Κατά το 2012, ο αριθμός των νεογέννητων στην Βουλγαρία είναι ο μικρότερος από το 1945 και δώθε, σύμφωνα με τα στοιχεία της στατιστικής. Μακάρι φέτος να μη επαναλάβουμε αυτό το αρνητικό ρεκόρ. Δεν πρόκειται μόνο για μια δημογραφική κρίση, οι ειδικοί χρησιμοποιούν την πιο ακριβή λέξη - δημογραφική καταστροφή.

Ο πληθυσμός της Βουλγαρίας γερνάει και μειώνεται. Η διαδικασία αυτή δεν μπορεί να σταματήσει σύντομά, οι ελπίδες είναι μόνο για την επιβράδυνσή της. Διαφορετικά οι δυσοίωνες προβλέψεις για την μείωση του πληθυσμού μετά από 40-50 χρόνια μπορούν να γίνει πραγματικότητα.

Πέρυσι, στη χώρα μας γεννήθηκαν 63.891 παιδιά. Για σύγκριση, το 1982 τα νεογέννητα είναι λίγο περισσότερα από 124.000. Έτος ρεκόρ σημειώνει το 2009 όταν γεννήθηκαν σχεδόν 80.000. Τα τελευταία τρία χρόνια όμως σημειώνεται σταθερή τάση συρρίκνωσης στον τομέα αυτό.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο η χώρα μας κατατάσσεται στην πέμπτη θέση ανάμεσα στις χώρες με πιο γρήγορη γήρανση του πληθυσμού. Οι νέοι αποτελούν μόνο το 13%, ενώ τα ηλικιωμένα άτομα είναι σχεδόν 19%. Οι λόγοι είναι γνωστοί - χαμηλή γονιμότητα, η μετανάστευση, η θνησιμότητα. Ο αριθμός των γυναικών σε αναπαραγωγική ηλικία μειώνεται επίσης.

Οι Βούλγαροι ωστόσο θέλουν να έχουν περισσότερα παιδιά. Όμως, κατά την τρέχουσα κοινωνικό-οικονομική πραγματικότητα, οι περισσότερες βουλγαρικές οικογένειες αποκτούν ένα ή το πολύ δύο παιδιά. Εξαίρεση κάνουν μόνο οι οικογένειες Ρομά. Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις όταν νεαρές γυναίκες Ρομά, ακόμα παιδιά, γίνουν μητέρες. Για αρκετές οικογένειες Ρομά το να αποκτήσουν παιδιά έχει γίνει ένας τρόπος επιβίωσης χάρη στα επιδόματα τέκνων και την κοινωνική βοήθεια.

Οι προβλέψεις της στατιστικής δείχνουν ότι το 2060 ο πληθυσμός της Βουλγαρίας θα μειωθεί σε περίπου πέντε εκατ. Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή του 2011 στη Βουλγαρία ζουν 7 εκατομμύρια και 300 χιλιάδες άτομα. Ο ψυχολόγος και καθηγητής πανεπιστημίου Πέταρ Ιβανόφ ήταν αναπληρωτής πρόεδρος του Κέντρου για δημογραφική ανάπτυξη (οργάνωση πολιτών που εδρεύει στο Ρούσε). Σύμφωνα με τον ίδιο η Βουλγαρία αντιμετωπίζει μια δημογραφική καταστροφή και είναι η πρώτη χώρα στον κόσμο ως προς τη μείωση του πληθυσμού.

"Στην ιστοσελίδα της CIA, με τα δεδομένα για τον Ιούλιο του 2013, αναφέρεται ότι ο πληθυσμός της Βουλγαρίας είναι περίπου 6 εκατομμύρια 982 χιλιάδες άτομα", λέει ο ίδιος 
"Ο πληθυσμός μας μειώνεται κατά 56.000 άτομα περίπου κάθε χρόνο. Με γεννητικότητα 9,7 ανά 1.000 άτομα το 2013 βρισκόμαστε στην 206 θέση στον κόσμο δίπλα στο Μακάο, ανάμεσα σε 230 χώρες στον κόσμο. Όσον αφορά τη θνησιμότητα βρισκόμαστε στην όγδοη θέση στον κόσμο – ανάμεσα στο Αφγανιστάν και την Σομαλία".

Η χειροτέρευση της δημογραφικής κατάστασης έχει αρνητικό αντίκτυπο σε πολλούς τομείς. Η αγορά εργασίας, την υγειονομική περίθαλψη, τα κοινωνικά συστήματα ήδη αισθάνονται όλο και πιο έντονα τις αρνητικές επιπτώσεις των δημογραφικών διαδικασιών στις οποίες όλο και λιγότεροι εργαζόμενοι υποστηρίζουν όλο και περισσότερους συνταξιούχους.

Έχουμε μια εθνική στρατηγική για τη δημογραφική ανάπτυξη μέχρι το 2030, αλλά η πραγματική πολιτική είναι ακόμη πολύ μακριά από την επίτευξη των στόχων της. Η Βουλγαρία χρειάζεται μια μακροπρόθεσμη πολιτική στον τομέα αυτό. Δηλαδή, η δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών για γέννηση, την ανατροφή και την εκπαίδευση των παιδιών στην οικογένεια, με την έννοια και την υλική και την κοινωνική ασφάλεια του ζευγαριού. Έτσι, η ίδια μπορεί να μεγαλώνει τόσο παιδιά όσο θέλει. 

Επίσης χρειάζονται προϋποθέσεις για περιορισμό της βρεφικής και της πρόωρης θνησιμότητας, καθώς και για διασφάλιση υγιεινούς τρόπου ζωής για τους ηλικιωμένους ανθρώπους. Ωστόσο σύμφωνα με τον καθηγητή Πέταρ Ιβανόφ, ακριβώς το υψηλό ποσοστό γεννήσεων στον πληθυσμό των Ρομά στη Βουλγαρία μας βοηθά να μη πάρουμε ακόμα χαμηλότερη θέση στην παγκόσμια κατάταξη.

"Δυστυχώς, για την κοινωνική ένταξη των Ρομά στη χώρα μας έχουν ξοδέψει εκατομμύρια από τα ευρωπαϊκά ταμεία, αλλά τα αποτελέσματα δεν είναι ορατά. Η ενσωμάτωση αυτή πηγαίνει αργά, θα λέγαμε μόνο στα λόγια", λέει ο καθηγητής Πέταρ Ιβανόφ.

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα