Τον Φεβρουάριο, μετά από διαμαρτυρίες πολιτών, ο υπουργός Παιδείας Τόντορ Τάνεφ καθησύχασε την κοινή γνώμη πως δεν θα κλείσουν τα σχολεία για τα παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Πάραυτα, τώρα τον Σεπτέμβριο, η Βουλή ενέκρινε τροποποιήσεις στον Νόμο για την προσχολική και την σχολική παιδεία βάση των οποίων τα λεγόμενα βοηθητικά σχολεία στο πλαίσιο ενός χρόνου θα μετατραπούν σε Κέντρα για Ειδική Εκπαιδευτική Στήριξη. Ποιες όμως θα είναι οι συγκεκριμένες αλλαγές δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο.

Η Γκάλια Ζαχάριεβα από το κυβερνητικό κόμμα GERB παρουσίασε το επιχείρημα πως τα παιδιά αυτά πρέπει να σταματήσουν να είναι απομονωμένα, αλλά η Ιταλία π.χ. δοκίμασε να εντάξει τα παιδιά με ειδικές ανάγκες στα κανονικά σχολεία και το πείραμα απέτυχε.

Στην Βουλγαρία υπάρχουν 48 βοηθητικά σχολεία και στο καθένα φοιτούν από 100 παιδιά περίπου. Το Τρίτο Βοηθητικό Σχολείο Σόφιας ιδρύθηκε πριν από 65 χρόνια και σήμερα το διευθύνει η Πολυξένια Κισιμόβα. Συνολικά 84 μαθητές από την πρώτη τάξη Δημοτικού ως και την πρώτη Γυμνασίου λαμβάνουν εξειδικευμένη εκπαίδευση, λογοθεραπευτική και ψυχολογική υποστήριξη και θεραπευτική γυμναστική. Όταν τα παιδιά έχουν πλήθος αναπηριών οι τάξεις δεν υπερβαίνουν τους 6 μαθητές, ενώ στις πιο εύκολες περιπτώσεις φτάνουν τα 12 παιδιά. Όσα από αυτά έχουν δυνατότητα να ενταχθούν σε κανονικό σχολικό περιβάλλον, όπου οι τάξεις έχουν πάνω από 20 μαθητές, σταματούν να πηγαίνουν σε βοηθητικά σχολεία, αλλά είναι αυτονόητο πως κάτι τέτοιο δεν θα είχε καλά αποτελέσματα στις περιπτώσεις της διανοητικής καθυστέρησης, του αυτισμού, της εγκεφαλικής παράλυσης και της επιληψίας.

"Όλοι οι συνάδελφοι είναι ειδικοί παιδαγωγοί", λέει η διευθύντρια κα Κισιμόβα. "Κάθε σχολική ώρα απαιτεί ειδικές προσεγγίσεις και ατομική εργασία σε μικρές ομάδες. Τα παιδιά αυτά αντιλαμβάνονται τον κόσμο διαφορετικά από εμάς. Ο διαχωρισμός τους δεν είναι τεχνητός, απλά παίζουν και επικοινωνούν με ασυνήθιστο τρόπο. Η κοινωνία πρέπει επίσης να προετοιμαστεί και να ωριμάσει για να είναι έτοιμη να δεχτεί τις ιδιαιτερότητες αυτών των παιδιών".

Όταν οι μαθητές με ειδικές ανάγκες αναγκαστούν να ενταχθούν σε μαζικά σχολεία συνήθως γυρίζουν πίσω στα βοηθητικά με πλήθος ψυχολογικά τραύματα. Τα επονομαζόμενα φυσιολογικά παιδιά τα κακομεταχειρίζονται και όταν επιστρέψουν, οι δάσκαλοι πρέπει να ξαναρχίσουν από την αρχή με την κοινωνικοποίησή τους.

"Ονομάζοντας τα βοηθητικά σχολεία "κέντρα" δεν είναι ξεκάθαρο ότι προσφέρουμε εκπαιδευτικές υπηρεσίες, κάτι που είναι σημαντικό για εμάς τους παιδαγωγούς", επεξηγεί η Πολυξένια Κισιμόβα. "Η εκπαίδευση αυτών των παιδιών πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες τους, να απευθύνεται σε όλες τους τις αισθήσεις, οι πληροφορίες να φτάνουν σ’ αυτά με ενδιαφέρον, κατανοητό και προσβάσιμο τρόπο, αυτά τα παιδιά δεν είναι σε θέση να αφομοιώσουν τις ακαδημαϊκές γνώσεις όπως τα παιδιά στα κανονικά σχολεία και ταυτόχρονα έχουν ανάγκη από ειδικό και προστατευμένο περιβάλλον γιατί δύσκολα προσαρμόζονται και δεν δέχονται τις αλλαγές. Αν υπάρχει θόρυβος είναι συνέχεια υπό στρες και αισθάνονται συνεχώς άβολα. Εμείς τους προσφέρουμε ένα διαρθρωμένο και ρυθμισμένο περιβάλλον και τους εξασφαλίζουμε κοινωνική ένταξη".

Μετάφραση: Αγάπη Ασπρίδου