«Οι βούλγαροι» (The Bulgarians) - είναι ένα δίγλωσσο φωτογραφικό διήγημα, στο οποίο κυριαρχούν οι αποχρώσεις του γκρι, ίσως για να αποφευχθεί η κατηγορία σε υπερβολική δυσφήμηση ή η ασπρόμαυρη παρουσίαση των συμπατριωτών μας στο επίκεντρο του φακού του δημιουργού Αντόνι Γκεοργκίεφ. Εδώ στη Βουλγαρική Ραδιοφωνία έχουμε παρουσιάσει φωτογραφίες του από τη Βουλγαρία «των Θρακών» και των «Ρωμαίων» και στην πρόκληση, αν αυτή είναι η σύγχρονη εικόνα της Βουλγαρίας, ο Αντόνι απάντησε κατηγορηματικά:

«Όχι, αν και τα προηγούμενα ήταν βιβλία ντοκιμαντέρ, αυτό είναι περισσότερα ως μια τέχνη ντοκιμαντέρ, και έχει στόχο να δείξει μέσω της ασπρόμαυρης φωτογραφίας ιδέες, συνθήκες, καταστάσεις.»

Το εξώφυλλο του βιβλίου είναι φαινομενικά ποιητικό, το κατάλευκο και το σχήμα σε αντίθεση δε δίνουν ιδέα για τις εικόνες, απομακρυσμένες από τα αισθητικά μας κριτήρια, που κάποιοι θα χαρακτήριζαν ως «καμπύλες», ενώ οι πιο ακραίοι ως - «bestiaries». Όπως γίνεται λόγος στο κείμενο (εκτός από τον πρόλογο του δημιουργού, υπάρχει πρόλογος του πολιτισμιολόγου Γκεόργκι Λοζάνοφ) - αυτοί είναι οι άνθρωποι που ποτέ δεν θα μπουν στις ειδήσεις. Η ιδέα, σύμφωνα με τον δημιουργό, είναι «να τονιστεί στις διαφορές, αλλά και να αναζητηθούν τα κοινά χαρακτηριστικά». Η εθνική ταυτότητα είναι μία απ’ αυτά τα κοινά σημεία, των οποίων η απουσία ή διαστρέβλωση, σύμφωνα με τον Αντόνι, βρίσκεται στις ρίζες των άλλων κρίσεων που η κοινωνία μας βιώνει, και η Βουλγαρία κατά τα τελευταία 25 χρόνια δεν έκανε σχεδόν τίποτα για να χτίσει τη νέα εθνική ταυτότητά της.

«Η εθνική ταυτότητα είναι κάτι ατομικό, δεν μπορεί να επιβάλλεται: ζούμε στον 21^ο αιώνα και δε φοράμε πια σαλβάρι.»

Ένα από τα προβλήματα που ο Αντόνι τονίζει, μετά τα δεκάχρονα ταξίδια του στη χώρα μας, είναι η έλλειψη κριτικής σκέψης ανάμεσα στους Βουλγάρους.

«Δυστυχώς, η ικανότητα να σκέφτονται όχι σε ασπρόμαυρες κατηγορίες, κάτι, το οποίο στις αρχές της δεκαετίας του '90 μου φαινόταν ότι άρχισε να αναβιώνει, τα τελευταία χρόνια σαν να μειώνεται και υπάρχει μια επιστροφή προς τα πίσω.».

Το άλλο πρόβλημα είναι στο δίλημμα «ελευθερία ή ασφάλεια», το οποίο μπορεί να έχει διαφορετικές επιπτώσεις, που φτάνουν μέχρι τον μηδενισμό.

«Αυτοί οι άνθρωποι δε νοιάζονται καθόλου για τον γύρω κόσμο. Μηδενικό ενδιαφέρον για ό, τι συμβαίνει γύρω τους. Με την εξαίρεση ενός ανθρώπου που κοιτάζει μπροστά και σαν να σου λέει – «τέτοιοι είμαστε, αλλά και άλλοι να ήμασταν, τίποτα δε θα αλλάξει.»

Το βιβλίο είναι ένα είδος τοπικής αντανάκλασης του έργου του Ρόμπερτ Φρανκ /Robert Frank/ (με πρόλογο του Κέρουακ) «Οι Αμερικανοί», που κυκλοφόρησε πριν 60 χρόνια. Μ’ αυτή την έννοια, μπορούμε να πούμε ότι το όνειρο στο σατιρικό τραγούδι από την αρχή των δημοκρατικών αλλαγών στη χώρα μας «Πώς θα τους φτάσουμε τους Αμερικανούς» ήδη το πραγματοποιήσαμε. Σύμφωνα με τον δημιουργό, παρόμοια προσέγγιση – «το να κοιτάζουμε την αλήθεια στα μάτια» έχει πολύ μεγαλύτερο αποτέλεσμα για τη Βουλγαρία απ’ ό,τι τα ταξιδιωτικά φυλλάδια. Σαν τον βοσκό, για τον οποίο η Βουλγαρία είναι ένα κομμάτι ουρανού, το οποίο κρατά στο χέρι του.

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα