Για εμάς τους Βουλγάρους η Εθνική εορτή στις 3 Μαρτίου σημειώνει την απελευθέρωσή μας από μια οθωμανική κυριαρχία που διήρκησε 5 αιώνες. Η απελευθέρωση είναι αποτέλεσμα πολυετούς πνευματικής αναγέννησης και εθνικών αγώνων με αποκορύφωμα την Εξέγερση του Απρίλη του 1876 που ξεσπά σε ένα γενικό πνεύμα κρίσης στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, που άρχισε με την εξέγερση στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη το 1875.

"Πρώτα απ’ όλα οι αγωνιστές της απελευθέρωσής μας, συνειδητοποιούν πως οι δυνάμεις τους δεν είναι αρκετές για να επιτύχουν το στόχο τους", λέει ο Ντιμίταρ Χρήστοφ, διδάκτωρ από το Ινστιτούτο για ιστορικές μελέτες της Βουλγάρικης Ακαδημίας Επιστημών. "Έτσι ελπίζουν πως τουλάχιστον η εξέγερση στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη που ξεσπά εκείνο τον καιρό θα τραβήξει την προσοχή και τις στρατιωτικές δυνάμεις των Τούρκων που ίσως δεν θα μπορούν να ανταπεξέλθουν και στα δυο μέτωπα".

Η Εξέγερση του Απρίλη αναφέρεται στον ευρωπαϊκό Τύπο και η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη δείχνει συμπάθεια προς το βουλγάρικο σκοπό.

"Η πιο έντονη στιγμή που συνταράσσει την διεθνή κοινότητα είναι οι βιαιοπραγίες των Οθωμανών στις πόλεις Μπατάκ και Πέρουστιτσα, αλλά και η θαρραλέα πράξη της τσέτας του Χρήστο Μπότεφ που καταλαμβάνει το αύστρο-ουγγρικό πλοίο "Ραντέτσκι" και περνάνε από την Ρουμανία στη Βουλγαρία για να συμμετάσχουν στην εξέγερση", συνεχίζει ο Δρ Χρήστοφ.

"Πρόκειται για μια εποχή που η διεθνής πολιτική εξελίσσεται σε ένα σύστημα από περίπλοκες διεθνείς σχέσεις και κάθε μια από τις Μεγάλες δΔνάμεις επιδιώκει τα δικά της συμφέροντα. Οι σημαντικές αποφάσεις της χώρας μας πάντα παίρνονται σε ένα δύσκολο πλαίσιο", σχολιάζει ο διδάκτωρ. "Στην Συνάντηση κορυφής των πρέσβεων στην Κωνσταντινούπολη στο τέλος του 1876 η Μεγάλη Βρετανία υποστηρίζει τους Οθωμανούς, ενώ η Ρωσία, μετά την ήττα της στην Κριμαία, ετοιμάζεται να ξεκινήσει έναν νέο πόλεμο προς υπεράσπιση των αδερφών Σλάβων και των ορθόδοξων χριστιανών".

Ο ρώσικος στρατός αποτελείται από πλήθος εθνότητες. Μέρος της Ρώσικης Αυτοκρατορίας είναι τα Βασίλεια της Φινλανδίας και της Πολωνίας. Στον απελευθερωτικό για την Βουλγαρία πόλεμο συμμετέχουν επίσης στρατιώτες από τους λαούς της Βαλτικής, από το Μαυροβούνιο, Ρουμάνοι και Σέρβοι.

Για τους Βούλγαρους η στιγμή είναι κρίσιμη. Δραστηριοποιούνται εθελοντικά σώματα με έντονο πατριωτικό πνεύμα. Επική είναι η υπεράσπιση της κορυφής Σίπκα, σημαντικός είναι και ο κατασκοπευτικός τους ρόλος στην κατάκτηση του Αίμου.

Στις 3 Μαρτίου 1878 στο προάστιος του Αγίου Στέφανου της Κωνσταντινούπολης υπογράφεται η συνθήκη που προβλέπει τα εδάφη της Βουλγαρίας να συμπεριλαμβάνουν τις περιοχές που είναι κατοικημένες από Βουλγάρους, αλλά το Συνέδριο του Βερολίνου αναστέλλει τις παρμένες αποφάσεις.

Το Πριγκιπάτο της Βουλγαρίας αποτελείται μόνο από την Βόρεια Βουλγαρία και την περιοχή της Σόφιας, ενώ η Μακεδονία και η περιοχή της Αδριανούπολης επιστρέφονται στον σουλτάνο. Η Ανατολική Ρωμυλία λαμβάνει αυτονομία και δίνει δυνατότητες για το βήμα προς την ένωση με το Πριγκιπάτο αλλά τα υπόλοιπα εδάφη και οι πληθυσμοί τους παρά τους επόμενους αγώνες μένουν έξω από τα σύνορα του νέου κράτους. Το πριγκιπάτο όμως παίρνει το δρόμο προς την Ευρώπη.

Μετάφραση: Αγάπη Ασπρίδου