Όταν έμαθαν ότι οι Ελβετοί θα ψηφίσουν για την εφαρμογή εγγυημένου άνευ όρων βασικού μηνιαίου εισοδήματος 2500 φράγκων, οι Βούλγαροι ένιωσαν αντιφατικά συναισθήματαζήλιας, θαυμασμού, δυσπιστίας, αποδοκιμασίας ή ενθουσιασμού.

Στις συζητήσεις που προκάλεσε στη Βουλγαρία η επαναστατική ιδέα των Ελβετών συμμετείχαν πολλοί εμπειρογνώμονες, συνδικαλιστές, οικονομολόγοι, κοινωνιολόγοι. Και είναι φυσικό ότι οι γνώμες κυμαίνονταν από το ένα έως το άλλο άκρο, από το «αυτά είναι φαντασίες» έως «και σε μας μπορεί να γίνει».

Τι δείχνουν όμως οι αριθμοί; Το κατά κεφαλήν ακαθάριστο εγχώριο προϊόν στην Ελβετία ανέρχεται σε περίπου 60 χιλ. δολάρια ετησίως, ενώ στη Βουλγαρία είναι κάτω από τις 20 χιλιάδες, δηλαδή τρεις φορές μικρότερο. Προφανώς στην Ελβετία το μηνιαίο ποσό των 2260 ευρώ ανά κεφαλήν αντιλαμβάνεται σαν ένα ελάχιστο ποσό για αξιοπρεπή ζωή σε κανονικές συνθήκες. Στη Βουλγαρία θεωρείται ότι είναι απαραίτητα το λιγότερο 280 ευρώ το μήνα σε άνθρωπο σε τετραμελή οικογένεια. Ο μέσος μισθός είναι 500 ευρώ, ο κατώτατος - 210, η μέση σύνταξη –περίπου 180 ευρώ το μήνα.

Αλλά να μην ξεχνάμε ότι η Βουλγαρία είναι η φτωχότερη χώρα της ΕΕ, ενώ η Ελβετία – χώρα από τις πρώτες τρεις στον κόσμο. Αυτό εξηγεί και το γεγονός ότι για πολλούς Βούλγαρους το τελευταίο δημοψήφισμα στην Ελβετία έμεινε ακατανόητο – απλώς τα προβλήματα με το βιοτικό επίπεδο εκεί και εδώ είναι εντελώς διαφορετικά.

Η ιδέα για εγγυημένο βασικό εισόδημα δεν είναι άγνωστη. Ακόμα πριν τρία χρόνια οι οπαδοί αυτού του κοινωνικού και οικονομικού μέτρου ενώθηκαν και άρχισαν να μιλούν γα τα οικονομικά, κοινωνικά, πολιτικά, δημογραφικά και πολιτιστικά πλεονεκτήματα μιας τέτοιας πρωτοβουλίας. Έτσι στην πράξη καθιερώνεται ένα ελάχιστο εγγυημένο επίπεδο οικονομικής σταθερότητας και προβλεψιμότητας. Έτσι σταθεροποιούνται και ισορροπούνται σχέσεις σε όλη την κοινωνική δομή και πολιτικό σύστημα. Για όλα αυτά όμως είναι απαραίτητος συγκεκριμένος βαθμός ωριμότητας όλου του κοινωνικού και οικονομικού οργανισμού, ωριμότητα για την οποία προφανώς είναι νωρίς να γίνεται λόγος όταν πρόκειται για τη σύγχρονη βουλγαρική κοινωνία. Απόδειξη γι’ αυτό αποτελεί και το γεγονός ότι το 70% των Βουλγάρων δεν έχει τραπεζικές καταθέσεις, ενώ ο μισθός ενός υπουργού είναι μόλις 2000 ευρώ, καθώς και ότι το εγγυημένο εισόδημα που απέρριψαν οι Ελβετοί αποτελεί στη Βουλγαρία μισθός καλά πληρωμένου μάνατζερ στον ιδιωτικό τομέα.

Μετάφραση: Σοφία Μπόντσεβα