Οι ενδεχόμενοι κίνδυνοι και οι αρνητικές επιπτώσεις για τη βουλγαρική οικονομία από την κρίση στην Ουκρανία δύσκολα μπορούν να υπολογιστούν σήμερα. Μόνο η επιβολή κυρώσεων κατά της Ρωσία όμως θα πλήξει το εμπόριό μας με ζημιές ύψους περίπου 5 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Η Ρωσία και η Ουκρανία είναι ανάμεσα στους τέσσερις μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους μας εκτός της ΕΕ. Η κύρια απειλή προέρχεται από κατάρρευση της αγοράς ενέργειας λόγω της μεγάλης εξάρτησης της Βουλγαρίας από τις προμήθειες ρωσικού φυσικού αερίου. Θα επηρεαστούν αρνητικά οι επενδυτικές ροές, ο τουρισμός, η αγορά ακινήτων καθώς και η εισαγωγή κρασιού, φαρμάκων και άλλα εμπορεύματα λόγω της κατάρρευσης του ρουβλιού.

Οι βουλγαρικές εξαγωγές για τη Ρωσία περνάνε από την Ουκρανία

"Οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας δεν είναι καλή λύση για καμία χώρα στην ΕΕ", σχολίασε την ένταση μεταξύ των Βρυξελλών και της Μόσχας ο Βούλγαρος πρωθυπουργός Πλάμεν Ορεσάρσκι. Η Ρωσία κατέχει τη δεύτερη θέση, μετά την Τουρκία, ανάμεσα στους εμπορικούς εταίρους της Βουλγαρίας από τρίτες χώρες. Για το 2013 το ύψος της ανταλλαγής εμπορευμάτων μεταξύ της Σόφιας και της Μόσχας ανέρχεται σε πάνω από 5 δισεκατομμύρια ευρώ. Το φυσικό αέριο και το αργό πετρέλαιο κατέχουν κυρίαρχη θέση στις ρωσικές εξαγωγές για τη Βουλγαρία, ενώ η φαρμακευτική και η μηχανουργία – στις βουλγαρικές εξαγωγές για τη Ρωσία. Η ανταλλαγή εμπορευμάτων μεταξύ της Βουλγαρίας και της Ουκρανίας είναι μικρότερου ύψους – 1 δισεκατομμυρίου ευρώ περίπου.

Βουλγαρικές εταιρείες ήδη υφίστανται ζημιές λόγω της κρίσης στην Ουκρανία από μη εκτέλεση συμφωνιών, προειδοποίησε το Βουλγαρικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο. Ακόμη και αν δεν επιβληθούν οικονομικές κυρώσεις στη Μόσχα, ένα από τα μεγάλα προβλήματα για τη Βουλγαρία είναι το γεγονός που σχεδόν όλες οι εξαγωγές για τη Ρωσία μεταφέρονται από το έδαφος της Ουκρανίας. Η εκροή κεφαλαίων και η υποτίμηση του ρουβλιού θα πλήξουν τις βουλγαρικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη ρωσική αγορά, κάτι που θα μειώσει τις εξαγωγές τους. Κάποιες εμπορικές εταιρείες ήδη επιλέγουν εναλλακτικές διαδρομές, άλλες ελπίζουν το τράνζιτ από το έδαφος της Ουκρανίας να εξακολουθεί να λειτουργεί ομαλά. Πάντως, ο μεγαλύτερος επενδυτής της Βουλγαρίας στην Ουκρανία – μια εταιρεία παραγωγής βιομηχανικών ελαίων, δεν εγκαταλείπει τα σχέδιά της για κατασκευή νέου διυλιστηρίου κοντά στο Κίεβο.

Φυσικό αέριο, αργό πετρέλαιο και πυρηνικό καύσιμο

Τόσο το φυσικό αέριο, όσο το αργό πετρέλαιο και το πυρηνικό καύσιμο που χρειάζεται η Βουλγαρία έρχονται από τη Ρωσία. Περισσότερο από 80% των ενεργειακών πόρων μας εξαρτάται από τη Μόσχα. Μεγαλύτερη απειλή μπορεί να παρουσιαστεί για το φυσικό αέριο, προς το παρόν όμως δεν υπάρχουν προβλήματα με τις προμήθειες. Το πυρηνικό καύσιμο για τον πυρηνικό σταθμό "Κοζλοντούι" επίσης είναι ρωσικό, αλλά, σύμφωνα με τους ειδικούς ο σταθμός έχει αποθέματα για δύο χρόνια. Ο δρόμος του ουρανίου περνά από την Ουκρανία, αν παρουσιαστεί ανάγκη όμως μπορεί να χρησιμοποιηθούν και άλλες διαδρομές ή αεροσκάφη. Παρά τον ανακοινωθέν ρίσκο για τις προμήθειες πετρελαίου για το διυλιστήριο Lukoil Neftochim λόγω της φόρτωσης της πρώτης ύλης από λιμάνι της Ουκρανίας, εδώ επίσης δεν αναμένονται προβλήματα.

Οι ρωσικές και ουκρανικές επενδύσεις – στα ακίνητα και τον τουρισμό

Τα ακίνητα και ο τουρισμός είναι οι τομείς που προκαλούν ανησυχίες και από τις δύο πλευρές της Μαύρης Θάλασσας. Γιατί οι Ρώσοι κατέχουν την πρώτη θέση σε επενδύσεις σε ακίνητα στη Βουλγαρία από χρόνια. Και όσον αφορά τον τουρισμό, οι δύο χώρες είναι ανάμεσα στους πέντε μεγαλύτερους επενδυτές στον τουριστικό κλάδο. Ειδικοί παρατηρούν στην κρίση και όφελος για τη Βουλγαρία. Γιατί οι τουρίστες, που μέχρι τώρα πήγαιναν διακοπές στην Κριμαία, θα προσανατολιστούν στη Βουλγαρία. Όχι μόνο για οικονομικούς λόγους, αλλά και λόγω της ομοιότητας των γλωσσών και της πολιτιστικής συγγένειας.

Το 2013 τη χώρα μας επισκέφθηκαν 700 χιλιάδες Ρώσοι τουρίστες, αριθμός που αποτελεί αύξηση κατά 14%. Οι τουρίστες από την Ουκρανία ήταν 200 χιλιάδες, πάλι καταγράφοντας άνοδο κατά 13%. Οι εκπρόσωποι του τουριστικού κλάδου είναι της γνώμης ότι αν η ΕΕ ανοίξει τον δρόμο για το ευρωπαϊκό μέλλον της Ουκρανίας και οι επιθεωρήσεις καταργηθούν, η Βουλγαρία θα είναι μια από τις χώρες που θα κερδίσουν περισσότερο ως τουριστικός προορισμός.

Οι βουλγαρικές εξαγωγές και η κατάρρευση του ρουβλιού

Η υποτίμηση του ρουβλιού απειλεί τα βουλγαρικά εμπορεύματα για τη ρωσική αγορά. Οι τιμές των βουλγαρικών κρασιών που αποτελούν 2,5% των εξαγωγών της χώρας μας, θα αυξηθούν λόγω των αυξανόμενων εξόδων των εισαγωγέων. Και ο ανταγωνισμός εκεί είναι σκληρός. Οι ζημιές για τις εταιρείες στον τομέα θα είναι σημαντικές, αν επιβληθούν κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Το ίδιο ισχύει και για τον φαρμακευτικό κλάδο, που θα δεχθεί ένα από τα ισχυρότερα πλήγματα, γιατί το εμπόριο με τη Μόσχα υπολογίζεται σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ ετησίως.

Οι έμμεσες επιπτώσεις από την κρίση στην Κριμαία για τη βουλγαρική οικονομία αφορούν τις διεθνείς τιμές των καυσίμων και των σιτηρών, σχολιάζουν από το Ινστιτούτο Οικονομίας της Αγοράς. Αυτές είναι και οι δύο βασικές πηγές εισαγόμενου πληθωρισμού στη Βουλγαρία.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα