Η Ανατολική Ροδόπη είναι ένα από τα μέρη, με τα οποία ερωτεύεσαι με την πρώτη ματιά, σε σαγηνεύουν με τη μαγνητική τους δύναμη και μαγευτική ομορφιά και διψάς να επιστρέφεις ξανά και ξανά. Λόγω του λοφώδους ανάγλυφου του βουνού, κάποιοι ποιητές το συγκρίνουν με ταραγμένη θάλασσα. Για τους ιστορικούς και τους αρχαιολόγους η Ανατολική Ροδόπη είναι λίκνο διάφορων πολιτισμών.

Και πράγματι, αν διαλέξετε την Ανατολική Ροδόπη για τουριστικό προορισμό σας, δεν θα χρειαστείτε μηχανή του χρόνου για να γυρίσετε χιλιετίες πίσω και να ακολουθήσετε τα βήματα των αρχαίων προγόνων μας, να μάθετε περισσότερα για την καθημερινή ζωή και τις δοξασίες τους.

Στο κέντρο της σημερινής πόλης Κίρτζαλι βρέθηκε ο παλαιότερος γνωστός οικισμός στην περιοχή, που χρονολογείται στην Πρώιμη Νεολιθική Εποχή /6 χιλιετηρίδες προ Χριστού/. Περίεργο γεγονός είναι ότι εκεί βρισκόταν ένας από τους πιο πρώιμους "λιθοστρωμένους δρόμους".

Ενδιαφέρον εύρημα που βρέθηκε στον οικισμό είναι φυλαχτό από νεφρίτη, που έχει το σχήμα σβάστικας. Το εύρημα αυτό, καθώς και πολλά άλλα εντυπωσιακά ευρήματα, που παρουσιάζουν τη ζωή στην Ανατολική Ροδόπη από την αρχαιότητα ως τις αρχές του 20ου αιώνα, μπορείτε να δείτε στο Περιφερειακό Ιστορικό Μουσείο στο Κίρτζαλι.


Στην τεχνητή λίμνη Κίρτζαλι. Φωτογραφία: Ρουμιάνα Τβετκόβα

Κάθε γωνιά στην Ανατολική Ροδόπη κρύβει ευρήματα που άφησαν οι αρχαίοι Θράκες στα βουλγαρικά εδάφη. Μέχρι και σήμερα οι αρχαιολόγοι εξακολουθούν να ερευνούν έναν από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους – το ιερό Περπερικόν. Αυτή η αρχαία και ιερά πόλη βρίσκεται σε μια κορυφή στην τοποθεσία γνωστή ανάμεσα στον ντόπιο πληθυσμό με το όνομα Τζιν Τεπέσι /Το Βουνό των Πνευμάτων/.

Τα πιο πρώιμα ίχνη ανθρώπινης παρουσίας είναι από την Όψιμη Εποχή του Λίθου και του Χαλκού στα τέλη της 5ης και τις αρχές της 4ης χιλιετηρίδας προ Χριστού, όταν οι άνθρωποι αρχίζουν να τιμούν τους θεούς και να τους προσφέρουν δώρα.

Στο Περπερικόν ανακαλύφθηκαν μοναδικά ευρήματα, ανάμεσα στα οποία πρέπει να δείτε οπωσδήποτε το περίφημο ιερό του Διονύσου, καθώς και το επιβλητικό πέτρινο θρόνο, σκαλισμένο στον βράχο. Λόγω της λατρείας του ηλίου των Θρακών, ο θρόνος είναι στραμμένος στην Ανατολή, και αυτό είναι το σημείο όπου διεισδύει η πρώτη ηλιαχτίδα κάθε πρωί. Από τη μεταγενέστερη περίοδο στο υψηλότερο μέρος του λόφου ανακαλύφθηκε επιβλητική μονόκλιτη βασιλική.

 
Θέα από το Περπερικόν. Φωτογραφία: Ρουμιάνα Τβετκόβα

Το λατρευτικό συγκρότημα Τατούλ είναι ένας άλλος αρχαιολογικός χώρος που πρέπει να επισκεφθείτε στην Ανατολική Ροδόπη. Μια από τις υποθέσεις είναι ότι χρονολογείται από πριν από 6 χιλιάδες χρόνια και είναι αρχαιότερο από τις πυραμίδες της Αιγύπτου. Το συγκρότημα αποτελείται από αρχαίο ειδωλολατρικό ιερό σκαλισμένο στον βράχο και μεσαιωνικό κάστρο. Σύμφωνα με μια από τις επιστημονικές υποθέσεις, πρόκειται για ιερό του Ορφέα, ακόμη και για το σημείο όπου ενταφιάστηκε ο μυθικός τραγουδιστής.

Για τα πιο ενδιαφέροντα ευρήματα του συγκροτήματος περισσότερα μας είπε η ξεναγός Μαρίνα Κούτελοβα: "Βρέθηκε πολύ όμορφο αγαλματίδιο του Ορφέα μεγέθους 10 εκατοστών και χρονολογείται στη Ρωμαϊκή περίοδο. Ανακαλύφθηκε επίσης και μέρος πήλινου ιερού. Βρέθηκαν επίσης και μερικά ρωμαϊκά νομίσματα. Σε ένα από τα νομίσματα ο Ορφέας απεικονίζεται περιστοιχισμένος από δασικά ζώα. Σε άλλο νόμισμα, ο Ορφέας στέκεται στους βράχους, και στο τρίτο απεικονίζεται κοπέλα που προσωποποιεί τη βασίλισσα Ροδόπη".

 
Δύση του ηλίου στη λίμνη. Φωτογραφία: Ρουμιάνα Τβετκόβα

Στην Ανατολική Ροδόπη μπορείτε να δείτε και διασωθέντα μεσαιωνικά μοναστήρια και μουσουλμανικά λατρευτικά συγκροτήματα. Στη δεξιά όχθη του ποταμού Άρδα, στην ίδια την πόλη Κίρτζαλι, βρίσκεται η μεσαιωνική μονή του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, ενώ στο χωριό Ποντκόβα βρίσκεται το μόνο στη χώρα μας ξύλινο τζαμί, γνωστό με το όνομα "τζαμί των επτά κοπελών".


Φωτογραφία: Ρουμιάνα Τβετκόβα

"Το ξύλινο τζαμί είναι μνημείο πολιτισμού εθνικής σημασίας", λέει η Μαρίνα Κούτελοβα. "Χτίστηκε το 1438. Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι για το χτίσιμό του δεν χρησιμοποιήθηκε ούτε ένα καρφί".

Το ξύλινο τζαμί λειτουργεί μέχρι και σήμερα.

Ένα μέρος από τις αξέχαστες εμπειρίες στη Ροδόπη είναι η συνάντηση με τους ντόπιους ανθρώπους, που είναι εξαιρετικά φιλόξενοι με τις μεγάλες καρδιές τους. Η Ανατολική Ροδόπη όμως θα σας εντυπωσιάσει όχι μόνο με την αρχαία ιστορία και τους φιλόξενους κατοίκους της, αλλά και με τα απίστευτα φυσικά φαινόμενά της. Η φύση ως επιδέξιος γλύπτης έχει σμιλεύσει στους βράχους διάφορα περίεργα σχήματα, που οι ντόπιοι ονόμασαν τον Πέτρινο Γάμο, τα Πέτρινα Μανιτάρια, οι Χελώνες, ο Κροκόδειλος…


Φωτογραφία: Ρουμιάνα Τβετκόβα

Όσοι αναζητούν περιπέτειες, μπορούν να ασκήσουν εκεί διάφορα ακραία αθλήματα όπως ορειβασία, καγιάκ και ράφτινγκ. Ο ποταμός Άρντα και τα φράγματα Κίρτζαλι και Στουντέν Κλάντενετς προσφέρουν κατάλληλες συνθήκες για ράφτινγκ και καγιάκ. Το βουνό σας προσφέρει και παραμυθένιες θέες που κόβουν την ανάσα και επαφή με τη όμορφη φύση με την ποικίλη χλωρίδα και πανίδα του. Δεν μπορεί να φύγετε από την Ανατολική Ροδόπη χωρίς να δοκιμάσετε τα φαγητά της παραδοσιακής ντόπιας κουζίνας, που φτιάχνονται εξολοκλήρου με φυσικά προϊόντα.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα