Οι βιοτεχνίες – μαγεία ή ιεροτελεστία

δημοσίευση: 6/7/12 11:49 AM

Φωτογραφία: BGNES

Ακούστε την εκπομπή

Update Required To play the media you will need to either update your browser to a recent version or update your Flash plugin.

Στην παραδοσιακή μνήμη και φαντασία των Βουλγάρων και των άλλων βαλκανικών λαών τα βιοτεχνικά επαγγέλματα δεν είναι μόνο δεξιότητες και εργασία. Έχουν μια ιδιαίτερη πνευματική διάσταση και συμβολισμό. Οι βιοτέχνες έχουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν στην δουλειά τους, επαναλαμβάνοντας την ιερή ενέργεια του Δημιουργού, του Θεού, ο οποίος δημιούργησε τον κόσμο για πρώτη φορά.

Η κατασκευή ενός ή άλλου προϊόν σημαίνει επεξεργασία των πρώτων υλών και τη μετατροπή τους σε τέχνη. Όχι τυχαία σε μερικούς λαϊκούς μύθους ο Θεός είναι αυτός που δείχνει στους ανθρώπους πώς να υφαίνουν, ενώ στα τραγούδια ο ίδιος οργώνει την γη.

Στις λαϊκές παραδόσεις ο Κύριος είναι επίσης ένας αγγειοπλάστης, ο οποίος δημιουργεί τους πρώτους ανθρώπους από πηλό. Στην αρχή έκανε τον καθένα με το χέρι, γι' αυτό οι πρώτοι άνθρωποι ήταν τέλειοι και όμορφοι. Στη συνέχεια, όμως, κουράστηκε και άρχισε να τους κάνει στο καλούπι και γι' αυτό ο καθένας είχα τα ελαττώματα του κάποιος στραβός ή κουτσός, κάποιος με μεγάλο κεφάλι και κοντά πόδια, κάποιοι είναι καβγατζήδες, τεμπέληδες, μέθυσοι.

Από την άλλη πλευρά, κάθε βιοτεχνία έχει το δικό της άγιο προστάτη. Για παράδειγμα, ο Νώε και ο Αγίος Θωμάς προστατεύουν τους οικοδόμους και ξυλουργούς, ο 'Αγιος Σπυρίδωνας είναι ο προστάτης των αγγειοπλαστών, χαλκουργών, ενω ο Αρχάγγελος Μιχαήλ - των χασάπηδων και των κρεοπωλών, κλπ.

Για τους βιοτέχνες επαγγελματίες θεωρείται ότι κατέχουν μυστικές γνώσεις και εξαιρετικές ικανότητες. Ορισμένα λαϊκά επαγγέλματα παίρνουν μέρος στις αρχαίες τελετουργίες για την προστασία από τις ασθένειες και συμφορές. Για παράδειγμα, όταν έχει επιδημίες και κίνδυνοι τελείται τελετουργικό όργωμα του χωριού, από δύο αδέλφια σιδηρουργούς - ένας απόηχος από τους αρχαίους μύθους για τους δίδυμους αδελφούς που δημιουργούν τον κόσμο. Ή ύφανση και το νήμα επίσης έχουν θεϊκό χαρακτήρα. Στη χριστιανική μυθολογία ο Αδάμ οργώνει τη γη για να εξασφαλιζει τροφή για την οικογένειά του, αλλά και η Εύα - να υφάνει για να ντύσει το γυμνό ανθρώπινο γένος.

Μερικές βιοτέχνες θεωρούνται μάγοι και θεραπευτές. Εκτός από αντικείμενα οικιακής χρήσης, οι σιδεράδες φτιάχνουν ακόμα φυλακτά - τσεκούρια, κλειδιά, σταυρούς, βραχιόλια - για να κρατήσει το παιδί της η έγκυο γυναίκα και να μη τον ματιάσουν το μωρό όταν γεννηθεί. Ο κουρέας συνήθως ήξερε πώς να θεραπεύει από διάφορες ασθένειες. Οι μάγοι και οι μάγισσες ονομαζόταν έτσι γιατί κατείχαν την τέχνη της μαγείας.

Στο βουλγαρικό φολκλόρ, τα λαϊκά επαγγέλματα συνδέονται και με άλλες εθνικές ομάδες, ιδιαίτερα με τους Τσιγγάνους, που παραδοσιακά θεωρούνται επίσης μάγοι. Σύμφωνα με το μύθο, ο βασιλιάς τους, Φαραώ, ήταν αλυσοδεμένος στο βυθό της Ερυθράς Θάλασσας, όταν οι Εβραίοι εκδιώχθηκαν από την Αίγυπτο και πήγε να τους ακολουθήσει. Οι απόγονοί τους θα ήθελαν να τον απελευθερώσουν από τα δεσμά του - και για αυτό μέχρι στιγμής είναι σιδεράδες και δεν σταματούν να κτυπούν το σίδηρο.

Έτσι, μεταξύ της μαγείας και της τελετουργίας, μεταξύ της κατάρας και της ευλογίας εργάζεται ο βιοτέχνης, αλλά μάλλον αυτό ισχύει για τον καθένα μας. Αν προσπαθήσουμε να δούμε την εργασία μας με τα μάτια των προγόνων μας και βρούμε το συμβολικό της νόημα, ίσως θα την κάνουμε με μεγαλύτερη ευκολία και θέληση, αλλά και με μεγαλύτερη ευθύνη.

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα

По публикацията работи: Βίχρα Μπάεβα

Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Διαδώστε

Οι βιοτεχνίες – μαγεία ή ιεροτελεστία

Περισσότερα στην κατηγορία

Το αυγό – σύμβολο γονιμότητας και νέας ζωής στη βουλγαρική λαογραφία

Σπιτικό σαπούνι με παλιές τεχνολογίες παρασκευάζουν στο χωριό Τσάρεβετς της περιοχής της Μέζντρα

Η Νόβα Ζαγκόρα με άρωμα σαμάρνταλα