Τα οφέλη και οι ζημιές από την παραγωγή αερίου σχιστόλιθου

Το αέριο σχιστόλιθου είναι σχετικά νέος και άγνωστος όρος για το Βούλγαρο. Επί πολλά χρόνια το πολυσυζητούμενο τώρα τελευταία καύσιμο παραγνωριζόταν, επειδή μόλις πριν δύο δεκαετίες εμφανίστηκε τεχνολογία που επιτρέπει την αποτελεσματική του παραγωγή. Η τεχνολογία ανακαλύφθηκε λόγω της προοπτικής εξάντλησης των αποθεμάτων του "παραδοσιακού" αερίου και οι πλούσιες εταιρείες αποφάσισαν να κάνουν επενδύσεις στην εξόρυξη αερίου από σχιστόλιθους. Τα αποθέματά του βρίσκονται σε δυσπρόσιτους πηλώδεις βράχους.

Η παραγωγή αερίου σχιστόλιθου είναι πλέον αναπτυγμένη στις ΗΠΑ. Εκεί αναπτύσσονται τα ισχυρότερα κινήματα διαμαρτυρίας κατά των ζημιών για το περιβάλλον και την υγεία των ανθρώπων που προξενεί η τεχνολογία σχιστόλιθου. Παγκόσμια φήμη απόκτησε το ντοκιμαντέρ "GasLand" του Josh Fox που δείχνει πως το νερό από τις βρύσες των γεωργοκτηνοτρόφων στο χωριό Ντίμοκ, Πενσυλβάνια, τυλίγεται σε φλόγες λόγω της διείσδυσης αερίου στο υδροφόρο στρώμα της περιοχής.

Το πρόβλημα του αερίου σχιστόλιθου βρίσκεται επί τάπητος και στη Βουλγαρία, αφού πρόσφατα η κυβέρνηση έδωσε πράσινο φως στη γνωστή αμερικανική εταιρεία Chevron για έρευνα και εξόρυξη αυτού του είδους καυσίμου. Οι προβλέψεις των Αμερικανών είναι για αποθέματα μεταξύ 300 δις και 1 τρις κυβικών μέτρων αερίου σχιστόλιθου. Αν οι προβλέψεις επιβεβαιωθούν, η Βουλγαρία θα μπορούσε να διαθέτει ίδια αποθέματα για περίοδο 80 ετών, ισχυρίζονται ενθουσιασμένοι γεωλόγοι. Αυτό είναι πολύ σημαντικό για την ενεργειακή ανεξαρτησία της χώρας που εισάγει από τη Ρωσία το 70% των απαραίτητων πρώτων υλών ενέργειας.

Αισιόδοξα είναι τα λόγια του μηχανικού Χρίστο Καζαντζίεφ, ειδικού στον τομέα της παραγωγής αερίου: "Τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά. Οι σχιστόλιθοι αποτελούν βήμα προς την παράταση της πετρελαϊκής εποχής της ανθρωπότητας, γιατί εξασφαλίζουν αποθέματα φυσικού αερίου σε πολλές χώρες που δεν διαθέτουν συμβατικά αποθέματα τέτοιων πόρων".

Κατά τον Χρίστο Καζαντζίεφ, θα ήταν παράλογο η Βουλγαρία να γυρίσει πλάτη σ’ αυτά τα αποθέματα, όπως καλούν το αντιπολιτευόμενο Βουλγαρικό Σοσιαλιστικό Κόμμα και εκπρόσωποι των πράσινων. Για να ηρεμίσουν τα πνεύματα, ο υφηγ. Ραντοσλάβ Νάκοφ, υποδιευθυντής του Ινστιτούτου Γεωλογίας της Ακαδημίας Επιστημών Βουλγαρίας, τόνισε μια ουσιαστική διαφορά μεταξύ των συνθηκών εξόρυξης αερίου σχιστόλιθου στη χώρα μας και στις ΗΠΑ, όπου σε ορισμένα μέρη το φυσικό αέριο έχει διεισδύσει στο πόσιμο νερό.

"Υπάρχουν τέτοιες περιπτώσεις στις ΗΠΑ", επιβεβαιώνει ο Ραντοσλάβ Νάκοφ. "Εκεί όμως πρόκειται για κοιτάσματα σε πολύ μικρότερο βάθος, πολύ κοντά στην επιφάνεια της γης. Ενώ τα δικά μας κοιτάσματα αναμένεται να βρίσκονται σε μεγάλο βάθος – από 2 έως 4 χλμ. και θεωρώ ότι ο κίνδυνος θα είναι πολύ μικρότερος. Αν τηρούνται οι απαιτήσεις της τεχνολογίας, θα είναι ελάχιστος και δεν πρέπει κανείς να το υπερτιμά".

Στη Βορειοανατολική Βουλγαρία, όπου θα γίνουν οι έρευνες για την ανακάλυψη αερίου σχιστόλιθου, το υδροφόρο στρώμα βρίσκεται μεταξύ 200 και 600 μέτρων κάτω από τη γήινη επιφάνεια. Κάτω απ’ αυτό υπάρχει βραχώδης μάζα σε βάθος άνω των 2 χλμ. και ακολουθούν οι σχιστόλιθοι. Με το γεγονός αυτό η Κρισταλίνα Στόικοβα, επιστημονική γραμματέας του Ινστιτούτου Γεωλογίας διέλυσε το βασικό φόβο στους ανθρώπους και τους θεσμούς.

Η ίδια θεωρεί ότι η κοινωνία δεν πρέπει να απορρίπτει την τεχνολογία σχιστόλιθου, αλλά να λάβει όλα τα προληπτικά μέτρα για την αυστηρή της εφαρμογή, ελαχιστοποιώντας τους κινδύνους. Κατά τη γνώμη της, η αργή προχώρηση της Βουλγαρίας στην παραγωγή αερίου από σχιστόλιθους, έχει το εξής πλεονέκτημα: "Η Βουλγαρία μπορεί να διδαχθεί από τη θλιβερή πείρα των ΗΠΑ στην εκμετάλλευση αυτών των κοιτασμάτων. Αν ανακαλυφθεί σημαντικό κοίτασμα, το κράτος πρέπει να διαθέτει αρκετούς νομικούς μοχλούς για το συνεχή έλεγχο της διαδικασίας. Οι συνάδελφοι στην Πολωνία ήδη εργάζονται σε τέτοιες συνθήκες. Έχουν δημιουργήσει εντελώς νέα νομική βάση για την έκδοση αδειών. Οι εταιρείες τιμωρούνται, όταν προξενούν ζημιές στο περιβάλλον ή στην υγεία των ανθρώπων. Οι τιμωρίες είναι χρηματικά πρόστιμα, αφαίρεση της άδειας και μάλιστα φυλακή. Αυτό πρέπει να γίνει και στη Βουλγαρία. Εδώ είναι ο ρόλος του κράτους, των οικολογικών οργανώσεων, των πολιτών – να ζητήσουν από τις εταιρείες σαφές και διαφανές οικολογικό πρόγραμμα που να εκτελείται αυστηρά σε όλες τις φάσεις – από την έρευνα μέχρι την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων".

Σε αντίθεση με την Πολωνία, η Βουλγαρία ήδη έδωσε την πρώτη άδεια έρευνας και εξόρυξης αερίου από σχιστόλιθους στην αμερικανική εταιρεία Chevron, χωρίς να έχει ψηφίσει τις απαραίτητες νομοθετικές τροποποιήσεις για αυστηρότερο έλεγχο αυτής της δραστηριότητας. Δεν άρχισαν και κοινωνικές συζητήσεις για το θέμα.

Συζητήσεις επίκεινται στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου η Γαλλία διαγράφεται ως ναυαρχίδα των κρατών που ζητούν την απαγόρευση αυτής της αρκετά επικίνδυνης τεχνολογίας στη Γηραιά ήπειρο. Το Παρίσι είναι η πρώτη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα που είπε "όχι" στην έρευνα και την παραγωγή αερίου σχιστόλιθου σε εθνική κλίμακα.

Μετάφραση: Έλλη Γκέκοβα

Διαδώστε

Τα οφέλη και οι ζημιές από την παραγωγή αερίου σχιστόλιθου

Περισσότερα στην κατηγορία

Όμορφο βουλγαρικό χριστουγεννιάτικο δέντρο λάμπει εκ νέου στο Μουσείο Βιομηχανίας του Σικάγου

Διαλέξεις, επιδείξεις και διασκεδαστικά πειράματα για όλους στη Σχολή Φυσικής του Πανεπιστημίου της Σόφιας

Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Οι ανέκδοτες ιστορίες των Βουλγάρων» με μεγάλη υποστήριξη στη χώρα και στο εξωτερικό

Διαλέξεις, επιδείξεις και διασκεδαστικά πειράματα για όλους στη Σχολή Φυσικής του Πανεπιστημίου της Σόφιας

Όμορφο βουλγαρικό χριστουγεννιάτικο δέντρο λάμπει εκ νέου στο Μουσείο Βιομηχανίας του Σικάγου