Η Βουλγαρία σχεδόν δεν έχει δικά της κοιτάσματα φυσικού αερίου και η ετήσια κατανάλωση της από περίπου 4 δισ. κυβικά. μέτρα αερίου καλύπτεται σχεδόν εξολοκλήρου με ρωσικές προμήθειες μέσω Ουκρανίας. Οι βουλγαρικές αρχές θεωρούν ότι αυτό την κάνει αρκετά εξαρτωμένη από μία μόνο χώρα. Εκτός αυτού η Βουλγαρία έχει επιδιώξεις να καταλάβει πιο σημαντική θέση στον χάρτη αερίου της Ευρώπης και να γίνει κέντρο διανομής φυσικού αερίου τουλάχιστον για τις χώρες της ΝΑ Ευρώπης. Αυτό θα μπορούσε να γίνει εάν ο αγωγός μεταφοράς φυσικού αερίου «Νότιο Ρεύμα» είχε κατασκευαστεί, αλλά τώρα προκύπτει η ερώτηση τι ακριβώς θα διανέμει το κέντρο διανομής στις βουλγαρικές ακτές της Μαύρης Θάλασσας. Και το τελευταίο χρονικό διάστημα οι βουλγαρικές αρχές καταβάλλουν σοβαρές προσπάθειες να δώσουν απάντηση και να πραγματοποιήσουν την ιδέα τους (για την οποία υπάρχουν και υποσχέσεις για υποστήριξη από πλευράς των Βρυξελλών). Τώρα το ζήτημα είναι πώς να εξασφαλιστεί το αέριο για το κέντρο αυτό.

Και τα σχέδια διαφοροποίησης των προμηθειών άρχισαν να πολλαπλασιάζονται και περνούν από τη φάση των δηλώσεων και διαπραγματεύσεων προς τη φάση της κατασκευής και εκμετάλλευσης. Ακόμα περισσότερο που ο πρωθυπουργός Μπόικο Μπορίσοφ κατόρθωσε να πετύχει τη χαμηλότερη τιμή φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Σε περίπτωση επιτυχίας όλων των σχεδίων, αυτό θα σημαίνει ότι η Βουλγαρία θα προτείνει στους εταίρους της και πολύ φθηνό καύσιμο. Αρκετά ελκυστική προοπτική που αποκτά όλο και πιο ρεαλιστικές διαστάσεις.

Στη βουλγαρική οικονομική ζώνη της Μαύρης Θάλασσας όπου υποτίθεται ότι θα ανακαλυφτούν κοιτάσματα αερίου και πετρελαίου που θα μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες της χώρας για τουλάχιστον 30 χρόνια, και θα μείνουν ποσότητες και για εξαγωγές, πριν δύο μήνες άρχισαν οι γεωτρήσεις. Αυτές τις μέρες ήρθε και η είδηση, ότι ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν έχει αποφασίσει να αναθεωρήσει την απαγόρευσή του για την κατασκευή του αγωγού «Νότιο Ρεύμα» από τη Ρωσία έως τη Βουλγαρία και ότι σε νέα και εγκριμένη από τις Βρυξέλλες παραλλαγή ο αγωγός αυτός μπορεί και να γίνει πραγματικότητα. Σε πιο προχωρημένη φάση είναι η σύνδεση με τους αγωγούς φυσικού αερίου της Ρουμανίας, που έχει αρκετά μεγάλα κοιτάσματα αερίου. Ύστερα από την πρωταρχική αποτυχία οι σωλήνες να περνούν από τον βυθό του Δούναβη, τώρα θαρρείς τα προβλήματα είναι λυμένα και σε δύο-τρεις μήνες πιθανόν θα αρχίσει η εκμετάλλευσή του αγωγού. Με την Ελλάδα και το υγροποιημένο αέριό της και αέριο από την περιοχή της Κασπίας Θάλασσας η σύνδεση θα γίνει περίπου στο ίδιο χρονικό διάστημα, ενώ πρόσφατα εγκαινιάστηκε και εκσυγχρονισμένος σταθμός συμπίεσης. Κάποια καθυστέρηση υπάρχει στα σχέδια με την Τουρκία, αλλά η μελέτη της σύνδεσης των αγωγών φυσικού αερίου των δύο χωρών θα αρχίσει σε έναν ή δύο μήνες. Πρόσφατα πάλι υπογράφηκε συμφωνία για προμήθεια αερίου μέσω Σλοβακίας από τη Βόρεια Ευρώπη.

Διεθνοποίηση των προμηθειών αερίου σε όλες τις κατευθύνσεις. Μένει το πρόβλημα με το μονοπώλιο της κρατικής εταιρείας Bulgartransgaz. Οι Βρυξέλλες επιμένουν για τη συμμετοχή και άλλων παικτών στην εγχώρια αγορά, που στην ουσία μ’ αυτήν τη διεθνοποίηση θα γίνει μέρος του ευρωπαϊκού συστήματος μεταφοράς αερίου. Προς το παρόν οι βουλγαρικές αρχές θεωρούν ότι αυτό το δίκτυο είναι στρατηγικής σημασίας για την εθνική ασφάλεια και δεν είναι πολύ διατεθειμένες να το ιδιωτικοποιήσουν ή να συμμετέχουν και άλλες εταιρείες. Κατά πάσα πιθανότητα κάποια συμβιβαστική λύση θα βρεθεί. Ακόμα περισσότερο που σε περίπτωση υλοποίησης όλων αυτών των σχεδίων πιθανόν θα υπάρχει πλεόνασμα αερίου στη χώρα, στην οποία η οικιακή χρήση είναι πολύ μικρή. Δεν είναι τυχαίο πως, με το σαφές στόχο την ενθάρρυνση της εσωτερικής κατανάλωσης, από την 1^η Ιουλίου οι τιμές του φυσικού αερίου για τα νοικοκυριά και τη βιομηχανία στη Βουλγαρία θα μειωθούν με 10%.

Μετάφραση: Σοφία Μπόντσεβα