Το βουλγαρικό δάσος αποτελεί μεγάλο φυσικό πλούτο, που σήμερα είναι αφορμή για εθνική υπερηφάνεια. Οι προσπάθειες, που κατευθύνονται στην προστασία και στην αειφόρα ανάπτυξή του, άρχισαν πριν πολλά χρόνια και συνεχίζονται καθημερινά. Ποιες οι σημερινές απειλές για το βουλγαρικό δάσος; Συζητήσαμε με τον μηχανικό Αλεξάνταρ Ντούντσεφ, ειδικό δασών στο Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση WWF. Ο ίδιος ασχολείται με την δημιουργία δυνατοτήτων προστασίας των αιωνόβιων δασών και την βελτίωση της νομοθετικής βάσης με σκοπό την καλύτερη διαχείριση των δασών στη Βουλγαρία.

"Το δάσος δεν είναι μόνο πηγή πρώτης ύλης για την βιομηχανία και δεν έχει μόνο οικονομική σημασία. Όμως το οικονομικό ενδιαφέρον για τα βουλγαρικά δάση αυξάνεται. Η παραγωγή ξυλείας αυξάνεται με περίπου μισό εκατομμύριο κυβικών μέτρων ετησίως", λέει ο μηχανικός Ντούντσεφ. "Αυτό γίνεται για λογαριασμό των άλλων σημαντικών λειτουργιών του δάσους – κοινωνικών και περιβαλλοντολογικών. Πολύ συχνά οι καταγγελίες για παράνομη κοπή δένδρων έρχονται από τουριστικές οργανώσεις ή από πολίτες και συνδέονται κυρίως με δάση, που χρησιμοποιούνται για τουριστικούς σκοπούς. Ένα δάσος, στο οποίο κόβονται δένδρα, χάνει το τουριστικό του δυναμικό".

Οι Bούλγαροι θεωρούν, ότι τα δάση στη χώρα υποβάλλονται σε υπέρογκη κοπή και γι' αυτό το 2015 η κοινωνία ζήτησε προσωρινό μορατόριουμ στις εξαγωγές ξυλείας. Τα εγκekριμένα το καλοκαίρι 2015 νομοθετικά μέτρα αποσκοπούν στην αύξηση της διαφάνειας και της δυνατότητας για άμεσο έλεγχο πολιτών μέσω της ίδρυσης δημοσίου συστήματος πληροφόρησης. Περιορίστηκε η κοπή δένδρων και καθιερώθηκαν απλά μέτρα για τον περιορισμό της παράνομης παραγωγής ξυλείας.

Ο μηχανικός Ντούντσεφ προσθέτει, ότι παρά τα αυστηρότερα μέτρα υπάρχουν περιπτώσεις, όταν τα όργανα ελέγχου κρύβουν τις παραβιάσεις λόγω μεγάλης πολιτικής πίεσης ή λόγω διαφθοράς. Γι' αυτό οι περιβαλλοντολόγοι θέλουν και αύξηση της ευθύνης των εταιρειών, που παράγουν ξυλεία. Τα τελευταία χρόνια όλο και πιο φανερό για τους Βούλγαρους πολίτες γίνεται το γεγονός, ότι η παράνομη κοπή δένδρων προκαλεί μεγάλες ζημιές σ' όλη την κοινωνία, όπως πρωτοφανείς πλημμύρες, κατολισθήσεις, ξηρασία, μόλυνση του πόσιμου νερού. Τα δάση θίγονται και από οικολογικά προβλήματα.

Κοινωνιολογικές βολιδοσκοπήσεις δείχνουν, ότι η προστασία των δασών αποτελεί το σημαντικότερο οικολογικό θέμα για την βουλγαρική κοινωνία. Ο διάλογος μεταξύ των περιβαλλοντολογικών οργανώσεων και των κρατικών θεσμών βελτιώνεται και αυτό οδηγεί στην δυνατότητα κοινού ελέγχου στα δάση. Υπάρχουν και αρκετά κοινά σχέδια για την προστασία των αιωνόβιων και των παραποτάμιων δασών. Το Ταμείο προστασίας της άγριας φύσης έχει χαρτογραφήσει 25.000 εκτάρια των αιωνόβιων δασών στη Βουλγαρία με την συμμετοχή των δασοκόμων.

Με την βοήθεια του κράτους ιδρύθηκε η δημόσια πλατφόρμα gis.wwf.bg. Εκεί ο καθένας μπορεί να εντοπίσει κάποιο δάσος, ενώ μετά στην ιστοσελίδα της Υπηρεσίας των δασών να δει εάν υπάρχει άδεια για κοπή δένδρων. Το 2015 δημιουργήθηκε και η δυνατότητα να δίνονται πληροφορίες για παραβιάσεις στα δάση στο τηλέφωνο 112. Με την βελτίωση της νομικής βάσης οι πολίτες θα μπορούν να συμμετέχουν και στην εκπόνηση των περιφερειακών σχεδίων διαχείρισης των δασών. Ο καθένας μπορεί να συμβάλει στην προστασία του βουλγαρικού δάσους.

Μετάφραση: Σβέτλα Τόντοροβα