Η πλειοψηφία των Βούλγαρων συνδέουν την ημερομηνία 8 Δεκεμβρίου με τη φοιτητική γιορτή που πάντα είναι αφορμή για γλέντι ή σύντομη φυγή από τη μεγάλη πόλη και τα μαθήματα. Ακόμα και η οικονομική κρίση δεν εμπόδισε ένα μεγάλο μέρος των φοιτητών να τιμήσουν όπως πρέπει τη γιορτή.

Δεν έλειπαν δελεαστικές προσφορές από διάφορους τουρ οπερέιτορς που τα τελευταία δύο-τρία χρόνια βαθμιαία μειώνουν τις τιμές. Περίπου το 70% των φοιτητών, οι οποίοι γιορτάζουν στην επαρχία έχουν επωφεληθεί των προσφορών που περιλαμβάνουν 2 διανυκτερεύσεις. Αν και φέτος αυξήθηκε ο αριθμός των νέων που διάλεξαν να γιορτάσουν τις 8 Δεκεμβρίου στη θάλασσα, οι περισσότεροι προτιμούν τα ορεινά κέντρα.

Το προτιμητέο κέντρο είναι το Μπάνσκο, ακολουθούμενο από το Παμπόροβο, το Μπόροβετς και το Βέλινγκραντ. Η κρίση έτσι ή αλλιώς άσκησε την επίδρασή της. Σύμφωνα με τους τουρ οπερέιτορς μεγαλύτερο ενδιαφέρον εκδηλώνεται προς τα ξενοδοχεία λιγότερων αστέρων. Ελάχιστο είναι το ποσοστό των φοιτητών που αποφάσισαν να περάσουν τη γιορτή στο εξωτερικό. Η επιλογή των προορισμών – της Ελλάδας, Τουρκίας και Δημοκρατίας της Μακεδονίας, επίσης καθορίστηκε από τις οικονομικές δυνατότητες. Η επιθυμία των φοιτητών να γιορτάσουν δεν μειώθηκε από τη δυσαρέσκειά τους για τον περικομμένο προϋπολογισμό για την επιστήμη και την παιδεία, λόγω του οποίου μερικές φορές κατέβηκαν να διαμαρτυρηθούν.

Ποία είναι η κατάσταση των Βούλγαρων φοιτητών σε σύγκριση με τους συναδέλφους τους στην Ευρώπη; Ποιες είναι οι προτιμητέες τους ειδικότητες; Εργάζονται ή τους συντηρούν οι γονείς τους κατά τη διάρκεια των σπουδών; Κατά το πανεπιστημιακό έτος 2010-2011 οι νέοι φοιτητές και οι μεταπτυχιακοί φοιτητές ξεπερνούν 68 χιλιάδες, δηλαδή είναι περίπου 1000 περισσότεροι σε σύγκριση με το προηγούμενο σχολικό έτος.

Αν και θεωρείται ότι στη Βουλγαρία έχουμε πολλά άτομα με ανώτατη μόρφωση, αποδεικνύεται ότι η χώρα μας υστερεί από τα άλλα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προς το μερίδιο των ατόμων με ανώτατη μόρφωση. Προς το παρόν στη χώρα λειτουργούν 51 κρατικά και ιδιωτικά πανεπιστήμια που προσφέρουν εκπαίδευση σε περισσότερες από 600 ειδικότητες σε 52 επαγγελματικές κατευθύνσεις. Μια έρευνα του Βουλγαρικού Οικονομικού Επιμελητηρίου δείχνει ότι οι προτιμητέες από τους Βούλγαρους φοιτητές ειδικότητες είναι η "Δημόσια διοίκηση", "Διοίκηση Επιχειρήσεων" και τα "Οικονομικά".

Σημαντικά μικρότερος είναι ο αριθμός των φοιτητών που έχουν διαλέξει τις τεχνικές επιστήμες ως πεδίο δράσης και ακόμα λιγότερος εκείνων που έχουν προσανατολιστεί προς τις αγροτικές επιστήμες. Σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες του Βουλγαρικού Οικονομικού Επιμελητηρίου ο αγροτικός τομέας δεν αναπτύσσεται ακριβώς γιατί λείπουν οι αντίστοιχοι ειδικοί. Παρατηρείται διαφορά μεταξύ της κατάρτισης των μαθητών και των φοιτητών και των αναγκών των επιχειρήσεων. Επίσης δεν υπάρχει συντονισμός μεταξύ του αριθμού των φοιτητών, των μοντέρνων ειδικοτήτων και της ζήτησης συγκεκριμένου είδους ειδικών. Γι’ αυτό το λόγο ένα μέρος των ατόμων δεν καταφέρνουν να βρουν δουλειά στην ειδικότητά τους, όταν τελειώσουν τη μόρφωσή τους.

Τα τελευταία 5 χρόνια το προτιμητέο ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα είναι το Πανεπιστήμιο Εθνικής και Διεθνούς Οικονομίας. Από φέτος όμως οι μελλοντικοί υποψήφιοι φοιτητές θα έχουν την ευκαιρία να διαλέγουν που να σπουδάζουν χάρη στο πρώτο στη χώρα μας σύστημα αξιολόγησης των πανεπιστημίων. Το σύστημα περιέχει 51 κριτήρια, με βάση τα οποία κάθε επαγγελματική κατεύθυνση στις ανώτατες σχολές έχει τεθεί σε ανταγωνιστικό περιβάλλον. Οι μελλοντικοί φοιτητές θα μπορέσουν να κάνουν την επιλογή τους, συγκρίνοντας για παράδειγμα ποια είναι η επαγγελματική αποκατάσταση των ατόμων που έχουν τελειώσει τις αντίστοιχες σχολές, ποιο είναι το μέσο τους εισόδημα ή η ανεργία ανάμεσά τους.

Το υπουργείο Παιδείας, Νεολαίας και Επιστήμης σκοπεύει να χρησιμοποιήσει αυτό το σύστημα του χρόνου και κατά την εφαρμογή νέας χρηματοοικονομικής πολιτικής στο χώρο της παιδείας. Πρόκειται συγκεκριμένα για την ενθάρρυνση της ποιοτικής εκπαίδευσης στα ξεχωριστά πανεπιστήμια. Οι βουλγαρικές ανώτατες σχολές πρέπει να καταβάλουν σοβαρές προσπάθειες, για να κερδίσουν τον ανταγωνισμό όχι μόνο μεταξύ τους, αλλά και με τα ξένα πανεπιστήμια. Τα στοιχεία μιας κοινωνιολογικής έρευνας δείχνουν ότι περίπου το 25% των Βούλγαρων φοιτητών επιθυμούν να σπουδάσουν σε φημισμένα πανεπιστήμια στο εξωτερικό. Ο πιο επιθυμητός προορισμός είναι η Μεγάλη Βρετανία, τα πανεπιστήμια της οποίας ήταν πανάκριβα για τους Βούλγαρους.

Με την ένταξη της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση όμως οι Βούλγαροι φοιτητές ανακάλυψαν νέες δυνατότητες εκπαίδευσης και πρόσβασης σε ευρωπαϊκά κονδύλια. Τα προτιμητέα από τους Βούλγαρους πανεπιστήμια είναι εκείνα στην Ολλανδία, τη Γερμανία, τη Γαλλία και τις ΗΠΑ. Από φέτος οι Βούλγαροι φοιτητές μπορούν να επωφεληθούν της ευκαιρίας λήψης φοιτητικών δανείων. Από το Σεπτέμβριο, όταν τέθηκε η αρχή χορήγησης τέτοιων δανείων, μέχρι στιγμής συνάφθηκαν 2500 συμβόλαια μεταξύ φοιτητών και τραπεζών. Δικαίωμα λήψης δανείου έχουν τόσο οι φοιτητές των κρατικών, όσο και των ιδιωτικών ανώτατων σχολών και το δάνειο χορηγείται για την πληρωμή των διδάκτρων ή για συντήρηση.

Μόλις το 40% των φοιτητών στη Βουλγαρία εργάζονται παράλληλα με τις σπουδές τους. Στα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη η εργατική απασχόληση των μελλοντικών ειδικών με ανώτατη μόρφωση είναι αρκετά υψηλότερη σε σύγκριση με εκείνη στη χώρα μας. Τα τελευταία χρόνια πολλοί Βούλγαροι φοιτητές όμως βλέπουν ευκαιρία να στηριχθούν οικονομικά με εποχιακές εργασίες το καλοκαίρι στο εξωτερικό. Εκτός από καθαρά οικονομικό κίνητρο, βλέπουν σ’ αυτό και την ευκαιρία να γνωρίσουν διάφορους πολιτισμούς και τρόπο ζωής, να ασκήσουν μια ξένη γλώσσα, συνήθως αγγλικά, και βέβαια, να βρουν καινούργιους φίλους. Τα προτιμητέα μέρη για δουλειά το καλοκαίρι είναι τα παραθεριστικά κέντρα στις ΗΠΑ και την Ευρώπη.

Μετάφραση: Έλλη Γκέκοβα