Η συνοικία Βαρόσα – όμορφη σελίδα του παρελθόντος του Μπλαγκόεβγκραντ

Μια από τις πιο ελκυστικές συνοικίες της πόλης Μπλαγκόεβγκραντ, Νοτιοδυτικής Βουλγαρίας, είναι η Βαρόσα. Λιθόστρωτα δρομάκια, τείχη με βότσαλα, παλιά σπίτια με άσπρες προσόψεις και ξύλινα στέγαστρα, μικρές αυλές με πυξάρι και γεράνι μας μεταφέρουν στην εποχή της βουλγαρικής Αναγέννησης.

Σήμερα η Βαρόσα είναι νησίδα ηρεμίας. Κάποτε όμως αντιλαλούσε από τους ήχους των σφυριών και των σκαρπέλων των μαστόρων και την οχλοβοή στα μαγαζιά. Στην περίοδο της τουρκοκρατίας ο οικισμός που τότε ονομαζόταν Τζουμαγιά, ήταν σπουδαίο παρόδιο οχυρό και μεταγενέστερα χώρος μεγάλης έκθεσης.

"Η Βαρόσα διαμορφώθηκε ως ξεχωριστή συνοικία των χριστιανών στην πόλη στα τέλη του 17 αιώνα. Βρίσκεται στην αριστερή όχθη του ποταμού Μπίστριτσα", αφηγείται η Ελένα Αλεξάντροβα από το Περιφερειακό ιστορικό μουσείο του Μπλαγκόεβγκραντ. "Γραπτές πληροφορίες για μεσαιωνικό οικισμό στο έδαφος της σημερινής πόλης δεν υπάρχουν. Οι πρώτες γραπτές πληροφορίες για οικισμό εδώ αναφέρονται σε οθωμανικό έγγραφο από τις 30 Μαΐου 1502. Κατά τον 17-18 αι. η Τζουμαγιά έμοιαζε περισσότερο τουρκική πόλη. Κατά το πρώτο ήμισυ του 18ου αι. εκεί υπήρχαν πέντε τουρκικοί μαχαλάδες, ενώ ο μοναδικός βουλγαρικός μαχαλάς – Βαρόσα κατοικούταν από 150-200 οικογένειες, τα σπίτια των οποίων βρίσκονταν πέρα του ποταμού. Ο βουλγαρικός μαχαλάς συνδεόταν με το τουρκικό τμήμα της πόλης με τρεις γέφυρες, που βρίσκονταν κοντά στο τσαρσί, την εκκλησία και το χασάπικο αντίστοιχα. Στις παραμονές της Απελευθέρωσης το 1878 στην πόλη υπήρχαν 24 πανδοχεία και περίπου 180 εργαστήρια".

Σήμερα τα σωζόμενα στη Βαρόσα σπίτια είναι κυρίως από το δεύτερο ήμισυ του 19 αιώνα.
"Τα κτίρια, οικοδομημένα στις αρχές του 19 αι., συνήθως ήταν μονώροφα, με μικρά παράθυρα που βλέπουν προς την αυλή", εξηγεί η Ελένα Αλεξάντροβα. "Οι πολιτικές και οι οικονομικές μεταβολές στην Οθωμανική Αυτοκρατορία όμως επηρέασαν θετικά τη ζωή του βουλγαρικού λαού, δημιουργήθηκαν συνθήκες ώστε οι πλούσιοι έμποροι, οι βιοτέχνες, η διανόηση να προχωρήσουν στην οικοδόμηση αγροτικών κτιρίων, κατοικιών, εκκλησιών. Έτσι κατά το δεύτερο ήμισυ του αιώνα εμφανίστηκαν σπίτια με εργαστήρια στο ισόγειο και χώρους διαμονής στο πάνω πάτωμα. Οι οικοδόμοι ήταν ντόπιοι, της περιοχής".

"Τα πιο αντιπροσωπευτικά σπίτια είχαν και καλλιτεχνική διακόσμηση. Ξακουστό με τη διακόσμησή του ήταν το λεγόμενο "Πολύχρωμο σπίτι" που όμως γκρεμίστηκε κατά τη διεύρυνση της αυλής της εκκλησίας των Εισοδίων της Θεοτόκου", συνεχίζει η ίδια. "Η οικοδόμηση της εκκλησίας άρχισε το 1840 και αποπερατώθηκε σε τέσσερα χρόνια. Το κτίριο ήταν τρίκλιτο με ημικυκλική αψίδα στην Ανατολή. Το 1879 οι Βούλγαροι στην Τζουμαγιά κάλεσαν ζωγράφους, οι οποίοι να ζωγραφίσουν τους τοίχους του ναού στο πνεύμα της παράδοσης. Τις τοιχογραφίες έκαναν μάστορες δύο καλλιτεχνικών σχολών – του Μπάνσκο και του Σάμοκοφ. Οι περισσότερες εικόνες στην εκκλησία ήταν έργο αγιογράφων αυτών των πόλεων. Το εικονοστάσιο κατασκευάστηκε κατά το πρότυπο εκείνου στην εκκλησία της μεγαλύτερης και γνωστότερης μονής στη Βουλγαρία – της μονής της Ρίλας. Αν και υστερεί απ’ αυτό σε μέγεθος και καλαισθησία, το εικονοστάσιο κατατάσσεται ανάμεσα στα πιο όμορφα και ενδιαφέροντα δείγματα της βουλγαρικής ξυλογλυπτικής τέχνης της εποχής της Αναγέννησης".

Δίπλα στην εκκλησία βρίσκεται το σπίτι του Γκεόργκι Ιζμιρλίεφ-Μακεντόντσετο, ενός από τους αρχηγούς της Απριλιανής εξέγερσης του 1876, η οποία αποτέλεσε το αποκορύφωμα των απελευθερωτικών αγώνων των Βούλγαρων στην Οθωμανική αυτοκρατορία. Σήμερα το σπίτι λειτουργεί ως μουσείο.

"Το μουσείο του Γκεόργκι Ιζμιρλίεφ εγκαινιάστηκε το 1976 στο αναστηλωμένο σπίτι του ήρωα", λέει η Ελένα Αλεξάντροβα. "Ένα τμήμα του επιδείχνει την κάποτε εσωτερική διαρρύθμιση και το οικογενειακό περιβάλλον, στο οποίο μεγάλωσε ο Γκεόργκι Ιζμιρλίεφ. Η έκθεση φωτογραφιών είναι αφιερωμένη στη ζωή και την επαναστατική του δραστηριότητα. Εδώ και τρία χρόνια στο σπίτι του Γκεόργκι Ιζμιρλίεφ λειτουργεί και πινακοθήκη, όπου εκθέτουν τα έργα τους ζωγράφοι του Μπλαγκόεβγκραντ".

Κατά τη δεκαετία του '80 του περασμένου αιώνα στη Βαρόσα πραγματοποιήθηκε πολυδιάστατη αναστήλωση. Ύστερα απ’ αυτή μερικά από τα σπίτια στη συνοικία χρησιμοποιούνται από τους ντόπιους ζωγράφους ως ατελιέ. Σε άλλα στεγάζονται κέντρα εκπαίδευσης παιδιών σε διάφορους τομείς, όπως μουσική, εικαστική τέχνη, λογοτεχνία, μαθηματικά. Στη συνοικία ιδρύθηκε και Περιφερειακό ιστορικό μουσείο.

Μετάφραση: Ελλη Γκέκοβα

Διαδώστε

Η συνοικία Βαρόσα – όμορφη σελίδα του παρελθόντος του Μπλαγκόεβγκραντ

Περισσότερα στην κατηγορία

New York Times: Η Βουλγαρία στους κορυφαίους προορισμούς για το 2025 λόγω Σένγκεν, αλλά όχι μόνο!

Το εμβληματικό ρολόι με τις κούκλες στην Στάρα Ζαγκόρα έγινε 48 χρονών

Περπερικόν - το Ευρωπαϊκό Μάτσου Πίτσου