Την περασμένη εβδομάδα άρχισε η τελευταία σαιζόν του σήριαλ «Νότιο ρεύμα». Αφού το 2014 υπό την πίεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και λόμπι των ΗΠΑ η Βουλγαρία μπλόκαρε το σχέδιο αυτού του αγωγού μεταφοράς αερίου, σύντομα θα γίνει σαφές εάν θα αποδειχθεί  winner ή loser σ αυτή τη σάγκα.

Μετά την αρχή των δημοκρατικών αλλαγών στη χώρα οι δύο αγγλικές λέξεις έγιναν αρκετά μοντέρνες και συχνά χρησιμοποιούνταν αντί των λέξεων «νικητής» και «αποτυχημένος». Και μάλλον η δεύτερη ακούγονταν πιο συχνά, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, όταν γίνονταν λόγος για την υπεράσπιση των εθνικών συμφερόντων.

Την Τετάρτη η υπόθεση εξελίχθηκε αφού τα μίντια κυκλοφόρησαν είδηση ότι η ρωσική Gazprom επίσημα τερματίζει τη συμφωνία της κατασκευής του αγωγού «Νότιο ρεύμα», που έπρεπε να προμηθεύει με ρωσικό αέριο την Ευρώπη μέσω της Μαύρης Θάλασσας και της Βουλγαρίας, παρακάμπτοντας την ασταθή Ουκρανία. Λίγα όμως ήταν τα μίντια που διευκρίνισαν κάτω από τον εντυπωσιακό τίτλο, ότι τερματίζεται η συμφωνία μόνο με την εταιρεία «Νότιο ρεύμα μεταφορά» που έπρεπε να τοποθετήσει τους σωλήνες στο βυθό της Μαύρης Θάλασσας από τη Ρωσία έως τη Βουλγαρία. Το Γραφείο Τύπου της βουλγαρικής κυβέρνησης αμέσως κυκλοφόρησε ανακοίνωση στην οποία διευκρινίζεται ότι το Βουλγαρικό Ενεργειακό Χόλντινγκ και η βουλγαρική πλευρά στη συμφωνία δεν έχουν οποιαδήποτε συμμετοχή στην κατασκευή του θαλάσσιου τμήματος του αγωγού. Στην ανακοίνωση αναφέρεται επίσης ότι προς το παρόν η βουλγαρική πλευρά δεν έχει λάβει επίσημη επιστολή για τον τερματισμό του σχεδίου σε βουλγαρικό έδαφος. Είτε με άλλα λόγια η βουλγαρική εταιρεία συνεχίζει να υπάρχει. Εντωμεταξύ στα λιμάνια Μπουργκάς και Βάρνα παραμένουν στις αποθήκες οι σωλήνες προορισμένοι για το θαλάσσιο τμήμα του αγωγού.

Στα τέλη Δεκεμβρίου του 2014 ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν ανακοίνωσε στη διάρκεια της επίσκεψης του στην Άγκυρα, ότι ο αγωγός «Νότιο ρεύμα» περνά στην  ιστορία και το σχέδιο αναπροσανατολίζεται προς την κατασκευή του αγωγού «Τούρκικο ρεύμα», μεγάλο μέρος του οποίου στην πράξη θα περνούσε από τη γραμμή του Νότιου ρεύματος. Λέμε «θα περνούσε» επειδή λόγω της κρίσης μεταξύ Μόσχας και Άγκυρας που προκάλεσε η κατάρριψη του ρωσικού πολεμικού αεροσκάφους από την τούρκικη πολεμική αεροπορία, και το «Τουρκικό ρεύμα» μάλλον είναι ήδη παγωμένο. Η υπόθεση έγινε ακόμα πιο περίπλοκη αφού την Πέμπτη η Gazprom έκανε απόρρητη τη δραστηριότητά της σχετικά με την υλοποίηση του σχεδίου «Τούρκικο ρεύμα».

Λίγες μέρες νωρίτερα η βουλγαρική εφημερίδα «Σταντάρτ» ανακοίνωσε ότι είναι δυνατή η αποκατάσταση του σχεδίου «Νότιο ρεύμα», κάτι που όμως απέρριψαν και ο πρωθυπουργός Μπόικο Μπορίσοφ και ο  Ρώσος ΥΠΕΞ, Αλεξάντερ Νόβακ.

Σ αυτό το φόντο ο Μπόικο Μπορίσοφ άρχισε ενθουσιασμένα να μιλά για «Βουλγαρικό ρεύμα» και ακριβέστερα για την κατασκευή κοντά στη Βάρνα κόμβου διανομής αερίου Balkan, που θα προμηθεύεται με αέριο από το Αζερμπαϊτζάν, τη Ρουμανία και … τη Ρωσία. Σύμφωνα με τα λόγια του η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δε θα έχει καμία αντίρρηση, αφού θα τηρηθούν οι απαιτήσεις του Τρίτου Ενεργειακού Πακέτου της ΕΕ. Ενώ η Βουλγαρία θα αρχίσει να κερδίζει εκατομμύρια από τη διαμετακόμιση αερίου προς τις χώρες της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης.

Είναι σίγουρος όμως ο ΜπόικοΜπορίσοφ ότι η Gazprom θα συγχωρήσει στη Βουλγαρία την αποτυχία του σχεδίου «Νότιο ρεύμα» και θα αρχίσει να προμηθεύει τον κόμβο Balkan; Επειδή ούτε το αέριο από το Αζερμπαϊτζάν , ούτε από κάπου αλλού θα είναι σε ποσότητες επαρκείς για την εκπλήρωση του προορισμού του υποθετικού κόμβου διανομής αερίου.

Δεν πρέπει να είμαστε ειδικοί για να καταλάβουμε ότι η κατάσταση σε τελική ανάλυση είναι απλή. Η Ρωσία έχει συμφέρον και όλο και μεγαλύτερη ανάγκη να πουλά το αέριό της στην Ευρώπη. Ενώ η Ευρώπη δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες της χωρίς ρωσικό αέριο, όσο και να συζητείται η διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών.

Έτσι που σύντομα πρέπει να αναμένουμε κάποια εξέλιξη της κατάστασης. Και μακάρι τότε η Βουλγαρία να μην αποδειχθεί ο βασικός loser στην αποτυχία του σχεδίου «Νότιο ρεύμα».

Μετάφραση: Σοφία Μπόντσεβα