Η Βάνια Βέλκοβα γεννήθηκε σε μία από τις ομορφότερες βουλγαρικές πόλεις - το Πλόβντιφ. Τα πράγματα στη ζωή της όμως έρχονται έτσι που ήδη 20 χρόνια μένει και εργάζεται στη Γερμανία. Στην αρχή στο Αμβούργο, όπου μαζί με γονείς και συναδέλφους της ιδρύει το κυριακάτικο σχολείο για παιδιά Βουλγάρων μεταναστών. Περισσότερα από 10 χρόνια το διευθύνει και κάνει το παν τα Βουλγαρόπουλα να ξέρουν την γλώσσα και την ιστορία τους.

Είναι και μία από τις ιδρύτριες της Ένωσης των βουλγαρικών σχολείων στην αλλοδαπή. Σε συνέχεια η καριέρα της την οδηγεί στο Βερολίνο όπου διδάσκει βουλγαρική γλώσσα σε Γερμανούς φοιτητές και παράλληλα είναι και ανταποκρίτρια για τη Γερμανία της εφημερίδας «Η Βουλγαρία τώρα» του Σικάγου.

Παρά την έντονη ζωή της η Βάνια δε χάνει τις επαφές με τη γενέτειρα της. Για τα Χριστούγεννα χάρισε στους συμπατριώτες της όμορφες στιγμές με την έκθεση εθνικών ενδυμασιών με τίτλο "Χρωματισμένες με παραδόσεις και ομορφιά", που παρουσίασε στο Ιστορικό Μουσείο του Πλόβντιφ.

Η Βάνια παρουσιάζει την προσωπική της συλλογή με αυθεντικές εθνικές στολές και κοσμήματα από τη Βουλγαρία. Στην έκθεση λάμπουν με την λεπτεπίλεπτη ομορφιά τους περισσότερες από 20 εθνικές στολές από διάφορες φολκλορικές περιοχές, παλιά και νέα δείγματα νταντέλας και κεντήματος, καθώς και αυθεντικά αντικείμενα από τη ζωή των Βουλγάρων τον 19ο και 20ο αιώνα.

"Εγώ μεγάλωσα στο χωριό στις γιαγιές μου, και οι παραδόσεις και η ζωή του χωριού δεν είναι για μένα ξένες", λέει η Βάνια. "Την πρώτη στολή μου χάρισε η γιαγιά, όταν ήμουν στο Λύκειο. Το ενδιαφέρον μου μεγάλωσε λίγα χρόνια αργότερα, όταν πήγαμε εκδρομή στην πόλη Τριάβνα της Κεντρικής Βουλγαρίας και στη βιτρίνα ενός καταστήματος είδα με θαυμασμό μία όμορφη εθνική ενδυμασία. Αμέσως την αγόρασα και έτσι άρχισε το πάθος μου με τις ενδυμασίες. Τις περισσότερες στολές στη συλλογή μου κληρονόμησα από την οικογένειά μου, άλλες μου δώρισαν ηλικιωμένοι άνθρωποι που με ευχαρίστηση άνοιγαν τα σεντούκια των γιαγιών τους και λίγες αγόρασα".

Στα εγκαίνια της έκθεσης η Βάνια ήταν επίσης με εντυπωσιακή εθνική ενδυμασία. Για τις πιο πολύτιμες στολές στη συλλογή της η Βάνια μας διηγείται τα εξής: "Οι ενδυμασίες είναι από διαφορετικές εθνογραφικές περιοχές. Ξέρω την ιστορία τους, ποια ήταν η γυναίκα στην οποία ανήκε κάθε στολή, πότε έζησε και πιο είναι το χαρακτηριστικό γι' αυτήν. Κάθε ενδυμασία είναι μοναδική, θα σας διηγηθώ όμως για τις αγαπημένες μου. Η πρώτη είναι από το χωριό Κοζάνοβο της περιοχής του Ασένοβγκραντ στη Ροδόπη. Είναι η στολή που φορούσε η γιαγιά μου στο γάμο της. Είναι από το 1935, η γιαγιά μόνη της την ύφανε, έραψε και έπλεξε την νταντέλα. Είναι από μάλλινο ύφασμα με κόκκινες λωρίδες και με πολύ πλούσια νταντέλα. Η γιαγιά φορούσε την στολή αυτή μόνο σε μεγάλες γιορτές. Η δεύτερη στολή στην οποία θέλω να αναφερθώ είναι η παλαιότερη που έχω - της γιαγιάς Μίτκα που γεννήθηκε το 1870. Είναι από βαμβακερό και μάλλινο ύφασμα, στολισμένη με πούλιες και χάνδρες, ενώ η πουκαμίσα και η νταντέλες είναι με κόκκινη κλωστή στην άκρη, κάτι χαρακτηριστικό για την περιοχή αυτή. Η μαντίλα είναι πανέμορφη – από μπλε βαμβακερό ύφασμα γύρω-γύρω με μία από τις πιο λεπτές νταντέλες στη Βουλγαρία. Τη στολή μου χάρισε η εγγονή της γιαγιάς Μίτκα, σήμερα ηλικιωμένη γυναίκα, που ήταν στα εγκαίνια της έκθεσης πολύ ευτυχισμένη να δει στη βιτρίνα τη στολή της γιαγιάς της".

Μετάφραση: Σοφία Μπόντσεβα