Στα 25 χρόνια της μεταβατικής περιόδου υπήρχε αδιαφάνεια στις υποθέσεις που αφορούσαν την Εθνική Επιχείρηση Ηλεκτρισμού ΝΕΚ, αλλά η ομίχλη αρχίζει να διαλύεται λόγω της επικείμενης φιλελευθεροποίησης στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας.

Ο Ιβάν Ιβανόφ, πρόεδρος της Επιτροπής για την ρύθμιση της ενέργειας και των υδάτων (στη φωτογραφία αριστερά), δήλωσε την προηγούμενη εβδομάδα πως η Επιχείρηση Ηλεκτρισμού αγοράζει την ενέργεια από τους παραγωγούς για 160 λέβα την μεγαβατώρα και την πουλάει σαν δημόσιος προμηθευτής στην ρυθμισμένη τιμή των 125 λέβα. Αυτό οδηγεί σε έλλειμμα στη ρυθμισμένη αγορά.

"Όταν μιλάμε για έλλειμμα στην Εθνική Επιχείρηση Ηλεκτρισμού πρέπει να διευκρινίζουμε αν αυτό αφορά το εμπόριο στην ελεύθερη ή στην ρυθμισμένη αγορά, τα επενδυτικά προγράμματα, την παραγωγή ή τις εξαγωγές ρεύματος. Για να βρεθεί λύση πρέπει να ξέρουμε πού ακριβώς είναι το πρόβλημα. Τώρα δεν μπορεί να καθοριστεί συγκεκριμένη δραστηριότητα που είναι κερδοφόρα. Δεν μπορεί επίσης να διατυπωθεί και σαφής λύση του προβλήματος, διότι δεν ξέρουμε την πηγή του", λέει ο οικονομολόγος Καλογιάν Στάικοβ από το Ινστιτούτο για Ελεύθερη Αγορά.

Υπάρχουν εταιρείες που αγοράζουν το ρεύμα στις ρυθμισμένες τιμές και άλλες που το αγοράζουν στις τιμές της ελεύθερης αγοράς. Από μια άποψη οι επιχειρήσεις πληρώνουν πιο ακριβό ρεύμα για να μπορούν να είναι πιο φτηνές οι τιμές για τους καταναλωτές, αλλά από την άλλη οι καταναλωτές πληρώνουν επιπρόσθετα τέλη για οικολογική ενέργεια ύψους 45-50 λέβα την μεγαβατώρα την στιγμή που στην ελεύθερη αγορά αυτή η τιμή αντιστοιχεί σε 15 λέβα.

Πριν μια εβδομάδα στο Όσλο υπογράφηκε συμβόλαιο μεταξύ του Βουλγάρικου Ανεξάρτητου Χρηματιστηρίου Ενέργειας και της εταιρείας Nord Pool Spot που αναμένεται να σχεδιάσει και να εφαρμόσει την φιλελευθεροποίηση της βουλγάρικης αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

Εφόσον μπει σε λειτουργία το χρηματιστήριο δεν θα υπάρχει φτηνή και ακριβή ενέργεια. Η τιμή θα είναι μια και θα προστίθεται το επιπλέον ποσό για την οικολογική ενέργεια.

Κατά τον Καλογιάν Στάικοφ η Εθνική Επιχείρηση Ηλεκτρισμού αποτελεί σύμβολο του κρατικού μονοπωλίου και η ελεύθερη αγορά δεν έχει ανάγκη από έναν τέτοιο θεσμό. Οι επικείμενες αλλαγές στο Νόμο για την Ενέργεια θα θέσουν τέλος στο ως τώρα μοντέλο μέχρι το τέλος του χρόνου.

Μετάφραση: Αγάπη Ασπρίδου