Podcast στα ελληνικά
Μέγεθος κειμένου
Βουλγαρική Εθνική Ραδιοφωνία © 2024 Όλα τα δικαιώματα διατηρούνται σύμφωνα με τον νόμο

Τα χαλιά του Κότελ – έκφραση των πνευματικών αναζητήσεων της Βουλγάρας από την Αναγέννηση

Στο κτίριο του παλιού σχολείου του Κότελ φιλοξενείται η έκθεση με παλιά χαλιά από την πόλη
Φωτογραφία: ranica.eu
Οι παλιές παραδόσεις στην κατασκευή χειροποίητων χαλιών και κιλιμιών μεταδίδονται από γενιά σε γενιά. Στη Βουλγαρία μας ξεχωρίζουν μερικές σχολές, παραδείγματος χάριν του Τσίπροβτσι και του Κότελ, που δοξάζουν την βουλγαρική τέχνη αυτή στον κόσμο.

Ακριβώς σ' αυτές της περιοχές της χώρας μας, κατασκευάζονται χειροποίητα χαλιά και κιλίμια εξαιρετικής ποιότητας, κάτι το οποίο τους εξασφαλίζει πρόσβαση στις αγορές εντός της χώρας, αλλά και στο εξωτερικό.

Για το ξεκίνημα του επαγγέλματος αυτού στο Κότελ υπάρχουν δυο γνώμες. Η πρώτη - ότι μεταφέρθηκε από την πόλη Τσίπροβτσι μετά ένα τραγικό γεγονός - την ήττα της εξέγερσης κατά την Οθωμανική Αυτοκρατορία το 1688. Η δεύτερη γνώμη συνδέεται με το, ότι η τέχνη αυτή μεταφέρθηκε από τη Γεωργία μέσω των επαφών των εμπόρων της πόλης Κότελ.


Στο μουσείο. Φωτογραφία: ranica.eu

Τα χειρόγραφα, που αναφέρουν την ιστορία του χαλιού του Κότελ, καθώς και τα δημιουργήματα είναι ελάχιστα, λόγω της μεγάλης πυρκαγιάς του 1894 που κατέστρεψε σχεδόν εξολοκλήρου την πόλη. Ευτυχώς, στο Εθνογραφικό μουσείο διατηρούνται 34 κιλίμια, από τα οποία 8 είναι με καθορισμένη χρονιά κατασκευής, αφού το παλιότερο χρονολογείται από το 1860.

"Τα χαλιά και κιλίμια αυτά προκαλούν μεγάλο ενδιαφέρον με την ζωτικότητα και την αρμονία των χρωμάτων", λέει ο έφορος της συλλογής "Τα κιλίμια και υφαντά από τη περιοχή του Κότελ" στην παλιά σχολή Γκαλατάσνκο, Στέφαν Ιβανόφ. "Με ακρίβεια μπορούμε να πούμε ότι τα κατασκεύαζαν οι λαϊκές καλλιτέχνιδες με έμφυτο ταλέντο στο σχέδιο και λεπτό γούστο".
 
"Τα κιλίμια και τα χαλιά του Κότελ αποτελούν προέκταση της πλούσιας πνευματικότητας της γυναίκας του Κότελ – μητέρας, συζύγου, δημιουργού", συνεχίζει ο κ. Ιβανόφ. "Κατά την περίοδο της Αναγέννησης το Κότελ ήταν κέντρο διαφόρων λαϊκών επαγγελμάτων, βάσει της κτηνοτροφίας και πιο συγκεκριμένα εκτροφής προβάτων. Ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός ότι, οι άνδρες έβρισκαν δουλειά στη Δοβρουτσά, ενώ οι γυναίκες και οι μητέρες έμεναν στο Κότελ. Ενώ από τις εμπορικές επαφές των κατοίκων της περιοχής, που διατηρούσαν με την Ανατολή, με τις απέραντες αγορές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας εμφανίζεται και το ξακουστό κιλίμι και χαλί. Ήρθε ακριβώς από την Ανατολή και μετατράπηκε σε πολύ ενδιαφέρον εμπορικό και καλλιτεχνικό προϊόν".

 
Φωτογραφία: ranica.eu

Χάρη στη απίθανη καλλιτεχνική αίσθηση των γυναικών του Κότελ γεννήθηκαν τα θαυμάσια μοντέλα του αυθεντικού κιλιμιού και χαλιού του Κότελ. Μερικά έχουν και τα ονόματα του "Φουτσιλάτα" (χαρταετοί) που είναι από τα παλιότερα πρωτότυπα, καθώς "Ογκαρλίτσατα" (περιδέραιο), και τα δυο με ρομβωτά σχέδια στην μέση και άλλα διακοσμητικά στοιχεία , ενώ μερικά από τα χαλιά κατασκευάζονται με παχύ πέλος χαρακτηριστικό για τα παλιότερα υφαντά.


 

Αποκορύφωμα στην ανάπτυξη της κατασκευής χαλιού το 19 αιώνα είναι τα προϊόντα που φέρουν τα ονόματα "Κάντραβι ζβεζντί" (σγουρά αστέρια) και "Σουρβάκες", καθώς "Τάμπλιτε" (Οι δίσκοι), ενδιαφέροντα χαλιά τα οποία η γιαγιάδες δώριζαν στην εγγονή, που φέρει το δικό της όνομα. Αυτό γίνεται ακριβώς στην γιορτή, αφιερωμένη στο παιδί, όταν αρχίζει να περπατά.

"Όλα τα στοιχεία - πεταλούδες, πουλάκια, ανθισμένα κλωνάρια, είναι συνδεδεμένα με την άνοιξη και τη καρποφορία και ανακαλύπτουν την αισθητική αντίληψη της γυναίκας του Κότελ. Κατά την περίοδο Αναγέννησης οι γυναίκες από την πόλη αυτή κατασκευάζουν κιλίμια και χαλιά με σχήματα και χρώματα της φαντασίας της. Στα έργα τους αντικατοπτρίζονται η απαλή ψυχή τους, η επιδίωξη για ελευθερία και ομορφιά μέσω σχημάτων αστεριών και πουλιών, καθώς η ελπίδα για την ελευθερία με τα ψηλά σηκωμένα σπαθιά", συνεχίζει ο Στέφαν Ιβανόφ.


Φωτογραφία: ranica.eu

"Μερικά από τα χαλιά και κιλίμια είναι πρωτότυπα, ως έκφραση του πόνου και της θλίψης, της χαράς και της χριστιανικής καθημερινότητας της γυναίκας της περιοχής του Κότελ", αναφέρει ο κ. Ιβανόφ. "Ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός ότι η ίδια παρουσιάζει στα έργα της την ελευθερία της φαντασίας της, καθώς την επιδίωξή της για μόρφωση. Στη άκρη των χαλιών δημιουργούσε από ένα γράμμα του βουλγαρικού αλφάβητου, που συνήθως ήταν Κ, το γράμμα με το οποίο αρχίζει το όνομα του αναγεννησιακού Κότελ. Η πρωτοτυπία των δημιουργημάτων ανακαλύπτουν ότι η ντόπια γυναίκα ήταν στο επίκεντρο της ζωής της οικογένειας".

Η φρεσκάδα του χρώματος, τα απαλά χρώματα σε παστέλ αποχρώσεις, που δημιουργούνται  με διάφορα φυτά από τη περιοχή του βουνού Αίμου είναι χαρακτηριστικές για το χαλί του Κότελ.

"Στα τέλη του 19 αιώνα η γυναίκα του Κότελ μόνη της φτιάχνει τα χρώματα στο εργαστήρι της φύσης", λέει ο Στέφαν Ιβανόφ. "Το μαύρο χρώμα είναι από το φλοιό έλατου, το κίτρινο από ρίζες του άγρίου χόρτου, και κ.λ. Το 19 αιώνα στις βιοτεχνίες χρησιμοποιούσαν χρώματα ανιλίνης. Κάνει εντύπωση ότι, όλα τα χειροποίητα κιλίμια και χαλιά στο μουσείο μας για την κατασκευή των οποίων χρησιμοποιούσαν τις φυσικές μπογιές, διατηρούν ζωντανά τα χρώματα και την ποιότητα τους".

Στο Κότελ το επάγγελμα αυτό διδάσκονταν στην σχολή μέσης εκπαίδευσης που δυστυχώς έκλεισε το 1980. Ακόμα όμως υπάρχουν γυναίκες που κατασκευάζουν στα σπίτια τους τα πρωτότυπα στο Κότελ χειροποίητα χαλιά και κιλίμια.

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα

По публикацията работи: Νταρίνα Γκριγκόροβα


Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Περισσότερα στην κατηγορία

121 χρόνια Γιορτή του Τριαντάφυλλου στο Καζανλάκ

Αύριο Παρασκευή και το Σαββατοκύριακο, στο Καζανλάκ θα λάβει χώρα η 121 η Γιορτή του Τριαντάφυλλου. Αύριο θα εκλεγεί η 56 η Βασίλισσα Τριαντάφυλλο ενώ στην τελική πομπή στις 2 Ιουνίου θα συμμετάσχουν 5 500 άτομα. «Τα τουριστικά γραφεία..

δημοσίευση: 5/30/24 12:07 PM

Στο Πέρνικ η Συνάντηση της Ομοσπονδίας Καρναβαλικών Πόλεων Ευρώπης

Σήμερα ξεκινά η 44 η Συνάντηση της Ομοσπονδίας των Καρναβαλικών Πόλεων της Ευρώπης. Στην συνάντηση συμμετέχουν πάνω από 100 εκπρόσωποι από 20 κράτη οι οποίοι θα εκλέξουν νέο πρόεδρο της Ομοσπονδίας. Η εκδήλωση εγκαινιάζεται με παρέλαση των σημαιών..

δημοσίευση: 5/13/24 10:47 AM

Οι Βούλγαροι στη Βεσσαραβία διατηρούν την παράδοση ενός ιδιαίτερου παιχνιδιού με πασχαλινά αυγά

Τα παιχνίδια όπου ο κύριος χαρακτήρας είναι το αυγό μάλλον δεν είναι πολλά. Αν ψάξουμε όμως για πληροφορίες, θα βρούμε μια ελαφρώς λιγότερο δημοφιλή παράδοση που διατηρείται στην επικράτεια της σημερινής Βεσσαραβίας, όπου ζουν πολλοί Βούλγαροι...

δημοσίευση: 5/5/24 6:15 AM