Απαράμιλλος αρχιτέκτονας είναι η Φύση, Εκατομμύρια χρόνια δουλεύει υπομονετικά για να σμιλεύσει τα ανεπανάληπτα έργα της – τους κρυστάλλους, που προσελκύουν τα ανθρώπινα μάτια και δημιουργούν το αίσθημα για λάμψη, πολυτέλεια και ομορφιά. Όταν μαζευτούν στον ίδιο χώρο, αυτές οι ιδιότητες των πολύτιμων ορυκτών ενισχύονται και μπορεί κανείς να χάσει τα λόγια του μπροστά στο μεγαλείο των δημιουργημάτων της Φύσης.

Η μεγαλύτερη συλλογή ποικίλων ως προς το σχήμα και τη δομή τους κρυστάλλων, που εξορύσσονται στη Βουλγαρία, βρίσκεται στην πόλη Μαντάν στη Ροδόπη. Η συλλογή στεγάζεται σε ειδικό μουσείο, γνωστό στην πόλη ως αίθουσα "Κρύσταλλοι της Ροδόπης", αποτελείται από 600 εκθέματα, ανάμεσα στα οποία και τέτοια με αξιόλογα μεγέθη και μαζεύεται επί 30 χρόνια.

Είναι αποτέλεσμα της δουλειάς των μεταλλωρύχων της ντόπιας επιχείρησης "Γκορούμπσο – Μαντάν", η βασική δραστηριότητα της οποίας είναι η εξόρυξη μεταλλευμάτων. Η επιχείρηση ιδρύθηκε το 1953 και συνέβαλε πολύ στην ανάπτυξη της πόλης στα μέσα του 20^ου αιώνα. Η εξόρυξη μεταλλευμάτων στην περιοχή αναπτύσσεται από την αρχαιότητα και η πόλη αποκαλείται έμβλημα του μεταλλευτικού τουρισμού στη Βουλγαρία. Από τα έγκατα της γης εκεί εξόρυσσαν μόλυβδο πριν από αιώνες οι Θράκες, οι Ρωμαίοι και οι Βυζαντινοί. Κοντά στην πόλη έχει σπηλιά, όπου οι επισκέπτες μπορούν να δουν ορυχείο των Θρακών, που ασχολούνταν με εξόρυξη μεταλλευμάτων ήδη κατά τον 4^ο – 6^ο αιώνα προ Χριστού.

"Λίγα είναι τα κοιτάσματα μολύβδου και ψευδαργύρου στον κόσμο, στα οποία μπορούν να βρεθούν τόσο όμορφα κρυστάλλινα σχήματα σαν αυτά που βρέθηκαν στο Μαντάν και εκτέθηκαν στην αίθουσα", λέει η Σοφία Φιντάνοβα, έφορος του μουσείου στην πόλη Μαντάν. "Τα περισσότερα εκθέματα του μουσείου είναι μοναδικά. Μελέτες έκαναν ερευνητές ήδη στις αρχές του 20^ου αιώνα, όταν ο Βούλγαρος γεωλόγος Γκεόργκι Μπόντσεφ πέρασε από την περιοχή, μάζεψε και περιέγραψε ορυκτά και τα κοιτάσματά τους. Η αίθουσα δέχεται επισκέπτες από το 1984 και η συλλογή κρυστάλλων είναι καμάρι για όλη την πόλη και το μεγαλύτερο αξιοθέατό της", αναφέρει η κα Φιντάνοβα.

"Σε αντίθεση με το μουσείο "Η Γη και οι άνθρωποι" στη Σόφια, που διαθέτει εκθέματα απ’ όλο τον κόσμο, στο μουσείο στο Μαντάν όλοι οι κρύσταλλοι προέρχονται από το έδαφος της Βουλγαρίας", εξηγεί η ίδια. "Εδώ μπορείτε να δείτε το βασικό ορυκτό που εξορύσσεται στο Μαντάν – τον γαληνίτη. Συνηθέστερες προσμείξεις του είναι με άργυρο, χαλκό, ψευδάργυρο, σίδηρο και χρυσό. Έχει γκρι χρώμα σαν τον μόλυβδο και είναι το μετάλλευμα που χρησιμοποιείται συχνότερα για την παραγωγή μολύβδου. Στο μουσείο μας οι κρύσταλλοι εκτίθενται έτσι όπως βρέθηκαν χωρίς καμία επεξεργασία. Αυτό είναι περίεργο γεγονός για τους επισκέπτες, επειδή αυτοί οι κρύσταλλοι βρέθηκαν σε βάθος 200 έως 500 μέτρων, και παρόλο που δεν υπέστησαν επεξεργασία, δημιουργούν το αίσθημα λάμψης και ομορφιάς. Τα εκθέματα είναι βεβαίως και αρκετά ακριβά", λέει η Σοφία Φιντάνοβα.

Προς το παρόν οι επισκέπτες του μουσείου δεν έχουν πρόσβαση στις στοές του ορυχείου, όπου τα κρύσταλλα βρίσκονται στο φυσικό περιβάλλον τους. Πρόσβαση έχουν μόνο οι μεταλλωρύχοι του Μαντάν, οι οποίοι, έστω και να κατεβαίνουν στους υπόγειους διαδρόμους με κίνδυνο για τη ζωή τους, κάθε μέρα φεύγουν με την ελπίδα να βρουν τα πολύτιμα ορυκτά, με τα οποία είναι πλούσιο το έδαφος της περιοχής. Σύμφωνα με την έφορο του μουσείου, στο Μαντάν δεν υπάρχει οικογένεια μεταλλωρύχων που να μην έχει στο σπίτι του μικρή συλλογή ακατέργαστων κρυστάλλων.

"Το κοίτασμα είναι ένα από τα μεγαλύτερα στη χώρα μας που γενικά είναι πλούσια σε ορυκτά. Η αγάπη για τα ορυκτά συνήθως γεννιέται στα παιδικά χρόνια, οι γονείς κάποιων από τους επισκέπτες μας έχουν δουλέψει στο ορυχείο. Πολλές οικογένειες έρχονται εδώ με τα παιδιά τους για να δουν τα κρύσταλλα και να μάθουν περισσότερα για τα όμορφα ορυκτά. Αγγίζοντάς τα, νιώθει κανείς σεβασμό και θαυμασμό για τα δημιουργήματα της Φύσης. Το αίσθημα είναι ασύγκριτο και δύσκολα μπορεί να περιγραφεί με λόγια", προσθέτει η έφορος του μουσείου Σοφία Φιντάνοβα.

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα
Φωτογραφίες: evros-smolyan.eu