Στις 3 Μαρτίου η Βουλγαρία τιμά την Απελευθέρωση από την οθωμανική κυριαρχία

Ακούστε την εκπομπή

Update Required To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.

Την 3η Μαρτίου η Βουλγαρία γιορτάζει την Απελευθέρωσή της από την πενταίωνη οθωμανική σκλαβιά. Σαν σήμερα, στον Άγιο Στέφανο κοντά στην Κωνσταντινούπολη, υπογράφεται η ειρηνική συνθήκη με την οποία τίθεται το τέλος του Ρώσο-τουρκικού πολέμου του 1877-1878. Ας δούμε πώς περιγράφει την Απελευθέρωση στο ευρωπαϊκό πάζλ του δεύτερου μισού του 19 αιώνα ο ιστορικός κ Ιβάν Πάρβεφ, υφηγητής του Τμήματος Ιστορίας του Πανεπιστημίου της Σόφιας "Άγ. Κλήμης της Οχρίδας".

Ένα χρόνο πριν την έναρξη του πολέμου, ξεσπά στη Βουλγαρία η εξέγερση του Απριλίου. Η αυτοθυσία των επαναστατών και η αιματηρή της κατάπνιξη προκαλούν αντίδραση σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Η εξέγερση αποτελεί αδιάσπαστο τμήμα της, κατά σειράς, κρίσης στη ΝΑ Ευρώπη, τονίζει ο υφηγητής Πάρβεφ. Η κρίση αυτή αρχίζει με την εξέγερση της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης το 1875 και τραβά την προσοχή των ευρωπαϊκών κρατών για τα τεκταινόμενα νοτίως του Δούναβη. Μια και η Σερβία και το Μαυροβούνιο είναι έτοιμες να βοηθήσουν τη Βουλγαρία, η εξέγερση κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας προβλέπεται ότι θα έχει λάβει εξαιρετικές διαστάσεις. Οι βούλγαροι επαναστάτες αποφασίζουν ότι έχει σημάνει η ώρα της εξέγερσης.

Ο ναός της Γεννήσεως του Χριστού στο χωριό Σίπκα στο Αίμο, αφιερωμένος στους πεσόντες Ρώσους και Βούλγαρους στρατιώτες στο Ρώσο-τουρκικό πολεμο 1877-1878

"Οι επαναστάτες ήθελαν να δείξουν ότι, εκτός των χριστιανών της Βοσνίας και της Ερζεγοβίνης, και οι Βούλγαροι χριστιανοί καταπιέζονταν από την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Με τον τρόπο αυτό έδειχναν ότι όταν αναζητείται η λύση του Ανατολικού Ζητήματος και η επαναχάραξη του πολιτικού χάρτη της ΝΑ Ευρώπης, θα πρέπει να περιλαμβάνεται και η Βουλγαρία σ’ αυτόν", λέει ο υφηγητής κ Πάρβεφ. "Ανεξάρτητα από την αποτυχία της εξέγερσης του Απριλίου, μιας από τις πιο τραγικές σελίδες στην βουλγαρική ιστορία, αυτή προκαλεί το ενδιαφέρον της Ευρώπης για τα όσα γίνονται εδώ και τα οποία περιγράφει σε μια μπροσούρα του ο άγγλος πολιτικός Ουίλιαμ Γλάδστων. Η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη αρχίζει να αλλάζει. Αν στις αρχές στη Μεγάλη Βρετανία και, μερικά, στην Αυστροουγγαρία υπήρχαν συμπάθειες προς την Οθωμανική Αυτοκρατορία και, σε σημαντικό βαθμό, έλλειψη εμπιστοσύνης προς τους εξεγερμένους υπηκόους της, μετά την αιματηρή κατάπνιξη της Εξέγερσης του Απριλίου η κατάσταση αλλάζει ριζικά. Η Εξέγερση αυτή βάζει στην ευρωπαϊκή ημερήσια διάταξη το ζήτημα της απελευθέρωσης της Βουλγαρίας".

Οι ελπίδες των Βουλγάρων διανοουμένων από την περίοδο της Αναγέννησης έκλιναν περισσότερο προς τη Ρωσία. Αυτό δεν είναι τυχαίο. Στο πρώτο μισό του 19 αιώνα στην Ελλάδα και τη Σερβία ξεσπούν επαναστάσεις οι οποίες στέφονται με επιτυχία μετά την επέμβαση της Ρωσίας και του πολέμου της κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας το 1828-1829. Οι ηγέτες της Εξέγερσης του Απριλίου ήξεραν ότι χωρίς την έξωθεν υποστήριξη, η Βουλγαρία δεν θα μπορούσε να κερδίσει την ελευθερία της.

Τον Απρίλιο του 1877 ο αυτοκράτορας της Ρωσίας Αλέξανδρος ο Β’ κηρύσσει τον πόλεμο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Στην πορεία του πόλεμου υπάρχουν δραματικές στιγμές μαζικού ηρωισμού και θυσιών, όπως στις μάχες στην περιοχή της Στάρα Ζαγκόρα, στο πέρασμα Σίπκα, στην πόλη Πλέβεν, στο χειμερινό πέρασμα του Αίμου. Οι Βούλγαροι παίρνουν μέρος στις μάχες στο πλευρό των ρωσικών στρατευμάτων και συμμετέχουν δραστήρια σε όλα τα επίπεδα.

"Ο πόλεμος του 1877-1878 διαφέρει από τους μέχρι τότε πολέμους μεταξύ της Ρωσικής και Οθωμανικής Αυτοκρατορίας", λέει ο ιστορικός Πάρβεφ. "Αυτός είναι ο πρώτος πόλεμος τον οποίο διεξάγει η Ρωσία εξ ονόματος των Μεγάλων Δυνάμεων. Στον πόλεμο της Κριμαίας του 1853-56, αλλά και νωρίτερα, η Ρωσία πολεμούσε μόνη της. Ο πόλεμος του 1877 γίνεται όμως με την υποστήριξη όλων, άσχετα από τις κρυφές επιδιώξεις των ξεχωριστών κρατών που αποτελούσαν τις Μεγάλες Δυνάμεις. Αν θα έπρεπε να κάνω ένα παραλληλισμό με το σήμερα, θα έλεγα ότι ήταν σαν πόλεμος υπό την αιγίδα του ΟΗΕ", λέει ο ιστορικός.

Η Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου, με την οποία λήγει ο Ρώσο-τουρκικός πόλεμος, προβλέπει να συμπεριληφθούν στο έδαφος της Βουλγαρίας περιοχές που κατοικούνται, επί το πλείστον, από Βούλγαρους. Η Συνθήκη είναι προκαταρκτική και πρέπει να εγκριθεί από τις Μεγάλες Δυνάμεις, οι οποίες δεν επιθυμούν τη δημιουργία ενός μεγάλου κράτους στα Βαλκάνια και με το Κογκρέσο του Βερολίνου, το 1878, αποφασίζουν την αναθεώρησή της. Μετά την αναθεώρηση η Βόρεια Βουλγαρία και η περιοχή της Σόφιας δημιουργούν το Πριγκιπάτο της Βουλγαρίας. Οι περιοχές νοτίως της οροσειράς του Αίμου ονομάζονται Ανατολική Ρωμυλία και παραμένουν, αν και αυτόνομες, στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Οι περιοχές της Μακεδονίας και της Θράκης της Αδριανούπολης επεστράφησαν στην άμεση κυριαρχία του σουλτάνου.

Το μουσείο της εποποιίας του Πλέβεν

Η ένωση του έθνους μετατρέπεται σε υπόθεση της βουλγαρικής κοινωνίας. Το πρώτο επιτυχές και αναίμακτο βήμα είναι η Ένωση του Πριγκιπάτου της Βουλγαρίας με την Ανατολική Ρωμυλία το 1885. Στη διάρκεια του επόμενου αιώνα η Βουλγαρία συμμετείχε σε αρκετούς πόλεμους στο όνομα της υπόθεσης αυτής. Σημειώθηκαν επιτυχίες και αποτυχίες, αλλά η απελευθέρωση έδωσε μια εξαιρετική ώθηση στην ανάπτυξη του κράτους και στον εκσυγχρονισμό του.

"Το βουλγαρικό κράτος δημιουργείται με τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Έχει Σύνταγμα, κοινοβούλιο, πολιτικό σύστημα, ευρωπαϊκό οικονομικό σύστημα", συνεχίζει ο ιστορικός. "Τη στρατιωτική του και πολιτική ελίτ αποτελούν άτομα που έχουν σπουδάσει στην Κεντρική και Δυτική Ευρώπη και τη Ρωσία. Με τον τρόπο αυτό, το 1878, αρχίζει η ίδρυση ενός μικρού, αλλά σύγχρονου ευρωπαϊκού κράτους στη ΝΑ Ευρώπη, η εδραίωση του οποίου συνεχίζεται από τις μετέπειτα κυβερνήσεις του. ακόμα κι αν πάρουμε την υπόθεση της Ένωσης του έθνους, ακόμα κι αυτή είναι επηρεασμένη από τη σύγχρονη, για την εποχή εκείνη, ιδέα. Την ιδέα του έθνους και της ελπίδας ότι αυτό θα μπορεί να ζει σε ένα ανεξάρτητο κράτος. Με λίγα λόγια, ακολουθήσαμε τα όσα έκαναν τα πολιτισμένα ευρωπαϊκά κράτη. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι αυτή ήταν, επίσης, η ιδέα σειράς αγωνιστών της περιόδου της αναγέννησης καθώς και του μεγάλου αγωνιστή, ποιητή και οπλαρχηγού της Εξέγερσης του Απριλίου, του Χρήστο Μπότεφ. Η ιδέα του να ακολουθήσουν οι βούλγαροι το δρόμο της Ευρώπης και να εγκαταλείψουν την υπανάπτυκτη Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αυτό είναι το μήνυμα των αναγεννητών το οποίο πραγματοποιείται μετά το 1878".

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης

Διαδώστε

Στις 3 Μαρτίου η Βουλγαρία τιμά την Απελευθέρωση από την οθωμανική κυριαρχία

Περισσότερα στην κατηγορία

Οι προκλήσεις του σύγχρονου κόσμου και ο δρόμος προς την ευημερία της χριστιανικής οικογένειας

Βελίκο Τάρνοβο - μια πόλη αρχαία και νέα

Το Ντόμπριτς φιλοξενεί διεθνή διάσκεψη, αφιερωμένη στον Βλαδίσλαο Γ΄ της Βάρνας

Οι προκλήσεις του σύγχρονου κόσμου και ο δρόμος προς την ευημερία της χριστιανικής οικογένειας