Γύρω στα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά όλοι ψάχνουν έλατο για να δώσουν γιορταστική ατμόσφαιρα στο σπίτι τους. Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι άνθρωποι προτιμούν τα έλατα σε γλάστρα για να μπορούν να τα μεταφυτεύσουν μετά τις γιορτές.

Σημαντικό ρόλο για όσους αυτές τις μέρες τηρούν τις παραδόσεις παίζει και η κρανιά που κατά τους θρύλους έχει μαγικές ιδιότητες και εγγυάται υγεία, μακροζωία και καλή τύχη. Με κλαδιά κρανιάς λέγονται τα βουλγάρικα κάλαντα, από το ξύλο της φτιάχνονται φλογέρες και γκάιντες, μερικές φορές τα κλωνάρια της ανθίζουν ακόμα και χωρίς νερό κάτι που θεωρείται εξαιρετικά ευοίωνο.

Στην Βουλγαρία συχνά συναντούνται φράξοι που λέγεται πως επίσης φέρνουν τύχη. Τα χριστουγεννιάτικα τραγούδια ονομάζουν τον φράξο δέντρο του παραδείσου ή κοσμικό και θεωρείται πως διώχνει τα κακά πνεύματα. Από την άλλη ο σφένδαμος απλώνει τα φύλλα του πάνω από τους κουρασμένους οδοιπόρους και τους προστατεύει από κάθε κακό. Από σφένδαμο φτιάχνονται τα ξύλινα κοντάρια που στήριζαν οι κοπέλες στους ώμους τους για να φέρουν με χάλκινα σκεύη νερό, ενώ αν οι βοσκοί παίζουν φλογέρες από αυτό το δέντρο μπορούν να γοητεύσουν τις νεράιδες.

Συνήθως στις πλατείες των χωριών που βρίσκονται κοντά σε ποτάμι δεσπόζουν πλατάνια τα οποία είναι αιωνόβια. Στην Βουλγαρία υπάρχουν δυο διάσημα τέτοια δέντρα που έχουν κερδίσει διαγωνισμούς και είναι τυλιγμένα σε θρύλους. Το πρώτο βρίσκεται στις πλαγιές του Πίριν, στο χωριό Τζιγκούροβο κοντά στο Σαντάνσκι.

"Στην βιβλιοθήκη του χωριού υπάρχει χρονικό στο οποίο μαθαίνουμε πως ένας παπάς ερχόμενος να προσευχηθεί στις δυο εκκλησίες της περιοχής, της Αγίας Κυριακής και της Υπεραγίας Θεοτόκου, κάρφωσε στη γη ένα κλωνάρι πλατάνου για να δέσει το άλογό του", διηγείται η Σνεζάνα Ντιμιτρόβα, γραμματέας του τοπικού πολιτιστικού κέντρου. "Η γκλίτσα άνθισε και το δέντρο μεγάλωσε, οι άνθρωποι έφτιαξαν δίπλα του βρύση και έχτισαν γύρω του τα σπίτια τους. Τώρα, 800 χρόνια μετά, στην πλατεία κάτω από τα φύλλα του συνεχίζουν να μαζεύονται οι κάτοικοι όλης της περιοχής που θυμούνται πως στην κουφάλα του έψηναν ψωμί. Αν κάποιος περαστικός ρωτήσει πώς να φτάσει σε κάποιο σημείο του χωριού τον προσανατολίζουν πάντα σε σχέση με τον πλάτανο που πέρσι μπήκε στην κατάταξη των αιωνόβιων δέντρων της Βουλγαρίας και έλαβε την πέμπτη θέση στον διαγωνισμό για το αγαπημένο δέντρο των Βουλγάρων".

Στον τελικό του ίδιου διαγωνισμού που λέγεται "Δέντρο με ρίζα" έφτασε ένα ακόμα αιωνόβιο δέντρο από την κοινότητα Σαντάνσκι. Στην κατηγορία "Τα αιωνόβια δέντρα μιλούν" η επιτροπή κλήρωσε τον επονομαζόμενο Ανατολικό Πλάτανο που εδώ και 13 αιώνες προστατεύει από τον ήλιο τους προσκυνητές, στο μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου ο Τροπαιοφόρος στο χωριό Ζλατολίστ.

Μετάφραση: Αγάπη Ασπρίδου