Πριν δύο χρόνια έκλεισε και στη συνέχεια κηρύχθηκε σε πτώχευση η τέταρτη μεγαλύτερη τράπεζα της Βουλγαρίας – η Εταιρική Εμπορική Τράπεζα (KTB) του Βουλγάρου επιχειρηματία και τραπεζίτη Τσβετάν Βασίλεφ. Ακόμα τότε και η Κεντρική Τράπεζα και η Εισαγγελία κατηγόρησαν για τη λεηλασία της ΚΤΒ τον βασικό της μέτοχο και διευθυντή, δημοσιεύοντας στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία ο Τσβετάν Βασίλεφ πιστοδοτούσε εταιρείες και πολίτες, κυρίως δικές του εταιρείες, συγγενείς και φίλους, χωρίς τις απαραίτητες εγγυήσεις με τη σαφή συνείδηση ότι τα χρήματα αυτά ποτέ δε θα επιστραφούν. Διαπιστώθηκε ότι στην τράπεζα λείπουν 2 δις. ευρώ. Βάσει του Νόμου για την εγγύηση των καταθέσεων εξοφλήθηκαν περισσότερο από 1,5 δις. ευρώ σε άνω των 100 χιλ. καταθετών, με τη βοήθεια του κράτους που προσέφυγε για τον σκοπό σε νέο εξωτερικό δάνειο, επειδή στο Ταμείο Εγγύησης των Καταθέσεων δεν υπήρχαν τόσο πολλά χρήματα.

Ο τραπεζίτης – ιδιοκτήτης Τσβετάν Βασίλεφ ήταν πολύ πλούσιος, αλλά και άνθρωπος με μεγάλη επιρροή, η γνώμη του οπίου ακούγονταν στα υψηλά κλιμάκια της εξουσίας και στα επιτελεία των βασικών πολιτικών κομμάτων. Λόγω του ευρέος δικτύου εμφανών και συγκαλυμμένων σχέσεων και επιρροών υπό την πίεση των δεκάδων χιλιάδων ζημιωμένων καταθετών το καθήκον να αποκαλυφθεί η αλήθεια και ενδεχομένως να βοηθηθεί η συγκέντρωση των οφειλόμενων δανείων ανατέθηκε σε ξένη ειδικευμένη εταιρεία με την υπόθεση ότι γνωστή εταιρεία με διεθνές κύρος πιο αντικειμενικά και αρμόδια θα ανακρίνει την υπόθεση και δε θα επηρεαστεί από τα επιχειρηματικά και πολιτικά λόμπι στη χώρα. Επιλέχθηκε αγγλική εταιρεία με αποδεδειγμένη εμπειρία στην ανάκριση περίπλοκων χρηματοοικονομικών υποθέσεων. Τις μέρες αυτές δημόσια γνωστοποιήθηκε η έκθεση της εταιρείας για τα προβλήματα στην Εταιρική Εμπορική Τράπεζα.

Οι χειρότερες προβλέψεις και οι πιο σκοτεινές υποψίες αποδείχθηκαν απόλυτα δικαιολογημένες. Με επιχειρήματα και στοιχεία η AlixPartners ανεξάρτητα κατέληξε στο πόρισμα ότι ο βασικός υπαίτιος για την πτώχευση της τράπεζας είναι ο βασικός της μέτοχος Τσβετάν Βασίλεφ. Αποδείχτηκε ότι το 1,3 δις. ευρώ από τα 2 δις. ευρώ που λείπουν είναι προσωπικά λεηλατημένα από τον τραπεζίτη και τις εταιρείες του. Απλώς ο αναδειγμένος στην περίοδο εκείνη τραπεζίτης Νο1 της Βουλγαρίας χρησιμοποιούσε την τράπεζα του σαν προσωπικό πορτοφόλι – όταν έπρεπε να αγοράσει κάτι, έπαιρνε τα χρήματα από το πορτοφόλι-τράπεζα. Απλά και σίγουρα, επειδή πάνω από τον τραπεζίτη πρακτικά δεν υπήρχε κανένας που να τον ελέγχει. Ενώ θεωρητικά υπήρχε- η Κεντρική Τράπεζα. Αλλά έως ότου όλοι έβλεπαν πως τα σύννεφα γύρω από την ΚΤΒ γίνονται πιο πυκνά, η Κεντρική Τράπεζα της Βουλγαρίας επιβεβαίωνε αμελώς σε όλα τα μίντια, ότι το τραπεζικό σύστημα στη χώρα είναι σταθερό και δεν υπάρχουν οποιαδήποτε προβλήματα που να απειλούν τις καταθέσεις των πολιτών και των επιχειρήσεων. Ύστερα απότομα τρόμαξε και άρχισε να επινοεί ιστορίες, θαρρείς από αστυνομικό μυθιστόρημα- για χρήματα που έβγαζαν με τσουβάλια από την τράπεζα κλπ. Η διεύθυνση της Κεντρικής Τράπεζας αποδείχτηκε ότι είτε δεν ξέρει την αλήθεια είτε συνειδητά επινοεί τις εν λόγω ιστορίες. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο διευθυντής της τραπεζικής εποπτείας βρέθηκε στα χέρια της Εισαγγελίας, ενώ ο διευθυντής της Κεντρικής Τράπεζας την εγκατέλειψε άδοξα και εκτεθειμένος. Ενώ ο ίδιος ο ιδιοκτήτης της χρεοκοπημένης τράπεζας έφυγε στη Σερβία, απ’ όπου από δύο χρόνια οι βουλγαρικές αρχές προσπαθούν να πετύχουν την έκδοσή του, ενώ αυτός δε σταματά να δικαιολογείται και να κατηγορεί για την πτώχευση της τράπεζας πολιτικούς αντίπαλους και εχθρικά μίντια. Σ’ όλη αυτή την περίοδο οι σύνδικοι της χρεοκοπημένης τράπεζας εργάζονται ακούραστα, προσπαθώντας να επιστρέψουν στην πρώην τράπεζα όσο το δυνατόν περισσότερο από τα παραχωρημένα δάνεια. Οι ανεξάρτητοι Βρετανοί εμπειρογνώμονες δεν είναι αισιόδοξοι και από αυτήν την άποψη και θεωρούν ότι μόλις 400 εκ. ευρώ από όλα τα χρέη θα μπορούν να εισπραχθούν κάποτε. Προφανώς εδώ δεν περιέχεται το ποσό του 1,2 δις, ευρώ που η Επιτροπή για την Αναγνώριση και την Κατάσχεση των Στοιχείων που προήλθαν από εγκληματική πράξη ζήτησε προσωπικά από τον πρώην διευθυντή της τράπεζας Τσβετάν Βασίλεφ.

Η Κεντρική Τράπεζα της Βουλγαρίας έχει ήδη νέα διεύθυνση και η Εταιρική Εμπορική Τράπεζα δεν υπάρχει πια. Χρηματοοικονομικές αναταραχές στη χώρα επίσης δεν υπάρχουν και όλα στο τραπεζικό σύστημα πια θα έπρεπε να είναι ήρεμα και εντάξει. Είναι όμως έτσι θα δείξουν τα αποτελέσματα των στρες τεστ, στα οποία η Κεντρική Τράπεζα θα υποβάλλει τους προσεχείς μήνες όλα τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στη χώρα για να ελέγξει την ποιότητα των παραχωρημένων απ’ αυτά πιστώσεων.

Μετάφραση: Σοφία Μπόντσεβα