Podcast στα ελληνικά
Μέγεθος κειμένου
Βουλγαρική Εθνική Ραδιοφωνία © 2024 Όλα τα δικαιώματα διατηρούνται σύμφωνα με τον νόμο

Εκχριστιανισμένα αρχαία ιερά στη Βουλγαρία

БНР Новини
Ιερό-ανάθημα «Κραστάτι κάμεν», νότια της πόλης Κιουστεντίλ (Δυτική Βουλγαρία)
Φωτογραφία: προσωπικό αρχείο του υφηγητή Λιουμπομίρ Τσόνεφ

Ο Χριστιανισμός αρνείται τον παγανισμό. Συχνά, όμως, μεταξύ των παγανιστικών και των χριστιανικών χώρων υπάρχουν ενδιαφέρουσες αμοιβαίες σχέσεις που δεν έχουν συστηματικά μελετηθεί και αναλυθεί, σύμφωνα με τον υφηγητή Λιουμπομίρ Τσόνεφ από το Ινστιτούτο Φυσικής Στερεάς Κατάστασης.

«Στα χωριά συχνά ακούμε θρύλους, σύμφωνα με τους οποίους κάποιος είχε όνειρο, ότι κάπου υπήρχε κειμήλιο. Όταν οι άνθρωποι πήγαιναν στο συγκεκριμένο σημείο, πραγματικά έβρισκαν κάτι και έχτιζαν παρεκκλήσι. Οι περιπτώσεις αυτές είναι πάρα πολλές, για να είναι τυχαίες. Νομίζω ότι η διαδοχικότητα αυτή συνδέεται με την μνήμη των ντόπιων για τους ιερούς τόπους του παρελθόντος.»

Ένα παράδειγμα για το φαινόμενο αυτό βρίσκεται κοντά στο Κιουστεντίλ, στα σύνορα μας με τη Δημοκρατία της Μακεδονίας. Πρόκειται για«Κραστάτι κάμεν» - αναθηματικό σταυρό ύψους 2 μέτρων, σκαλισμένο σε βράχο. Ο σταυρός έπεσε και έσπασε από το χτύπημα στον βράχο πίσω του.

«Αποφάσισα να ερευνήσω τον βράχο και παρατήρησα προσεκτικά σκαλισμένες στρογγυλές λεκάνες, στις οποίες, όπως υποστηρίζουν οι αρχαιολόγοι, χυνόταν γάλα, κρασί ή νερό. Αυτό δεν είναι γνωστό, διότι πρόκειται, κατά πάσα πιθανότητα, για προϊστορικό ιερό της δεύτερης χιλιετίας προ Χριστού.»

Ένας άλλος αξιοσημείωτος χώρος είναι το ιερό των Αγίου Πέτρου και Παύλου στο χωριό Τσερβέν μπριαγκ, κοντά στην πόλη Ντούπνιτσα, λέει ο επιστήμονας:

«Στον τόπο υπάρχει προϊστορικός τύμβος. Στην κορυφή του έχει μενίρ - μακρόστενο ογκόλιθο τοποθετημένο όρθια, ύψους περίπου δύο μέτρων. Στη χριστιανική εποχή το άνω άκρο του έχει διαμορφωθεί σε σχήμα σταυρού. Από τη μία πλευρά χαράχτηκε μια θέση για τοποθέτηση κεριών. Αποδείχθηκε ότι στη Δυτική Ευρώπη επίσης υπάρχουν παρόμοιες περιπτώσεις - πάνω σε μενίρ δημιουργείται σταυρός ως σύμβολο της νέας εποχής, και σε αναχώματα με άλλα μεγαλιθικά μνημεία, ντόλμεν για παράδειγμα, χτίζονται παρεκκλήσια. Αλλά στη Δυτική Ευρώπη, μνημεία αυτά συντηρούνται, ενώ εδώ δύσκολα βρίσκονται ή είναι απρόσιτα.»- λέει ο υφηγητής Τσόνεφ, τονίζοντας ότι οι πληροφορίες για τους χώρους αυτούς εξαφανίζονται μαζί με τους ηλικιωμένους.

Η σχέση Παγανισμού - Χριστιανισμού μπορεί να εντοπιστεί και στην υιοθέτηση και την μετατροπή των μορφών. Τέτοια είναι η περίπτωση με τον Θράκα ιππέα, μια θεότητα, που ονομάζεται «Ήρως». Περισσότερα μαθαίνουμε από τον Λιουμπομίρ Τσόνεφ:

«Η μορφή του Θράκα ιππέα δημιουργήθηκε από τις φυλές στα Βαλκάνια από την περίοδο προ Χριστού. Βρέθηκαν περίπου 5000 πέτρινα ανάγλυφα μ’ αυτήν την απεικόνιση. Προφανώς ο ντόπιος πληθυσμός ήταν διατεθειμένος να φαντάζεται τον Θεό του ως ιππέα. Ο ιππέας δεν ήταν επιθετικός. Συνήθως κάλπαζε ή κυνηγούσε. Τέτοια πέτρινα ανάγλυφα κατασκευάζονται μέχρι τον 4ο αιώνα. Κατά τον 9ο -10ο αιώνα οι άνθρωποι άρχισαν να τιμούν τον Άγιο Γεώργιο, ο οποίος σύμφωνα με τον μύθο ήταν πολεμιστής. Στις πρώτες εικόνες του κρατά σπαθί, ασπίδα, απεικονίζεται όρθιος ή καθισμένος. Αλλά εδώ, στα Βαλκάνια κατά τον 9ο αιώνα εμφανίζεται απεικόνιση του έφιππου Αγίου Γεωργίου. θεωρώ ότι ο ντόπιος πληθυσμός απεικονίζει τους θεούς και τους ήρωες του ως καβαλάρηδες. Κατά τη διάρκεια του 15ου – 16ου αιώνα σε πολλά μέρη της χώραςπλάκες με απεικονίσεις του Θράκα ιππέα τιμούνται ως εικόνες του Αγίου Γεωργίου.»

Παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου στο Ζάμπερνοβο του βουνού Στράντζα. Εκεί ανάγλυφο του Θράκα ιππέα τιμάται ως εικόνα του χριστιανού αγίουΕνδιαφέρουσα μαρτυρία για τη σχέση μεταξύ των παλιών απεικονίσεων του Θράκα ιππέα και της μορφής του Αγίου Γεωργίου, σύμφωνα με τον υφηγητή Τσόνεφ, είναι διπλή εικόνα, που βρέθηκε στη Σωζόπολη στις αρχές του 20ου αιώνα:

«Πρόκειται για ξύλινο ανάγλυφο με δύο ιππείς – τον Άγιο Γεώργιο και τον Άγιο Δημήτριο, τοποθετημένο σε πλαίσιο με σκηνές από τους βίους τους.Το πλαίσιο χρονολογείται στον 17ο αιώνα. Κατά πάσα πιθανότητα όμως η ξύλινη πλάκα είναι παλιότερη. Ο Άγιος Γεώργιος απεικονίζεται με δόρυ να πολεμά έναν δράκο. Στην πλάτη του έχει τόξο και φαρέτρα, μοτίβο που δεν βρίσκεται σε άλλη εικόνα του Αγίου και θυμίζει τον Θράκα ιππέα, ο οποίος ήταν κυνηγός. Το μοτίβο του Ήρωα, και το φίδι, που βρίσκεται περιτυλιγμένο γύρω από ένα δένδρο, απεικονίζεται στις μισές τουλάχιστον ανάγλυφες πλάκεςτης περιόδου των Θρακών. Ο Αγιογράφος συνειδητά ήξερε και αντέγραψε τα παλαιά πρότυπα. Στον Χριστιανισμό δεν απεικονίζεται παρόμοια θέμα» - τονίζει ο επιστήμονας.

Μετάφραση: Πένκα Βέλεβα

Φωτογραφίες: προσωπικό αρχείο του υφηγητή Λιουμπομίρ Τσόνεφ


Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Περισσότερα στην κατηγορία

Νυμφαίο του 1ου-2ου αιώνα ερευνούν οι αρχαιολόγοι στο Aquae Calidae κοντά στο Μπουργκάς

Οι βούλγαροι αρχαιολόγοι συνεχίζουν τη μελέτη του αρχαίου νυμφαίου, που ανακαλύφθηκε στο συγκρότημα Aquae Calidae κοντά στο Μπουργκάς. Το νυμφαίο κατέχει κεντρική θέση στα πρώην ρωμαϊκά λουτρά και ήταν μέρος σιντριβανιού με επιγραφή και άγαλμα των..

δημοσίευση: 8/31/24 12:05 PM

Ο Καθεδρικός Ναός «Αγ. Αλεξάντερ Νέβσκι» έχει την καλοκαιρινή γιορτή του

Στην πανηγυρική Θεία Λειτουργία προεξήρχε ο Παναγιώτατος Πατριάρχης της Βουλγαρίας και Μητροπολίτης της Σόφιας Δανιήλ μαζί με τον Επίσκοπο του Μπρανίτσεβο Παχώμιο, τον Επίσκοπο του Μέλνικ Γεράσιμο και ιερείς της Βουλγαρικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Η..

δημοσίευση: 8/30/24 12:42 PM

Τιμούμε τα βάσανα του Αγ. Ιωάννη του Προδρόμου με αυστηρή νηστεία

Στις 29 Αυγούστου, η Βουλγαρική Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του αποκεφαλισμού του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου και Βαπτιστή. Για την Εκκλησία του Χριστού, ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος είναι ο μεγαλύτερος μεταξύ των προφητών. Την ημέρα αυτή η..

δημοσίευση: 8/29/24 9:06 AM