Yunanistan ve Arnavutluk arasındaki sınırının birkaç kilometre batısında ve Görice il merkezine yaklaşık 40 kilometre uzaklıkta Arnavutluk’un Bilisht şehri bulunuyor. Şehrin aydın zümresinden, Arnavutluk’taki Bulgar ulusal azınlığının temsilcisi olan Lazo Nestori ile Bilisht’teki evinde bir araya g nlardaki Vernik köyünde doğan Lazo dil bilimcisidir ve 45 yıldır Arnavut dili ve edebiyatı öğretmenliği yaptı. Şimdi ise emekli ve doğduğu köy ile şehir arasında zamanını geçiriyor.

Lazo Nestori bizlere şunları paylaştı:"Vernik köyü, Arnavutluk’ta Bulgar ruhunun korunduğu en eski yerlerinden biridir. Her bir yerleşim yeri için en önemli üç şey kilise, okul ve mezarlıklardır. Vernik’teki kilisenin köyün kuruluşundan beri olduğu biliniyor. Osmanlı başıbozukları tarafından iki kez yakıldı ve her ikisinde de Bulgarlar tarafından yeniden inşa edildi. Kilisenin bugünkü görünümü ikinci kez yeniden inşa edildiği 1915 yılındaki gibidir. O zaman Bulgar devleti tarafından yapıldı.

İkincisi, Vernik’te bilinen ilk öğretmen ve öğrenciler Bulgar’dı. İlk okulumuz da Bulgar devletinin yardımıyla inşa edildi Vernik’teki insanların Bulgar kökenlerini gösteren üçüncü kanıt mezarlıktır. Eski mezar taşlarındaki yazılar temiz Bulgarca ile yazılı. Bunun dışında atalarımızın çoğunun Sofya’da dükkanları vardı ve geçimini böyle sağlıyorlardı.

Sv. Aleksandır Nevski katedralinin inşaatına köyümüzden duvar ustalarının katıldığı bilinmektedir. Yani bizim bölgemiz hem manevi hem maddi olarak Bulgaristan ile bağlıdır.”

Bulgaristan’dan sağlanan kaynaklar ile Vernik köyüne giden yol yenilendi.

Arnavutluk’un 2017 yılında Bulgar ulusal azınlığını tanıması, Arnavutluk’taki Bulgarlar için ileriye atılan önemli bir adımdır.

Ülkenin bu kısmında ortaya çıkan ve kendisinin “sahte Makedonculuk” olarak nitelendirdiği olgu ile ilgili Lazo Nestori şunları belirtti:

"Bu biliniyor ve ben buna inanarak söylüyorum – bizler Bulgar’ız. Bunu söylüyorum, çünkü büyük babam ve amcam Boncho Nesterov ‘un da Bulgar olduklarını biliyorum. Boncho sosyalizm zamanında Bulgaristan’da ünlü bir yazardı. Hikayeler, öyküler ve romanlar olmak üzere 22 kitap yazdı.

Ailesinin Bulgar kökleri nereye kadar yayılıyor sorusuna cevaben Lazo Nestori Sofya ve Plovdiv’de akrabaları olduğunu söyledi. Yazar Boncho Nestorov’un oğlu ve kızı, Lazo’nun çocukları üniversite bitirdikleri Sofya’da yaşıyorlar.

Lazo Nestori şöyle devam etti:"Sahte Makedonculuktan bahsedersek, 1990’lı yıllarına kadar burada Bulgaristan hakkında konuşmanın çok zor olduğunu söylemeliyim. Bulgarca farklı şekillerde ihmal ediliyordu. Bununla gençlerin Bulgarca bilmedikleri, Bulgar asıllı olmadıklarının benimsetilmesi amaçlanıyordu. Ancak 1990’dan sonraki değişimler ile her şey yerli yerine oturdu. Sınırlar açıldı, Bulgar devleti Arnavutluk’taki soydaşlarıyla ilgilenebildi.

Lazo Nestori Bulgaristan ve Kuzey Makedonya arasında aidiyet ve ortak tarih ile ilgili açık sorunlar ve “Makedonculuk” konusu bağlamında şunları söyledi:

"Makedonculuk” fikri ile en çok ilişkilendirilen Mala Prespa bölgesidir. Orada söz konusu Makedonculuğun birkaç faktörü var. Örneğin 1990’larda halkın büyük bir kısmı komşu Makedonya’da çalışıyordu ve ekonomik çıkarları ona bağlıydı. Beni şahsen Makedon ismi rahatsız etmiyor, ancak Makedonya’nın Tito’nun Yugoslavya'sı sınırlarında yapay bir şekilde oluşturulan bir devlet olduğunu düşünüyorum. Tarihi açıdan oralar Bulgar ilidir, Trakya’nın olduğu gibi. Bulgar devletinin Kuzey Makedonya’dan talep ettiği - Bulgar azınlığını  tanıması, tarihi şahsiyetlerle ilgili konular, ulusal kahramanlar vs konuların açığa kavuşturulması gerekiyor. Gerçekler söylenmeli ve her şey akıl ve mantık yoluyla çözülsün.