Η κυβέρνηση επιβεβαίωσε την πρόθεσή της για μεταρρυθμίσεις στον κλάδο της ενέργειας κατά την 9^η Συνάντηση μεταξύ της κυβέρνησης και των επιχειρηματικών κύκλων. Οι αποφάσεις στον κλάδο στη χώρα μας είναι περισσότερο στο πεδίο της πολιτικής, απ’ ό, τι της οικονομίας και επηρεάζονται από μια μεριά από τα συμφέροντα της Ρωσίας, και από την άλλη, από το εταιρικό λόμπι, από το οποίο Η Εθνική Επιχείρηση Ηλεκτρισμού εξαγοράζει ηλεκτρικό ρεύμα σε ρυθμισμένες τιμές.

Παρά τη δυσμενή κατάσταση του ενεργειακού κλάδου στη Βουλγαρία, που εκφράζεται με έλλειμμα του προϋπολογισμού από 17% έως και 40% από τα έσοδα της Εθνικής Επιχείρησης Ηλεκτρισμού, που ισοδυναμεί με 300 έως 400 εκατομμύρια ευρώ, όλοι αναγνωρίζουν ότι η χώρα μας διαθέτει πολύ καλούς ειδικούς στον τομέα της ενέργειας. Το ζήτημα όμως δεν είναι τα στελέχη, αλλά η ψυχολογία τους: Μήπως η Βουλγαρία θα κατορθώσει να ξεφύγει από την αδράνεια στην ενέργεια, σε περίπτωση που οι δεσμευμένοι με τις μεταρρυθμίσεις ειδικοί είναι συνδεδεμένοι με τη Ρωσία και το εταιρικό ενεργειακό λόμπι εδώ και δεκαετίες;

Το τελευταίο εύγλωττο παράδειγμα είναι η συνέχιση της δραστηριότητας της εταιρείας "Νότιο ρεύμα Βουλγαρίας", παρά την απόσυρση των επενδυτικών προθέσεων της ρωσικής πλευράς. Ο διευθυντής της εταιρείας Ντιμίταρ Γκόγκοφ δήλωσε στον αέρα της Εθνικής Τηλεόρασης, ότι το σχέδιο ισχύει και επίκειται να εκτελούνται έργα, επειδή τέτοια είναι η βούληση των μετόχων του Βουλγαρικού Ενεργειακού Χόλντινγκ και της ρωσικής Gazprom. Ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ενέργειας Ντελιάν Ντόμπρεφ σχολίασε την εκκρεμή αυτή κατάσταση έτσι: "Δεν έχουμε επίσημη ειδοποίηση από τη Gazprom για τον τερματισμό του σχεδίου. Ζητήσαμε τέτοια, προς το παρόν όμως δεν έχουμε απάντηση".

Η χρηματοοικονομική εξυγίανση της ενέργειας αναμένεται να γίνει μέσω της μείωσης ορισμένων εξόδων και της αύξησης των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος.

Η πολυαναμενόμενη φιλελευθεροποίηση της λιανικής αγοράς ενέργειας, που είναι ένας από τους μελλοντικούς στόχους των εγκριθεισών σε πρώτη ανάγνωση τροποποιήσεων στον Νόμο περί Ενέργειας, όμως, σύμφωνα με την πρόεδρο της κρατικής ρυθμιστική αρχής στον τομέα Σβετλάνα Τόντοροβα, παραμένει σε μακρύ μέλλον: "Η φιλελευθεροποίηση των λιανικών τιμών είναι αδιανόητη χωρίς την απαλλαγή των χοντρικών τιμών, γιατί αυτό θα αύξανε τις τιμές στην ελεύθερη αγορά".

Η απαλλαγή των χοντρικών τιμών θα ήταν εις βάρους των συμφερόντων των παραγωγών όμως, που πουλούν ενέργεια σε ρυθμισμένες τιμές. Γι’ αυτό η Τόντοροβα προβλέπει αύξηση των τιμών. Εάν η κρατική ρυθμιστική αρχή στον κλάδο της ενέργειας αποφασίσει να καλύψει το έλλειμμα της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού, το οποίο τώρα είναι πάνω από 1,5 δισεκατομμύρια ευρώ, η αύξηση των τιμών θα έπρεπε να είναι από 20% έως 30%, κάτι που ισοδυναμεί με "ηλεκτροπληξία" για την κυβέρνηση.

Η ανεξαρτησία του ενεργειακού συστήματος πρέπει να επιτευχθεί μέσω της επιτάχυνσης της συζητούμενης από τουλάχιστον τέσσερα χρόνια διαφοροποίησης των προμηθειών και μέσω της έναρξης της ντόπιας παραγωγής. Μέχρι τα τέλη Μαΐου αναμένεται να υπογραφεί χρηματοοικονομικό μνημόνιο για την κατασκευή του συνδετικού αγωγού με την Ελλάδα. Και κατά τα επόμενα δύο χρόνια να ολοκληρωθούν και οι συνδέσεις με την Σερβία και την Τουρκία.

Σε επίπεδο σχεδίων η διαφοροποίηση των προμηθειών φυσικού αερίου της χώρας μας φαίνεται σχεδόν πραγματοποιήσιμη. Δυστυχώς, οι πολιτικές προοπτικές όμως δεν είναι τόσο ευνοϊκές. Η αστάθεια στη Ρωσία, σύμφωνα με τις αναλύσεις της British Petroleum, προκαλεί, με τη σειρά της, αστάθεια που επεκτείνεται από τη Νορβηγία μέχρι το Αζερμπαϊτζάν. Η Βουλγαρία έχει συμφωνία για προμήθειες αερίου από το Αζερμπαϊτζάν, αλλά παρά το γεγονός αυτό υπάρχει κίνδυνος από διακοπή των προμηθειών.

Η καλή είδηση είναι ότι επιτέλους υπάρχει σοβαρό διεθνές ενδιαφέρον για την έρευνα των κοιτασμάτων αργού πετρελαίου και φυσικού αερίου στη βουλγαρική υφαλοκρηπίδα της Μαύρης Θαλασσής στις μονάδες "Τέρες" και "Σιλιστάρ".