"Η βουλγαρική περίπτωση" στο ευρωπαϊκό δημογραφικό μωσαϊκό

Ένα από τα πιο επίκαιρα σύγχρονα προβλήματα των ευρωπαϊκών χωρών είναι η γήρανση του πληθυσμού τους. Οι προβλέψεις πειστικά δείχνουν τον ερχομό της «δημογραφικής παρακμής» της Γηραιάς Ηπείρου. Οι γρήγοροι ρυθμοί αστικοποίησης, η ανάπτυξη των υψηλών τεχνολογιών, η αλλαγή του συστήματος αξιών των ανθρώπων σταδιακά οδηγούν σε ριζικές αλλαγές στη ζωή των ευρωπαϊκών κοινωνιών.

Συνεχώς αυξάνεται ο αριθμός των εργαζομένων γυναικών, που θέλουν να έχουν σταδιοδρομία, και όχι να μείνουν στο σπίτι τους, φροντίζοντας μόνο τα παιδιά τους. Αυξάνεται ο αριθμός των διαζυγίων. Οι σύγχρονοι Ευρωπαίοι όλο και συχνότερα προσπαθούν να διαπρέψουν έξω από την οικογένεια.

Πού βρίσκεται η Βουλγαρία σ’ αυτή τη δημογραφική εικόνα; Μια απάντηση στο ερώτημα αυτό μας δίνει η έρευνα της υφηγήτριας Νατάλια Μπεκιάροβα από τη Στρατιωτική Ακαδημία «Γκεόργκι Ρακόβσκι», που τιτλοφορείται «Η Βουλγαρική περίπτωση» στο φόντο του ευρωπαϊκού δημογραφικού μωσαϊκού.»

Στις αρχές του 2008 ο πληθυσμός της ΕΕ είναι 497 εκατομμύρια 500 χιλιάδες άτομα, δείχνει η έρευνα. Στα στατιστικά στοιχεία όμως διαγράφονται δύο «Ευρώπες». Στη ζώνη της υπογεννητικότητας και της μείωσης του πληθυσμού είναι οι χώρες της Μεσογείου, της Κεντρικής και της Ανατολικής Ευρώπης. Τα πιο αντιπροσωπευτικά παραδείγματα για τη δημογραφική κρίση είναι οι χώρες που βρίσκονται σε μετάβαση – η Λετονία, η Λιθουανία, η Εσθονία, η Ουγγαρία, η Ρουμανία, η Πολωνία και η Βουλγαρία.

Στη δεύτερη ομάδα ευρωπαϊκών χωρών, που καταγράφουν μεγαλύτερη αύξηση στον αριθμό του πληθυσμού τους, με καλύτερους δείκτες είναι η Ιρλανδία και η Κύπρος. Στην κατάταξη ακολουθούν η Ιταλία, η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία. Ανάμεσα στις χώρες υποψήφιες για ένταξη στην ΕΕ, η Τουρκία καταγράφει ρεκόρ με ετήσια αύξηση του πληθυσμού κατά 900 χιλιάδες άτομα. Αν η τάση αυτή παραμείνει αμετάβλητη, η χώρα θα διπλασιάσει τον πληθυσμό της.

Η αύξηση του πληθυσμού της Ευρώπης όμως θα συνεχιστεί μέχρι το 2025. Τα επόμενα 25 χρόνια ο αριθμός των Ευρωπαίων θα μειωθεί δραστικά. Τέτοιες είναι οι προειδοποιήσεις που απευθύνει το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Οικογενειακής Πολιτικής.

«Είμαστε ανάμεσα στις χώρες, που βρίσκονται σε μεγάλη δημογραφική κρίση», λέει η υφηγήτρια Νατάλια Μπεκιάροβα. «Η κατάσταση στη Βουλγαρία χαρακτηρίζεται από τις ακόλουθες ιδιαιτερότητες: πρώτα απ’ όλα υπάρχει υπογεννητικότητα, σε συνδυασμό με υψηλή γεννητικότητα ανάμεσα στις περιθωριακές ομάδες της κοινωνίας. Στη Βουλγαρία ακόμη είναι υψηλή η παιδική θνησιμότητα, καθώς και η κατά μέσο όρο ηλικία του πληθυσμού. Εμείς οι Βούλγαροι είμαστε κάποιοι από τους πιο ηλικιωμένους στην Ευρώπη. Η μέση ηλικία στη Βουλγαρία ήδη είναι 41 χρονών και 7 μήνες, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι γειτονικές μας χώρες έχουν σχετικά νέο πληθυσμό. Για παράδειγμα στην Τουρκία η μέση ηλικία είναι μεταξύ 27-28 χρονών, στη Ρουμανία – περίπου 30-35 χρονών.

Δυσμενής είναι και η δομή των ηλικιακών ομάδων του βουλγαρικού πληθυσμού. Κάτω της ηλικίας ικανής προς εργασία είναι 14,5% του πληθυσμού, και η ηλικιακή ομάδα άνω των 65 χρονών ήδη είναι 22-23%. Πρόκειται για μια εξαιρετικά αρνητική δημογραφική προοπτική για τη χώρα. Σύμφωνα με τα στοιχεία για το 2007, στη Βουλγαρία σε 100 εργαζομένους, ο αριθμός των συνταξιούχων είναι 82, ενώ σε μια σειρά μεγάλες δυτικοευρωπαϊκές χώρες ο συσχετισμός μεταξύ των συνταξιούχων και των εργαζομένων είναι 1:4. Αυτό σημαίνει ότι τα κοινωνικά ταμεία στη χώρα μας θα αντιμετωπίζουν στο μέλλον πολλές δυσκολίες στη λειτουργία τους. Σύμφωνα με τα στοιχεία, που δείχνουν ότι στα μέσα του νέου αιώνα σε 100 εργαζομένους θα αντιστοιχούν πάνω από 110 συνταξιούχοι, κάτι το οποίο αποτελεί ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα.»

Η γεννητικότητα στη Βουλγαρία είναι αρκετά χαμηλή, παρά το γεγονός ότι για το 2008 τα στοιχεία είναι πιο αισιόδοξα, συνεχίζει η Νατάλια Μπεκιάροβα. Το πρόβλημα είναι ότι ο δείκτης της θνησιμότητας είναι μεγαλύτερος από τον δείκτη της γεννητικότητας. Αυτό σημαίνει ότι η χώρα έχει αρνητική αύξηση του πληθυσμού της. Τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι ο πληθυσμός της Βουλγαρίας μειώνεται με περίπου 33 χιλιάδες άτομα κάθε χρόνο. Πολύ υψηλή παραμένει η παιδική θνησιμότητα σε σχέση με το αντίστοιχο ποσοστό στις ανεπτυγμένες ευρωπαϊκές χώρες. Τι είναι οι προβλέψεις για το μέλλον;

«Η τάση είναι για μείωση του βουλγαρικού έθνους, συνοδευόμενη από τη μείωση του συνολικού πληθυσμού της χώρας. Η γεννητικότητα ανάμεσα στους Βουλγάρους είναι τρεις φορές χαμηλότερη από τη γεννητικότητα των Ρομά στη Βουλγαρία. Αυτό αναπότρεπτα θα οδηγήσει στο μέλλον σε αισθητή μείωση του βουλγαρικού έθνους. Σε περίπου 20 χρόνια, το βουλγαρικό έθνος θα είναι 60% περίπου του συνολικού αριθμού του πληθυσμού, και προς το παρόν είναι 80% περίπου του πληθυσμού της χώρας.»

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα

Διαδώστε

"Η βουλγαρική περίπτωση" στο ευρωπαϊκό δημογραφικό μωσαϊκό

Περισσότερα στην κατηγορία

Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας 2025

Η βιβλιοθήκη στο Γιάμπολ με καμπάνια «Να διαβάζουμε για τη Βουλγαρία»

Το Εκπαιδευτικό Κέντρο του αεροδρομίου της Σόφιας θα εκπαιδεύει ειδικούς από όλο τον κόσμο

Στον μαγικό κόσμο των παιδιών στο βουλγαρικό σχολείο στο Παρίσι