Η Βουλγαρία έχει τη φιλοδοξία να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον ενεργειακό τομέα όχι μόνο στην περιοχή των Βαλκανίων αλλά και σε όλη την Ευρώπη. Αυτή η φιλοδοξία της χώρας ήρθε από τα διάφορα σχέδια μεταφοράς ρωσικού αερίου από το έδαφός της για την Ευρώπη και κυρίως μέσω του αγωγού φυσικού αερίου «Νότιο ρεύμα». Μετά την αποτυχία του διηπειρωτικού σχεδίου «NABUCCO», προβλεπόταν ο αγωγός να μεταφέρει αέριο από τη Ρωσία, περνώντας από τον βυθό της Μαύρης Θάλασσας μέχρι τις βουλγαρικές ακτές, απ’ όπου έπρεπε να κατευθυνθεί προς την Αυστρία και να προμηθεύει 63 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου για την Κεντρική και τη Δυτική Ευρώπη. Αυτό το σχέδιο κα οι συνδεδεμένες με την υλοποίησή του διαδικασίες προκάλεσαν  πολύ αντιφατικές αντιδράσεις από πλευράς των Βρυξελλών, που όχι μόνο άνοιξαν ποινική διαδικασία κατά της Σόφιας για παραβίαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, αλλά και άσκησαν αποφασιστικές πιέσεις στις βουλγαρικές αρχές, οι οποίες αναγκάστηκαν να παγώσουν το σχέδιο. Αυτό προκάλεσε μεγάλη δυσαρέσκεια στη Μόσχα και την 1^η Δεκεμβρίου ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν ανακοίνωσε τον τερματισμό του σχεδίου, πράγμα που απογοήτευσε πολύ τις βουλγαρικές αρχές, οι οποίες όμως εξακολούθησαν να επιμένουν για την υλοποίησή του, θεωρώντας το κερδοφόρο και επωφελές για τη χώρα.

Παρά το γεγονός που ο Ρώσος ηγέτης δήλωσε δημοσίως τον τερματισμό του σχεδίου, η Σόφια συνέχισε να τρέφει ορισμένες θεωρητικές ελπίδες για την υλοποίησή του, επειδή δεν είχε λάβει επίσημο έγγραφο από τη ρωσική πλευρά. Η χώρα μας εναπόθετε πολλές ελπίδες στην επίσκεψη την Τετάρτη του νέου Ευρωπαίου Επιτρόπου Ενέργειας Μάρος Σέφτσοβιτς, ο οποίος είχε αναλάβει στις αρχές της εβδομάδας δέσμευση προς τον Βούλγαρο πρωθυπουργό Μπόικο Μπορίσοφ να ρίξει επιτέλους φως στις προθέσεις της Ρωσίας και της Gazprom.

Αυτή τη φορά για την Ευρώπη και πιο συγκεκριμένα στη Βουλγαρία κατέστη σαφές ότι ο αγωγός «Νότιο ρεύμα» έχει διαγραφεί από τον χάρτη των ρωσικών σχεδίων φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Και όχι μόνο αυτά. Η Σόφια είχε συνειδητοποιήσει την αποτυχία των φιλοδοξιών της στον ενεργειακό τομέα, ακόμη και είχε βρει εναλλακτική λύση. Σύμφωνα με το εναλλακτικό σχέδιο, το επίμαχο ρωσοευρωπαϊκό «Νότιο ρεύμα» έπρεπε να αντικατασταθεί από ρωσικό αγωγό στον βυθό της Μαύρης Θάλασσας μέχρι τις βουλγαρικές ακτές, όπου έπρεπε να κατασκευαστεί ευρωπαϊκό κέντρο διανομής φυσικού αερίου, απ’ το οποίο να προμηθεύονται όλοι οι ενδεχόμενοι πελάτες στη Γηραιά Ήπειρο. Η ιδέα της Σόφιας όμως απορρίφθηκε από τον πρόεδρο της Gazprom Αλεξέι Μίλερ, ο οποίος δήλωσε σαφώς στον επίτροπο Σέφτσοβιτς, ότι δε θα υπάρχει αγωγός μέχρι το έδαφος της Βουλγαρίας, και ότι το ρωσικό αέριο για όσους το θέλουν θα περνάει από το έδαφος της Τουρκίας.

Ο πρωθυπουργός Μπορίσοφ όμως εξακολουθεί να επιμένει στην ιδέα του για το κέντρο διανομής φυσικού αερίου με το επιχείρημα ότι στον βυθό της Μαύρης Θάλασσας πλάι στις ακτές της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας υπάρχουν αποθέματα άνω των 200 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου και ότι οι ποσότητες αυτές είναι επαρκείς για εξαγωγή στην Ευρώπη. Στις διαβεβαιώσεις αυτές όμως δεν πιστεύουν ανεπιφύλακτα ούτε οι ειδικοί στον ενεργειακό τομέα, ούτε οι Βρυξέλλες, που σχολίασαν αυτή τη βουλγαρική ιδέα με έναν αόριστο και αδιάφορο τρόπο, διαβεβαιώνοντας επιφυλακτικά τη Σόφια ότι «Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συντονίσει την εκπόνηση και την υλοποίηση των διασυνοριακών σχεδίων καθώς και των διευρωπαϊκών σχεδίων, τα οποία βοηθούν τη διαφοροποίηση των προμηθειών φυσικού αερίου στην περιοχή.»

Φαίνεται ότι η ανώτατη πολιτική και οικονομική γεωστρατηγική διπλωματία έχει τις δικές τις προτεραιότητες, οι οποίες δεν είναι καθόλου υποχρεωτικό να λαμβάνουν υπόψη τις φιλοδοξίες και τα συμφέροντα της μικρής Βουλγαρίας.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα