Το συνταξιοδοτικό σύστημα στη Βουλγαρία καλείται να αντιμετωπίσει δύσκολες προκλήσεις

Το 2000 άρχισε η μεταρρύθμιση του βουλγαρικού συνταξιοδοτικού συστήματος, με την αύξηση ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης και την εφαρμογή ενός βαθμολογικού συστήματος ως σύνολο της συντάξιμης υπηρεσίας και της ηλικίας. Όσοι γεννήθηκαν μετά το 1959 άρχισαν να κολλούν ένσημα και ένα επικουρικό ασφαλιστικό ταμείο, τον αποκαλούμενο δεύτερο πυλώνα του συνταξιοδοτικού συστήματος στην Βουλγαρία.

Δημιουργήθηκαν τα ιδιωτικά ασφαλιστικά ταμεία, δηλαδή ο τρίτος πυλώνας του συνταξιοδοτικού συστήματος. Σήμερα, 10 χρόνια αργότερα, το συνταξιοδοτικό σύστημα πάλι αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις, λόγω της γήρανσης του πληθυσμού και ακατάλληλων ενεργειών από μερικές προηγούμενες κυβερνήσεις. Το έλλειμμα στο Εθνικό Ασφαλιστικό Ινστιτούτο ανέρχεται σε 600 εκατ. λέβα (300 εκατ. ευρώ) και σχηματίστηκε τα περασμένα χρόνια, ως αποτέλεσμα λανθασμένων διοικητικών αποφάσεων. Ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Πολιτικής, Τότιου Μλαντένοφ, τις ανάφερε σε διάσκεψη, την οποία διοργάνωσαν στη Σόφια το Κέντρο οικονομικής ανάπτυξης και το Βαλκανικό ινστιτούτο εργασίας και κοινωνικής πολιτικής.

"Ένα από τα μεγαλύτερα λάθη, κατά τη γνώμη μου, ήταν η έλλειψη παρακολούθησης για όσα επινοήθηκαν και εφαρμόστηκαν εκείνα τα χρόνια στη βουλγαρική νομοθεσία, σχετικά με την μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού μας συστήματος. Δηλαδή, οι πολιτικοί μας επέτρεψαν την τροποποίηση του μοντέλου που υιοθετήθηκε στην αρχή της μεταρρύθμισης. Η συνεχής μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, άλλες δυσαναλογίες μέσα στο σύστημα, η ενθάρρυνση της πρόωρης συνταξιοδότησης, η αδικαιολόγητη αύξηση των συντάξεων αναπηρίας, αυτά είναι μόνο μέρος των στοιχείων που δημιούργησαν την ένταση στο συνταξιοδοτικό μας σύστημα και ανισότητα ανάμεσα στις γενιές αλλά και ανάμεσα στους ίδιους τους συνταξιούχους".

Όλα τα παραπάνω είχαν ως αποτέλεσμα το 43% του κρατικού προϋπολογισμού να χρησιμοποιείται για την καταβολή συντάξεων και μόνο το 40% απ’ αυτά τα ποσά να προέρχεται από ασφαλιστικές εισφορές των εργαζόμενων. Τα υπόλοιπα 60% (συνεισφορά του κράτους) επιβαρύνουν τον κρατικό προϋπολογισμό. Η περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών με σκοπό την δημιουργία ευνοϊκών επενδυτικών συνθηκών θα ήταν καταστρεπτικό για όλο το σύστημα, προειδοποίησαν οι συμμέτοχοι στη διάσκεψη. Η κατάσταση τώρα απαιτεί τη δημιουργία προϋποθέσεων για την αύξηση του ορίου ηλικίας για τη συνταξιοδότηση. Αυτό σημαίνει περιορισμό των δυνατοτήτων πρόωρης συνταξιοδότησης και αυστηρός έλεγχος στη χορήγηση των συντάξεων αναπηρίας. Υπάρχει και κάτι άλλο.

Όπως δείχνουν τα στοιχεία του Ασφαλιστικού Ινστιτούτου, 200 χιλιάδες Βούλγαροι συνταξιούχοι εργάζονται. Και όπως επισήμανε ο υπουργός Μλαντένοφ, άλλα τόσα άτομα μικρότερης ηλικίας βρίσκονται εκτός της αγοράς εργασίας. Οπότε υπάρχει το ενδεχόμενο στο μέλλον να τους δοθεί η δυνατότητα επιλογής – σύνταξη ή εργασία με συμβόλαιο εργασίας.

Ο εκπρόσωπος της Παγκόσμιας Τράπεζας στη Σόφια, Φλόριαν Φίχτελ, προειδοποίησε ότι η κυβέρνηση πρέπει γρήγορα να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις στο συνταξιοδοτικό σύστημα, μια και υπάρχει κίνδυνος να βρεθεί αντιμέτωπη με την πιο ραγδαία μείωση του πληθυσμού σ’ όλη της Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό, όπως είναι αναμενόμενο, κρύβει πολλούς κινδύνους για το ασφαλιστικό μας σύστημα.

"Τα στοιχεία δείχνουν", είπε ο κ Φίχτελ, "ότι την περίοδο 2000-2025 ο πληθυσμός της Βουλγαρίας θα μειωθεί με άλλα 1,5 εκατ. άτομα. Επιπλέον, μέχρι το 2025 το 1/5 του πληθυσμού θα είναι στην ηλικία των 65 χρόνων τουλάχιστον, που θα είναι το μεγαλύτερο ποσοστό γήρανσης σε σύγκριση με τα άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ. Στην πραγματικότητα αυτό σημαίνει ότι στο συνταξιοδοτικό σύστημα θα υπάρχουν λιγότερα ασφαλισμένα άτομα και επομένως, λιγότερες ασφαλιστικές εισφορές, ενώ ταυτόχρονα ο αριθμός των συνταξιούχων θα μεγαλώνει συνεχώς. Η Βουλγαρία θα έχει το μεγαλύτερο ποσοστό συνταξιούχων σε σύγκριση με τα υπόλοιπα κράτη της ΕΕ".

Σύμφωνα με τα λόγια του κ Φίχτελ πρέπει να περιοριστούν οι αποκλίσεις από το κανονικό όριο ηλικίας συνταξιοδότησης, καθώς το 57% των αντρών και το 36% των γυναικών συνταξιοδοτήθηκαν πριν φτάσουν το κανονικό όριο ηλικίας συνταξιοδότησης. Επιπλέον, στη Βουλγαρία οι ασφαλιστικές εισφορές είναι οι χαμηλότερες σε σύγκριση με τα υπόλοιπα κράτη-μέλη.

"Χρειάζονται και άλλες μεταρρυθμίσεις στο σύστημα", είπε ο κ Φίχτελ, "για να μπορούν οι Βούλγαροι να παίρνουν κανονικές συντάξεις, χωρίς αυτό να εκθέτει σε κίνδυνο τη μακροοικονομική σταθερότητα και τους δείκτες ανόδου".

Μετάφραση: Αλεξέι Σταμπολώβ

Διαδώστε

Το συνταξιοδοτικό σύστημα στη Βουλγαρία καλείται να αντιμετωπίσει δύσκολες προκλήσεις

Περισσότερα στην κατηγορία

Οι πολίτες εν αναμονή για νέες εκλογές

Η ψηφοφορία στο εξωτερικό δεν έφερε μεγάλες εκπλήξεις

Η κατάσταση μετά τις εκλογές: ελπίδες για κυβέρνηση, παρά τον ακόμη μεγαλύτερο κατακερματισμό του κοινοβουλίου