Μια μέρα μόνο πριν από την τελική προθεσμία για την παρουσίασή του στις Βρυξέλλες, η απερχόμενη κυβέρνηση ενέκρινε το σύστημα κατανομής των επιχορηγήσεων ανά εκτάριο στον τομέα της γεωργίας για την περίοδο 2014-2020. Στην πραγματικότητα, το σύστημα θα τεθεί σε ισχύ από τις αρχές του 2015.

Σύμφωνα με τον υπουργό Γεωργίας και Τροφίμων Ντιμίταρ Γκρέκοφ, το νέο σύστημα είναι "δικαιότατο". Ο σκοπός των αλλαγών είναι να παραμεριστούν οι μεγάλες δυσαναλογίες στις ενισχύσεις για τους επιμέρους αγρότες. Το πρόβλημα κατά την περίοδο μέχρι το 2013 ήταν ότι 4-5% των γαιοκτημόνων έπαιρναν πάνω από 80% των άμεσων πληρωμών ανά μονάδα έκτασης γης. Αποδείχθηκε ότι στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία υπάρχουν ολιγάριθμα, αλλά τεράστια αγροκτήματα και αμέτρητα πολύ μικρά. Γι’ αυτό στις δύο χώρες έγινε η πιο άδικη κατανομή των γεωργικών επιχορηγήσεων.

Για την  επίλυση του προβλήματος η βουλγαρική κυβέρνηση προτείνει το συστημένο από την ΕΕ ανώτατο ύψος επιχορηγήσεων που μπορεί να λάβει ένας αγρότης να είναι 300 χιλιάδες ευρώ. Και οι επιχορηγήσεις ανά αγρότη από 150 έως 300 χιλιάδες ευρώ θα μειωθούν κατά 5%. Το νέο σύστημα κατανομής προβλέπει και επιπρόσθετες ενισχύσεις  για τα πρώτα 30 εκτάρια, δηλαδή το πιο συχνό μέγεθος των αγροκτημάτων, που θα λάβουν επιπρόσθετα 15 λέβα ανά έκταση /7,5 ευρώ/ - δηλαδή μια αισθητή αύξηση του 50%. Από τις αρχές του 2014 ο αριθμός των γεωργικών παραγωγών που καλλιεργούν εκτάσεις μεγέθους έως 30 εκτάρια έχει αυξηθεί κατά 16 χιλιάδες, λένε παρατηρητές των εξελίξεων στον γεωργικό κλάδο.

Σφοδρότερη αντίδραση προκάλεσε το μέτρο οι αγρότες με τα μικρότερα αγροκτήματα έκτασης από 0,5 έως 3 εκτάρια, ο αριθμός των οπίων είναι λίγο πάνω από 100 χιλιάδες, να λαμβάνουν επιπρόσθετα έως 1250 ευρώ ετησίως. Η υποστήριξη αυτή θα βοηθήσει τα μικρά αγροκτήματα να επιβιώσουν, αλλά δε θα δώσει κίνητρα στην ανάπτυξή τους. Καθιερώνεται και η απαίτηση για "ενεργούς αγρότες", δηλαδή οι γεωργικοί παραγωγοί πρέπει να καλλιεργούν τουλάχιστον 50% των εκτάσεών τους,  εκ των οποίων να αποκτούν τουλάχιστον ένα τρίτο των εισοδημάτων τους.

Το νέο σύστημα άμεσων πληρωμών ανά στρέμμα προβλέπει το 13% των συνολικών πόρων να προσανατολιστεί στην παραγωγή φρούτων και λαχανικών και στην κτηνοτροφία – κλάδους, στους οποίους κατά την περίοδο 2007-2013  προοριζόταν μόλις 3,5% των άμεσων πληρωμών. Μεγαλύτερες ενισχύσεις προβλέπονται και για ευρύτερο από το μέχρι τώρα φάσμα καλλιεργειών όπως λαχανικά, οπορωφόρα, μόνιμες καλλιέργειες, βιολογικές καλλιέργειες, αρωματικά φυτά κ. ά.

Άλλη προτεραιότητα του νέου συστήματος είναι η υποστήριξη για τους νέους αγρότες. Το 2015 οι αγρότες ηλικίας έως 40 χρονών θα λαμβάνουν επίδομα 25% του ύψους των επιχορηγήσεων ανά εκτάριο. Η υποστήριξη αυτή θα ισχύει μόνο για τα πρώτα 30 εκτάρια των αγροκτημάτων τους.

Ο προϋπολογισμός για άμεσες ενισχύσεις ανά έκταση καλλιεργήσιμης γης για τη Βουλγαρία για την περίοδο 2014-2020 ανέρχεται στα 5,3 δισεκατομμύρια ευρώ με συνολικό προϋπολογισμό για τον γεωργικό κλάδο της χώρας ύψους 7,5 δισεκατομμυρίων ευρώ. Στην ουσία, πρόκειται για έναν αρκετά πενιχρό προϋπολογισμό σε σύγκριση με τους πόρους που χορηγούνται στις "παλιές" χώρες μέλη της ΕΕ, πράγμα που προκαθορίζει τη συνεχιζόμενη μικρότερη ανταγωνιστικότητα των βουλγαρικών αγροτικών προϊόντων.  

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα