Ο Ιβάν Ιβανόφ – ο δήμαρχος που ανακαίνισε την Σόφια

Στις 29 και 30 Μαρτίου στον Οίκο του Κινηματογράφου στη Σόφια πραγματοποιήθηκε η πρεμιέρα του ντοκιμαντέρ "Ο δήμαρχος" που αναφέρεται στη ζωή και τη δράση του πιο επιτυχημένου δημάρχου Σόφιας, ο Ιβάν Ιβανόφ. Διπλωματούχος μηχανικός, ο Ιβανόφ κυβερνά την πρωτεύουσα 10 ολόκληρα χρόνια – όσο κανείς άλλος – από το 1934 μέχρι το 1944. Η δραματική ζωή του αντανακλά τα γεγονότα και τις μεταβολές που σημάδεψαν την ιστορία του 20ου αιώνα.

Γεννήθηκε στην οικογένεια του Νικόλα Ιβανόφ, αξιωματικός, που διακρίθηκε για τον ηρωισμό του στους Βαλκανικούς πολέμους (1912-1913). Ο γιος του, Ιβάν Ιβανόφ, επίσης πήρε μέρος στους πολέμους και για τον λόγο αυτό διέκοψε τις σπουδές του στο Μοναχό. Μετά τη λήξη του πολέμου επιστρέφει στη Γερμανία όπου ολοκληρώνει τις σπουδές του και με το δίπλωμα υδρολόγου μηχανικού γυρίζει στην πατρίδα. Στη Γερμανία γνωρίζει τη μετέπειτα σύζυγό του, Ματίλντα, με την οποία απέκτησαν τρεις κόρες. Προτού να γίνει δήμαρχος αναλαμβάνει το δύσκολο και υπεύθυνο καθήκον – να φέρει νερό για τις όλο και αυξανόμενες ανάγκες της πρωτεύουσας, από το βουνό της Ρίλας.

"Περιοδεύει όλη τη Ρίλα μαζί με τους συνεργάτες του για να ερευνήσει αν οι ποσότητες νερού στο βουνό θα επαρκούσαν για να καλύψουν τις ανάγκες της Σόφιας", αναφέρει η Αντελίνα Πέεβα, σκηνοθέτρια του έργου, μαζί με τον Αντόνι Ντόντσεφ. "Αρχίζει την κατασκευή του υδραγωγείου της Ρίλας και διορίζεται υπεύθυνος του έργου. Πρόκειται για ένα τεράστιο έργο, μια σχεδόν απίθανη επίτευξη της τεχνικής σκέψης και μεγάλη ευεργεσία για την πόλη. Όπως λέει ο στρατηγός Βλαντιμίρ Βάζοφ, ο οποίος προηγουμένως είχε διατελέσει δήμαρχος της Σόφιας, αν στο εξωτερικό έκανε κάποιος παρόμοιο κατόρθωμα με τον Ιβάν Ιβανόφ, θα έγινε πανηγύρι. Ενώ εμείς, οι σεμνοί Βούλγαροι, δεν λέμε ούτε μια λέξη ευγνωμοσύνης. Χαρακτηριστικό για τον Ιβάν Ιβανόφ είναι ότι είναι πολύ δραστήριος, έχει δικό του όραμα για τη διαχείριση των υποθέσεων της πόλης και τα υλοποιεί αψηφώντας όποιες δυσκολίες προκύψουν. Βέβαια, αυτό θα του στοιχίσει πολύ μετά την μεταπολίτευση του 1944, όταν στη χώρα μας εγκαθιδρύεται σοβιετικού τύπου καθεστώς. Ο ίδιος συλλήφθηκε και οδηγήθηκε στο Λαϊκό Δικαστήριο, ο εισαγγελέας ζήτησε την ποινή του θανάτου. Αργότερα απέσυρε την αίτησή του και ο Ιβανόφ καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη. Επειδή όμως δεν βρέθηκε κανείς πιο κατάλληλος να τελειώσει την κατασκευή της τεχνητής λίμνης "Στάλιν" (σημερινής Ίσκαρ) και της τεχνητής λίμνης Μπέλι Ίσκαρ, η κυβέρνηση τελικά του χάρισε την ελευθερία. Κι αυτός που έχει ευεργετήσει τόσο πολύ τη Σόφια αλλά και ολόκληρη την Βουλγαρία, συνεχίζει να εργάζεται πάλι για το καλό τους, παρά το ότι η πολιτική άλλαξε και η ιδεολογία ήταν τελείως διαφορετική. Γιατί συνήθισε να προσφέρει ως απλός επαγγελματίας, τεχνοκράτης και πατριώτης".

Από τα γυρίσματα της ταινίας

Στη δίκη ο Ιβάν Ιβανόφ κατηγορείται ότι είναι φιλο-φασίστας πράκτορας, κι αυτό για τον απλούστατο λόγο ότι χρημάτισε δήμαρχος τα χρόνια όταν η Βουλγαρία ήταν σύμμαχος χώρα της ναζιστικής Γερμανίας την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Το Λαϊκό Δικαστήριο έλαβε όμως μια αναφορά όπου επισημαίνεται ότι ο ίδιος ποτέ δεν συμπαθούσε την ιδεολογία των ναζί. Αλλ’ ούτε η μυστική αστυνομία της τσαρικής Βουλγαρίας τον εμπιστευόταν, τον παρακολουθούσε και είχε ανοίξει φάκελο γι’ αυτόν. Μάλιστα κατηγορήθηκε ότι κρατούσε στην υπηρεσία του στο Δημαρχείο κομμουνιστές.

Ο Ιβάν Ιβανόφ στο Λαϊκό Δικαστήριο

"Φαίνεται ότι όλες οι ιδεολογίες τον θεωρούσαν επικίνδυνο", συνεχίζει η Αντέλα Πέεβα. "Δεν μπόρεσαν να τον βλέπουν ως έναν άνθρωπο που απλά θέλει να κάνει τη δουλειά του. Ξέρουμε ότι η περίοδος της δημαρχίας του θεωρούταν ως η χρυσή δεκαετία της βουλγαρικής πρωτεύουσας. Για τους σύγχρονους πολίτες η Σόφια ήταν "η Βιέννη στα Βαλκάνια" ή "οι μικρές Βρυξέλλες". Η μνήμη για τον δήμαρχο όμως έσβησε και πληροφορίες για τη ζωή του επί σειρά ετών μπορούσαν να βρεθούν μόνο στ’ αρχεία. Ξέχασαν γι’ αυτόν. Αλλά, όπως λέει μια κύρια στο ντοκιμαντέρ, καλύτερα να ξεχάσουν για κάποιον παρά να αμαυρώσουν το όνομά του. Για όλα έρχεται η κατάλληλη ώρα".

Όταν έγινε δήμαρχος Σόφιας, ο Ιβάν Ιβανόφ αρχίζει να εφαρμόζει διαφάνεια σχετικά με τα δημόσια οικονομικά της πόλης. Κάθε μήνα οι δαπάνες του δήμου δημοσιεύονται στο περιοδικό "Σέρντικα". Επί της Δημαρχίας του τα χωριά γύρω εντάσσονται στη Σόφια και δημιουργείται έτσι ο Μέγας Δήμος Σόφιας. Οι κεντρικοί δρόμοι της πρωτεύουσας λιθοστρώνονται. Κατασκευάστηκαν μνημειώδη οικοδομήματα όπως το κτίριο της Βουλγαρικής Εθνικής Τράπεζας, το Τηλεφωνικό Μέγαρο, το σημερινό κτίριο της Βουλγαρικής Ραδιοφωνίας, το κτίριο του υπουργείου Πολέμου και πολλά άλλα.

Διευρύνθηκε το δίκτυο συγκοινωνιακής εξυπηρέτησης, εγκαινιάστηκαν καινούργιες γραμμές των αστικών λεωφορείων και το πρώτο τρόλεϊ που έφτανε μέχρι το προάστιο Γκόρνα Μπάνια. Στους δρόμους της πρωτεύουσας φυτεύτηκαν πολλά δέντρα. Οι ξένοι που επισκέπτονται την πόλη μας εκείνα τα χρόνια έλεγαν ότι η Σόφια είναι μια από τις πιο καθαρές και πράσινες πόλεις της Ευρώπης, ότι τα δρομολόγια πραγματοποιούνται σε τακτά διαστήματα και οι οδηγοί τους είναι ευγενικοί.

Το ντοκιμαντέρ για τον Ιβάν Ιβανόφ στηρίζεται σε πλούσιο και ενδιαφέρον υλικό που προέρχεται από διάφορα αρχεία της Βουλγαρίας και της Γερμανίας. Ορισμένα από τα στοιχεία για τη ζωή του παρουσιάζονται για πρώτη φορά.

Μετάφραση: Αλεξέι Σταμπολώβ

Διαδώστε

Ο Ιβάν Ιβανόφ – ο δήμαρχος που ανακαίνισε την Σόφια

Περισσότερα στην κατηγορία

Στην δεύτερη Ημέρα Ανάγνωσης συμμετείχαν 300 000 Βούλγαροι

Μπιενάλε της Εικονογραφίας για τέταρτη φορά στη Σόφια

Ευρωπαϊκή ποίηση στο μετρό της Σόφιας

Στην δεύτερη Ημέρα Ανάγνωσης συμμετείχαν 300 000 Βούλγαροι