Ένα χρόνο μετά την απελευθέρωση της χώρας μας από την τουρκική κυριαρχία το 1878 οι Βούλγαροι εκλέγουν τους βουλευτές για την Συντακτική Εθνοσυνέλευση, που να εγκρίνει το πρώτο σύνταγμα. 43 χρόνια μετά την έγκριση του Συντάγματος του Τίρνοβο το 1879, η γνώμη του λαού ερευνήθηκε για πρώτη φορά με δημοψήφισμα που ανέλαβε η κυβέρνηση του Αλεξάνταρ Σταμπολίισκι. Το ερώτημα που τέθηκε σ' αυτό ήταν εάν πρέπει οι υπουργοί, που οδήγησαν την Βουλγαρία σε δύο εθνικές καταστροφές να δικαστούν. Τότε ψηφίζονταν με μαύρα και άσπρα ψηφοδέλτια.

"Έτσι στον ασπρόμαυρο χώρο αρχίζουν τα βουλγαρικά δημοψηφίσματα", λέει ο καθηγητής Μίλκο Παλαγγούρσκι από το Πανεπιστήμιο του Βελίκο Τίρνοβο. "Στην περίπτωση το πρόβλημα είναι άλλο, επειδή το ίδιο το Σύνταγμα προβλέπει δικαστήριο γι' αυτούς τους ενόχους, αλλά το πολιτικό στοιχείο υπερνικά. Και το δεύτερο δημοψήφισμα στο πλαίσιο του Συντάγματος του Τίρνοβο το 1946 είναι πολιτικό – η ερώτηση είναι "Δημοκρατία ή μοναρχία", αφού στο ίδιο το Σύνταγμα αναφέρεται πώς μπορεί να αλλάξει με Μεγάλη Εθνοσυνέλευση. Τέτοια συνέλευση συγκαλείται λίγο μετά το δημοψήφισμα. Τα πρώτα δύο δημοψηφίσματα τελειώνουν με μεγάλο ποσοστό προσέλευσης στις κάλπες και με αποτέλεσμα. Το τρίτο δημοψήφισμα και πάλι είναι πολιτικό και με υψηλή προσέλευση – 99,92%. Πραγματοποιείται το 1971, όταν ο βουλγαρικός λαός καλείται να εγκρίνει το νέο Σύνταγμα, που συνδέουμε με την διακυβέρνηση του Τόντορ Ζίβκοφ".

Στην νεότερη ιστορία της Βουλγαρίας ο λαός ερωτήθηκε δύο φορές – το 2013 ζήτησαν την γνώμη του για την κατασκευή νέου πυρηνικού σταθμού και στις 25 Οκτωβρίου φέτος – για την ηλεκτρονική ψηφοφορία. Την Κυριακή που μας πέρασε, το δημοψήφισμα πραγματοποιήθηκε μαζί με τις εκλογές για τοπική εξουσία και η προσέλευση ψηφοφόρων ήταν 35%. Σύμφωνα με στοιχεία της Κεντρικής Εκλογικής Επιτροπής το 72,57% των ψήφων είναι υπέρ της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας. Στο δημοψήφισμα συμμετείχαν πάνω από το 20% των ψηφοφόρων, κάτι που υποχρεώνει την Βουλή να εξετάσει το ζήτημα για την εξ αποστάσεως ψηφοφορία, αφού οι βουλευτές θα διαθέτουν τρις μήνες, για να λάβουν την οριστική απόφαση γι' αυτήν.

Οι εκλογές μέσω Ιντερνέτ θα διευκολύνουν περισσότερο τους βούλγαρους στο εξωτερικό, που θα μπορούν να συμμετέχουν στην ψηφοφορία χωρίς να χρειάζεται να πάνε σε απομακρυσμένα εκλογικά τμήματα. Γι αυτό η χαμηλή τους συμμετοχή στο δημοψήφισμα την Κυριακή είναι ως κάποιο βαθμό εκπληκτική.

Μετάφραση: Σβέτλα Τόντοροβα