Bulgaristan’ın Koca Balkan eteklerinde yer alan Gabrovo şehrindeki Aprilov Lisesi 2025 yılında 190. kuruluş yıldönümünü kutluyor. 14 Ocak 1835’te açılan ülkemizdeki ilk laik okul olan ve Lancaster öğretim sistemini uygulayan Gabrovo okulunun geleneklerini sürdüren lisede bugün 600’ün üzerinde öğrenci eğitim görüyor. Hem şehir için hem de ülkemiz için bu önemli yıldönümü münasebetiyle yıl boyunca düzenlenecek kutlama etkinlikleri “Zamanın kaplarından” sloganı altında gerçekleştirilecek.

Lisenin müdürü Elvira Hristova Bulgaristan Radyosu’na verdiği demeçte şunları paylaştı:

"Bu günü törenle ve kültürel etkinlikler programı ile kutluyoruz. Son 14 yılda “Aprilov’un şifresi” adı altında bir entelektüel oyun düzenliyoruz. Oyunda, takımlar halindeki öğrenciler okul binasında bir dizi bulmacayı çözerek Vasil Aprilov’un vasiyetinden kesitlerin yer aldığı Eski Bulgarca metinli bir parşömen olan sözde şifreye ulaşmaya çalışıyorlar. Oyun, okul dersleri ve özellikle okulun profili olan beşeri bilimler alanından sorulardan ve problemlerden oluşuyor. Bu yılki yarışmada öğrenci takımlarının akıl hocaları kamuoyunda tanınan önemli kişiler olacak.

Elvira Hristova okul için son derece değerli iki kitabın basılacağını açıkladı ve sözlerine şöyle devam etti:

“Öğrencilerin çalışmalarından oluşan "Dennitsa” adlı külliyat 1991 yılında öğretmenlerin fikri üzerine yayımlandı. Vasil Aprilov’un yazdığı “Yeni Bulgar eğitiminin Dennitsası” eserinden esinlenerek “Denitsa” adı verilen külliyat konferanslardan, edebiyat ve tarih seminerlerinden derece almış veya çeşitli yarışmalarda ve okumalarda ödüller kazanan öğrenci yazılarını içermektedir.

Şu ana kadar 18 baskısı olan külliyatın 19. baskısı 1 Kasım Ulusal Halkı Aydınlatanlar günü arifesinden yayımlanacak. Yıl sonuna kadar ise “1835-1871 Gabrovo okulunun tarihi ve 1872’den bu yana Gabrovo Lisesi” başlıklı kitabın da yayımlanması bekleniyor. Kitap, Devlet Arşivleri, Bölge Kütüphanesi ve “Aziz Kiril ve Metodiy” Milli Kütüphanesi ile ortaklaşa hazırlandı.

Vasil Aprilov kültür günleri çerçevesinde Mayıs ayında belediyenin tören salonunda, ülkemizin kurtuluş sonrası döneminde birçok fabrikanın ve vatansever girişimcisi nedeniyle “Bulgaristan’ın Manchester” i olarak bilinen şehrin belediye meclis toplantısının canlandırılması yapılacak.” diye belirten Bayan Hristova devamla:

"Öğrenciler, ilk müdürümüz Rayço Karolev’in anıtının dikilmesi teklifini hazırlayacak, zira şehrimizde onun anıtı yok. Fikir konsepti, tarihi araştırma ve finansal plan içerecek olan teklif, Belediye Meclisi’nin okul ile ilgili oturumunda sunulacak. Tarihi ya da edebi bilgilere adanan açık ders uygulaması son derece başarılıdır.

Son yıllarda lisenin Gabrovo Drama Tiyatro’su ile işbirliği yoğun bir şekilde sürüyor. 2023 yılında öğrenciler bir gösteri düzenlediler ve bu bir sonraki sınıflar için bir gelenek haline geldi”

Elvira Hristova sözlerine şöyle devam etti: "Öğrenciler gösteriyi tek başına, öğretmenlerden yardım almadan hazırlıyorlar. Tiyatro müdüründen profesyonel destek aldık ve kendisi bize sahne sağlamanın dışında gösterinin nihai hazırlıklarına bizzat da katıldı. 30 yıl önce okulun tiyatro ve sanat sınıfının olması ilginç bir ayrıntıdır ve yeni neslin o dönemi yeniden canlandırması beni mutlu etti.” Bugün ülkemizin toplum hayatına aktif katılan lisenin önde gelen mezunları arasında siyaset bilimci Hristo Pançugov da yer alıyor.

Pançugov, Gabrovo’nun simgesel okulunun bir dönem Matematik Lisesi binasında eğitim verdiğini belirtti ve binanın iadesiyle ilgili öğrencilik yıllarının unutulmaz anısını paylaştı:
"Biz, yani öğrenciler tarafından yapılan sayısız protestoların ardından, müdürün ve öğretmenlerin çabalarıyla, o dönemde Ulusal Eğitim Müzesi olarak kullanılan orijinal binamıza taşınmamızı anlaşmaya bağladık.”

1992 yılında ülkemizde laik eğitim veren ilk okulun halefi, devlet okulu statüsü kazandı ve şimdiki adı olan Ulusal Vasil Aprilov Lisesi adını aldı. Batı kanadı ise Eğitim Müzesi’ne ev sahipliği yapmaya devam etti. Böylece geçmiş ve gelecek, eğitim ve girişimciliğin her zaman en yüksek değer olduğu Bulgaristan’ın tam merkezinde buluştu.

Bu bağlamda Hristo Pançugov’un Aprilov Lisesi’nin öğretmen ve öğrencilerine dileği de şudur:  

"Lisenin kuruluşundan beri var olan ruhu korumalarını diliyorum- yenilikçilik ve toplumu gelecekteki her şeye hazırlayacak toplumsal değişimler isteği."

Çeviri: Ergül Bayraktar

Foto: nag-school.org, BTA, BGNES