Μέχρι τις 14 Φεβρουαρίου στην Αστική Πινακοθήκη Σόφιας συνεχίζεται η έκθεση του μεγάλου Βούλγαρου καλλιτέχνη Λιούμπεν Ζιντάροφ, που έχει εικονογραφήσει βιβλία άνω των 200 συγγραφέων. Στην γκαλερί προβλήθηκε και το ντοκιμαντέρ "Ο μαγικός καθρέφτης του Λιούμπεν Ζιντάροφ" που παρουσιάζει τον μακρύ δρόμο και πλούσιο έργο του καλλιτέχνη. Συνομιλήσαμε με τον Αντόν Στάικοφ, συν-σεναριογράφο της ταινίας, ζωγράφο, ερευνητή της τέχνης της εικονογράφησης, του σκίτσου /κομικς/ και της μαζικής κουλτούρας.

"Ο Λιούμπεν Ζιντάροφ είναι σημαντική προσωπικότητα για την βουλγαρική κουλτούρα για μερικούς λόγους. Πρώτον, πέτυχε από τη δεκαετία του '40 του περασμένου αιώνα έως το 2016 να δημιουργεί συνεχώς. Δηλαδή, μέσα από την σκοπιά του, μπορούμε να δούμε διάφορα ρεύματα από τα μέσα έως τα τέλη του 20ου αιώνα και στις αρχές του 21ου σ' ένα μόνο καλλιτέχνη, ο οποίος είναι πολύ συνεπής στην ανάπτυξή του. Τα έργα του αντικατοπτρίζουν τα στιλ στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, αλλά και ο ίδιος αναπτύσσει το δικό του καλλιτεχνικό ύφος και μάλιστα εξαιρετικά λογικά και ταλαντούχα".

Τι σημαίνει να κάνεις τις εικονογραφήσεις βιβλίων 200 συγγραφέων;
"Αυτό σημαίνει πρώτα να διαβάσεις τα έργα αυτά. Ο ίδιος εμβαθύνει στο έργο, στο κείμενο, στο νόημα πριν αρχίσει να κάνει τις εικονογραφήσεις. Εκτός αυτού, σημαίνει να ερμηνεύεις, να έχεις δική σου ματιά, να δημιουργήσεις δικό του στιλ και προσέγγιση προς τον συγγραφέα. Αν και αναγνωρίσιμος στα έργα του, ο καλλιτέχνης είναι αρκετά διαφορετικός σε κάθε συγγραφέα, τα βιβλία του οποίου ο Ζιντάροφ έχει εικονογραφήσει. Επίσης, μπορεί να εργάζεται για τα βιβλία ενός συγγραφέα μερικές φορές κατά τη διάρκεια των έξι δεκαετιών. Η δημιουργία του αλλάζει ανάλογα με τις αλλαγές των φιλοσοφικών και πλαστικών απόψεων του".

Το 2014 και το 2015 ο Λιούμπεν Ζιντάροφ αποφάσισε να προτείνει νέα έκδοση μερικών εικονογραφήσεων για τα βιβλία "Τομ Σόγιερ", "Ο Πρίγκιπας και ο Φτωχός" και "Το Νησί των θησαυρών". Στην έκθεση οι επισκέπτες μπορούν να συγκρίνουν τις δύο εκδόσεις.

Εκτός από την δουλειά του ως εικονογράφος βιβλίων, με τι άλλο ασχολείται ο καλλιτέχνης;
"Ως καλλιτέχνης είναι εξαιρετικά παραγωγικός στο χώρο της εφαρμοσμένης τέχνης, σχεδιάζει, ως παράδειγμα, καρέκλες, δερμάτινα είδη και χαλιά τοίχου. Από άλλη πλευρά, δημιούργησε πολύ καλά ακουαρέλα στους κύκλους του από το Παρίσι, επίσης πολύ καλός προσωπογράφος και πιο συγκεκριμένα στο αυτοπορτρέτο. Έχει μια μακρά σειρά αυτοπροσωπογραφιών με την οποία ειρωνικά ρίχνει ματιά στον κόσμο, καθώς αστειεύεται με τα ελαττώματα των άλλων, αλλά και του δικού του χαρακτήρα με τον πιο θεατρικό και δραματουργικό τρόπο. Όχι τυχαία, άρχισε την καριέρα του πρώτα ως ηθοποιός σε ένα θέατρο για παιδιά. Δηλαδή, το δραματουργικό στα έργα του παραμένει για πάντα".

Ήταν εύκολα να "ξεκλειδώσετε" τις αναμνήσεις του Λιούμπεν Ζιντάροφ;
"Το πιο σημαντικό πράγμα για μας ήταν να τον ενθαρρύνουμε για να μιλήσει γι' αυτή την περίοδο, την οικογένεια, τα παιδικά χρόνια, για σημαντικές συναντήσεις του, τις αναμνήσεις για περίεργες στιγμές, τα ταξίδια, τις επαφές με άλλους καλλιτέχνες. Και νομίζω ότι στην ταινία ξεκλειδώσαμε την πόρτα των αναμνήσεων, ήταν το κυριότερο – για να ενθαρρύνουμε τον καλλιτέχνη να μιλήσει για τα χρόνια και για τον εαυτό του".

Σύμφωνα με την σκηνοθέτιδα του ντοκιμαντέρ, Μαρία Νικόλοβα, ο 93 χρόνων καλλιτέχνης έχει μια πολύ ακριβή εκτίμηση για τον εαυτό του.
"Νομίζω ότι ο Λιούμπεν Ζιντάροφ θα ήταν μεγάλος καλλιτέχνης, ανεξάρτητα από το πού γεννήθηκε. Και με αυτή την έννοια νομίζω ότι είναι ένας εθνικός θησαυρός".

Είναι κάτοχος πολλών βραβείων, συμπεριλαμβανομένου και του ασημένιου και χρυσού μεταλλίου της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου στη Λειψία. Έχει και πολλές εκθέσεις ανά τα χρόνια. Τα έργα του είναι ιδιοκτησία της Εθνικής Πινακοθήκης, της Πινακοθήκης της Σόφιας και διάφορων γκαλερί στη χώρα, του παλατιού "Saint James" στο Λονδίνο, της γκαλερί του πανεπιστήμιου "Χονγκ Ik" του Σεούλ, καθώς και σε διάφορες συλλογές στην Ιταλία, τη Νορβηγία, τη Φινλανδία, την Ελβετία, την Αυστρία, τη Γερμανία.

"Και μέχρι σήμερα ο καλλιτέχνης αναζητά τον δρόμο του και αναπτύσσεται. Και ξέρει ακριβώς τι θέλει να πετύχει. Νομίζω, ότι στην δημιουργική του ανάπτυξη τώρα επιδιώκει την καθαρή μορφή και συμβολική απόδοση αυτού, που προσπαθεί να πει με τις εικονογραφήσεις του", συνοψίζει η Μαρία Νικόλοβα.

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα