve Varna arasında bir altyapı olarak değerlendirilmeli. Belki bazı bölümleri bu ekonomik potansiyele ship değil, ancak genel olarak bundan denizden denize bir koridor olarak bahsediliyor. Avrupa’da başlayan Niş, Üsküp, Gevgeli, Selanik’ten geçen 10 No’lu Koridorun diğer yönüne ilişkin siyasi taahhütlerde bulunan insanların siyasi konuşmaları beni şaşırtmadı.

Şu anda Kuzey Makedonya’nın büyük çabaları orada yoğunlaştı."


Konuşmamızın sonunda Angel Dzhonev, Bulgaristan- Makedonya ulaşım düğümünün çözümü, yalnızca demiryolu hattı olarak 8 No’lu koridorla ilgili olmadığını hatırlattı. 8 No’lu koridoru boyunca otoban inşaatı da gereklidir. Uzmana göre jeopolitik çıkarlar bir engeli teşkil etmekle birlikte, 8 No’lu Koridordaki çalışmaların yeniden başlatılması için bir vesiledir ve bunun ilk sinyalleri Okyanus’un ötesinden geldi.

Foto: BTA, BGNES, Angel Dzhonev

Çeviri: Ergül Bayraktar




Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Kategorideki diğer yazılar

Balkanlar’da geçen hafta

Recep Tayyip Erdoğan: Batı Trakya’daki Türk azınlığı Ankara’nın önceliğidir Batı Trakya'daki Türk azınlığının sorunları Türkiye'nin Yunanistan ile diyaloğunda öncelikli bir konudur. BTA'nın aktardığı habere göre Türkiye Cumhurbaşkanı Recep..

Eklenme 27.07.2024 06:10

Balkanlar’da geçen hafta

Türkiye ’nin  ilk yerli üretim haberleşme uydusu Türksat 6A  uzaya  fırlatıldı Anadolu Ajansı, Türkiye'nin ilk yerli üretim haberleşme uydusu Türksat 6A'nın uzaya fırlattığını bildirdi. Yeni uydu, ülkenin uydu televizyon kapsama alanınının..

Eklenme 13.07.2024 06:55

Balkanlar’da geçen hafta

Yunanistan bazı işletmeler için haftada altı gün çalışma haftasını uygulamaya koydu Yunanistan, verimliliği ve istihdamı artırmak amacıyla bazı firmalar için altı günlük çalışma haftası uygulamasını başlattı. 1 Temmuz'da yürürlüğe..

Eklenme 06.07.2024 08:15