Günün Programı
Yazı Boyutu
Bulgaristan Ulusal Radyosu © 2025 Tüm hakları saklıdır

Yaşam döngüsü: Doğu Rodoplar onarılan ekosistem modeli haline geldi

Andreana Trifonova: Doğa, dağlardaki yaşam döngüsü üzerinde neredeyse tamamen kontrolü yeniden ele geçirdi

Photo: Veneta Nikolova

Doğu Rodoplar, Avrupa genelinde doğal dengenin neredeyse iki yüzyıl önceki durumuna kavuştuğuender yerlerden biridir. Burada ekosistemler doğal bir şekilde çalışıyor. Tek sözle, hayvanlar ve bitkiler, önemli bir insan müdahalesine gerek kalmadan uyum içinde bir arada yaşarlar.

Bu, sadece elverişli iklim özelliklerinden değil de, aynı zamanda çevrecilerin uzun yıllık çabalarından da kaynaklanmaktadır. Onlar, bölgedeki besin zincirini kapatmak, nesli tükenmiş hayvan türlerini doğaya geri döndürmek amacıyla aktif olarak çalışıyorlar.

Geyik

Sonuçlar cesaret vericinin de ötesinde – sadece son 10 yıl zarfında 1000'den fazla Geyik ve 150'den fazla Kızıl Geyik, 19 Avrupa Bizonu ve yaklaşık 150 yabani Konik Atı, 143 çift Kızıl Akbaba ve daha 17 nadir Kara Akbaba vahşi doğaya geri salındı. Şimdi hayvanlar başarılı bir şekilde çoğalırken yaşam çarkı yeniden dönerek ekosistemin dengesi yeniden sağlanıyor.

Bölgedeki doğanın yeniden canlandırılmasını görev bilen “Po-Divi Rodopi” (Daha Vahşi Rodoplar) Vakfı Müdürü Andreana Trifonova, bu yöndeki ilk adımların, yıllar önce Kızıl Akbaba kuşunun yeniden doğaya kazandırılması olduğunu belirtirken şöyle konuştu:

Kara akbaba

Birkaç yıldır, doğamızda daha önce yaşadığı, ancak insan faaliyetleri sonucu nesli tükenen Kara akbabaları yeniden doğaya kazandırmak için bir program yürütüyoruz, ki bölgemizde çok sayıda bulunan Kızıl akbabaya da ek olarak, Mısır akbabasının da yaşam alanıdır burası.

Bu kuşların hepsi besin piramidinin en tepesinde yer alan leşçil kuşların bir parçasıdır.

Temel çabamız, bu türlerin ve sayılarının yeniden canlandırılmasına yöneliktir, çünkü bunlar doğal süreçlerde ve besin zincirinde önemli katılımcılardır, yani bölgedeki biyolojik çeşitliliğin zenginliğinde önemli bir faktördür.”

Tarpan


Ancak belki de Doğu Rodoplar'daki en heyecan verici projelerden biri, on yıldan uzun bir süre önce tarpanın yeniden doğaya kazandırılmasıdır.

Trifonova, “Bu hayvan uzun yıllar önce Avrupa'nın her yerinde yaşamış, ancak günümüzde nesli tükenmiştir. Polonyalı meslektaşlarımız, korunan bir genom aracılığıyla Konik Atı olarak bilinen bu cinsi, yeniden geri getirmeyi başardılar” dedi.

Şimdi bu küçük, ama dayanıklı Konik Atlar, Doğu Rodoplar'da harika bir şekilde uyum sağlıyorlar.

Bizonların 10 yıl önce geri dönmesi, Doğu Rodoplar’daki doğal dengenin sağlanması açısından önemli bir andır.

Bizon

“Avrupa'nın en büyük otçul hayvanıdır ve doğaya tekrar kazandırılması, Avrupa'daki en büyük çevre koruma başarılarından biri sayılır” dedi Trifonova ve sözüne şöyle devam etti:

"Bizonun rölü önemlidir, çünkü açık alanların korunmasını sağlarken açık alanların ormanlık alanlarla dönüşümlü olarak otlaması vb. olmak üzere, mozaik manzaranın meydana gelmesi için katkıda bulunur.  

Bu durum da, diğer türler için yaşam alanları yaratıyor. Bugün “Studen kladenets” Barajı çevresinde yaklaşık 20 bizon var, “Jenda” Orman İşletmesi’nde ise ekosistemdeki rollerini sürdürmek üzere yakında serbest bırakılacak olan beş tane daha adaptasyon bölgesinde bulunuyor”.

Doğacılar, ayrıca Kızıl Geyik ve Alageyik popülasyonunu artırmak için de çalışmalar yürütüyor.  Doğu Rodoplar giderek besin zincirinin her basamağındaki organizmalara ev sahipliği yapmaya başlıyor. Bunlar arasında kurtlar gibi büyük yırtıcıların yanı sıra, doğanın “temizlik görevlileri" olan akbaba, kara akbaba ve mısır akbabası gibi leşçil kuşlar da yer alıyor.

Doğu Rodoplar, Avrupa'da kapalı besin zincirinin gözlemlenebildiği ender yerlerden biridir.

Mısır akbabası

Tek sözle, doğa, dağlardaki yaşam döngüsü üzerinde neredeyse tamamen kontrolü yeniden ele geçirdi.

“Po-Divi Rodopi” (Daha Vahşi Rodoplar) Vakfı Müdürü Andreana Trifonova,“Örneğin, bir at öldüğü zaman, eti yırtıcılar ve leşçiler tarafından hızla bir şekilde tüketildiği için virüs ve parazitlerin insan müdahalesi olmadan gelişmesi önleniyor. Bunun sayesinde hayvanın diğer hayvanlar için risk oluşturmadan, doğal bir şekilde ekosisteme geri kazandırılması sağlanıyor.” seklinde sözlerini tamamladı.

Çeviri: Şevkiye Çakır
Fotoğraflar: Veneta Nikolova, rewilding-rhodopes.com


Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Kategorideki diğer yazılar

Banya köyüne yakın Kurtarma Merkezinde 200’den çok kaplumbağa barındırılıyor

Dışarıda çetin kış şartları etkiliyken kaplumbağalar soğuktan ve her çeşit tehlikeden korunmak üzere sığınaklara çekilerek kış uykusuna dalar . Peki kış döneminde kaplumbağalar varlığını nasıl sürdürür? Kendilerini nerede en büyük güvende..

Eklenme 26.01.2025 06:05

“Surva” Maskeli Oyunlar Şenliği Avrupa’nın en renkli ve görkemli kış festivali

Sofya’nın 35 kilometre Güneybatısında bulunan Pernik kenti “madenciler şehri” olarak bilinir. Ancak son yıllarda şehrin adı daha fazla “Surva”- Kukeri festivalinin çan sesleri, renkli maskeleri, karnaval havası ve çok eski halk geleneğinin yaşatıldığı..

Eklenme 24.01.2025 05:20
Mümüne Mehmedova

Amerikan rüyasını Avrupa’nın göbeğinde gerçeğe dönüştürdü

Brüksel’de yiyecek içecek mekanları işleten kadın Bulgar mutfağının lezzetlerini yabancılara tanıtıyor Brüksel’e Bulgaristan daha AB’ye katılmadan 2006 yılında giden Mümüne Mehmedova, evini, ailesini ve çocuklarını bırakıp doğduğu..

Eklenme 22.01.2025 10:07