Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή στη ζωή μας

Αφιερωμένη στο άγιο παράδειγμα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, ο οποίος νήστεψε στην έρημο 40 μέρες και 40 νύκτες, η Μεγάλη Τεσσαρακοστή ετοιμάζει την αθάνατη ψυχή του ανθρώπου για την αιώνια ζωή. Σύμφωνα με τη διδασκαλία της Εκκλησίας μας, η νηστεία δαμάζει τα πάθη και βοηθάει στην απόκτηση των αρετών.Δεν είναι τυχαίο ότι οι πιστοί που αυτές τις 48 μέρες απέχουν από τα αρτύσιμα φαγητά, ισχυρίζονται ότι η προσπάθεια αυτή θα τους κάνει πιο ήρεμους και πιο φιλάνθρωπους. "Εν πάση περιπτώσει, προ της περιόδου της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, αλλά και της καθεμίας από τις τέσσερις μεγάλες νηστείες του χρόνου, οι ορθόδοξοι χριστιανοί πρέπει να ζητήσουμε συγγνώμη από τους γύρω μας και κυρίως από τους εχθρούς", λέει ο π. Μπογιάν Σαράεφ από τον ενοριακό ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην πόλη Κίρτζαλι.

"Ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός είπε: "Αγαπάτε τους εχθρούς σας, και γι’ αυτό πας ένας πρέπει να ζητήσει συγγνώμη και από τους εχθρούς του με ταπεινή καρδία". Ο κοινός ορισμός για την νηστεία λέει ότι είναι αποχή από ορισμένες (αρτύσιμες) τροφές και κατανάλωση με μέτρο νηστίσιμων φαγητών. Αλλά η νηστεία δεν είναι δίαιτα, ούτε μέσον αδυνατίσματος και μείωσης του σωματικού βάρους• έχει δε παιδαγωγικό-θρησκευτικό χαρακτήρα. Πρέπει να είναι διττή, δηλαδή η σωματική νηστεία θα πρέπει να συνδυάζεται με την πνευματική. Οι σύγχρονοι χριστιανοί συνήθως προσέχουμε μόνο την σωματική πλευρά της νηστείας, χωρίς να δίνουμε σημασία στην πνευματική. Όμως ακριβώς το πνευματικό στοιχείο της νηστείας θα πρέπει να κυριαρχήσει, ενώ το σωματικό είναι μόνο επικουρικό. Σε γενικές γραμμές, η πνευματική νηστεία αποτελεί αποφυγή από κάθε κακό. Αναφέρεται και στις πέντε αισθήσεις –όραση, ακοή, όσφρηση, γεύση και αφή, γιατί μέσω αυτών η αμαρτία εισχωρεί μέσα στον άνθρωπο και τον μολύνει. Όταν επιβληθούμε επί των αισθήσεών μας, θα κυριαρχήσουμε επί του σώματος και έτσι περιορίζουμε το χώρο της αμαρτίας στην ψυχή μας. Όσοι νηστεύουν συνειδητά ξέρουν ότι δεν μπορούμε να κυριαρχήσουμε 100%πάνω στις αισθήσεις μας, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα αγωνιστούμε. Μπορούμε να περιορίσουμε στο ελάχιστο την επίδραση της αμαρτίας στο σώμα και την ψυχή".

Αν και πολλοί Βούλγαροι θεωρούν τους εαυτούς τους ορθοδόξους χριστιανούς, λίγοι νηστεύουν. Κατά τον π. Μπογιάν Σαράεφ οι γονείς και οι πρόγονοί μας στο παρελθόν νήστευαν πιο εύκολα. Ο καθένας ζούσε κλεισμένος στο δικό του αγρόκτημα και δεν πολυασχολούταν με τους άλλους. Τότε και οι πειρασμοί ήταν λιγότεροι. Τώρα όμως, από κάθε γωνία σου προτείνουν διάφορα ωραία φαγητά, δεν είναι λίγοι και οι πειρασμοί από την τηλεόραση.

"Όλα αυτά όμως μας επιτρέπουν να αγωνιστούμε ακόμα περισσότερο τις περιόδους της νηστείας", τονίζει ο ιερέας και συνεχίζει: "Το πιο δύσκολο είναι να αντισταθούμε στους πειρασμούς που μας καιροφυλακτούν από παντού. Γι’ αυτό όσοι νηστεύουν ας αποφεύγουν, όσο μπορούν, τα θεάματα και τις δημόσιες συγκεντρώσεις. Καλύτερα να περνούν την ώρα τους σε προσευχή, σε ήσυχα μέρη, στο σπίτι για να βοηθήσουν τους εαυτούς τους στην νηστεία. Τις τέσσερις Κυριακές που προηγούνται η αγία Εκκλησία μας προετοιμάζει σιγά-σιγά για την περίοδο της νηστείας, εφιστώντας την προσοχή μας σε ορισμένες παραβολές όπου γίνεται λόγος για την ταπείνωση και την μετάνοια, τις συνέπειες από την πτώση και στο τέλος – την αιώνια ζωή. Με αυτά τα τέσσερα μεγάλα όπλα θα αντιμετωπίσουμε όλους τους πειρασμούς, γιατί την περίοδο της Σαρακοστής γίνεται η μεγαλύτερη μάχη των χριστιανών έναντι του εχθρού της σωτηρίας. Κατ’ αρχήν η μάχη αυτή συνεχίζεται σ’ όλη μας τη ζωή, αλλά την περίοδο της νηστείας αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία, γιατί τότε ακριβώς ο Θεός μας χαρίζει τη μεγαλύτερη χάρη Του στον αγώνα κατά του Σατανά".

Για να διευκολύνει τους πιστούς στον αγώνα τους κατά των πειρασμών στις σύγχρονες συνθήκες, ο Ρωμαιοκαθολική εκκλησία περιορίζει τη νηστεία σε αποχή από τα φαγητά τα οποία προτιμούμε πιο πολύ και από συνήθειες που κοιμίζουν το πνεύμα. Στην Ορθόδοξη εκκλησία όμως ο περιορισμός ισχύει τόσο για τα αρτύσιμα τρόφιμα ζωικής προέλευσης, όσο και για νηστίσιμα, τα οποία αγαπούμε.

"Το κάπνισμα οπωσδήποτε πρέπει να περιοριστεί, όπως και η κατανάλωση αλκοολούχων ποτών", τονίζει ο π. Μπογιάν, καθώς συμπληρώνει: "Το νόημα είναι να περιορίσουμε και νικήσουμε την ανθρώπινη επιθυμία και λιγούρα. Η νηστεία καλλιεργεί μέσα μας αυτές τις αρετές και ενδυναμώνει το πνεύμα μας, για να επιβληθεί επί του σώματος. Απαλλάσσονται από τους κανόνες για τη νηστεία οι πολύ ηλικιωμένοι και αδύνατοι άνθρωποι, οι έγκυες γυναίκες, οι άρρωστοι και τα παιδιά".

"Όλα είναι ανάλογα με την συγκεκριμένη περίπτωση. Υπάρχουν άτομα που συμμορφώνονται και ενδιαφέρονται για τους κανόνες της Εκκλησίας μας. Θέλουν να μάθουν πώς θα νηστέψουν, πώς θα εξομολογούνται, πώς θα κοινωνήσουν. Συνέχεια επιβλέπουν και προσέχουν την πνευματική ζωή και την πνευματική προκοπή τους. Υπάρχουν, βέβαια, και άτομα που κάνουν ορισμένες προσπάθειες, αλλά δεν ζητούν την ευλογία και την καθοδήγηση της Εκκλησίας. Δεν ζητούν τις συμβολές των πνευματικών που είναι μεσίτες μεταξύ Θεού και ανθρώπου. Και σήμερα υπάρχουν άτομα που νηστεύουν και προσπαθούν να σωθούν, και δεν μπορούμε να πούμε αν αυτοί είναι περισσότεροι ή λιγότεροι από πριν. Κατά τις τρεις πρώτες μέρες της Σαρακοστής οι πιο συνειδητοί χριστιανοί δεν τρώνε και δεν πίνουν τίποτε και την τρίτη μέρα τελείται ευχέλαιο, όπου ο ιερέας τους χρίει με αγιασμένο λάδι και από κει και πέρα συνεχίζουν να νηστεύουν κανονικά με τους άλλους".

Καταλήγοντας ο π. Μπογιάν Σαράεφ ευχήθηκε σ’ όλους, όσοι θέλουν να νηστέψουν, να έχουν τη δύναμη και την υπομονή να αντέξουν στους πειρασμούς μέχρι τέλους. Τους κάλεσε επίσης να είναι ταπεινοί και να μην γογγύζουν από το βάρος της νηστείας, γιατί είναι περίοδος δοκιμασίας και εγκράτειας που ο χριστιανός πρέπει φιλότιμα να περάσει.

Μετάφραση: Αλεξέι Σταμπολώβ

Διαδώστε

Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή στη ζωή μας

Περισσότερα στην κατηγορία

Ημέρα του Προφήτη Ηλία

Η έκθεση «Υπό την αιγίδα του ιερού» δείχνει χριστιανικά και μουσουλμανικά κείμενα της περιόδου 13ου – 20ού αιώνα

187 χρόνια από τη γέννηση του Λέβσκι και 156 χρόνια από τον θάνατο του Χατζή Ντιμίταρ