Συχνά στη Σόφια βολτάρουν άνθρωποι, ντυμένοι με ρούχα αγορασμένα από μαγαζιά που πουλάνε κολεξιόν «δεύτερο χέρι». Ακόμα και στους πιο εμπορικούς δρόμους όπως η λεωφόρος «Βίτοσα» μπορείς να ακούσεις όμορφα κορίτσια να παινεύονται για το νέο τους εύρημα για δυόμισι ευρώ. Τα μαγαζιά που πουλάνε «δεύτερο χέρι» ρούχα αυξάνονται με γοργούς ρυθμούς και γεμίζουν ιδιαίτερα το μεσημέρι όταν οι κοπέλες από τα γύρω γραφεία κάνουν διάλειμμα για να γευματίσουν. Οι πελάτισσες ψάχνουν μέσα σε στοίβες ρούχων και σχεδόν πάντα ανακαλύπτουν κάποιο θησαυρό – επώνυμα τζιν, πολυτελείς μπλούζες και φορέματα.

Η αγορά επαναπώλησης ρούχων καταλαμβάνει το κέντρο της πόλης. Στα στενά δρομάκια ξεφυτρώνουν μικρές μπουτίκ, διακοσμημένες καλλιτεχνικά και με προσοχή προς τη λεπτομέρεια. Πρέπει να έχεις έμπειρο μάτι για να καταλάβεις πως τα ρούχα δεν είναι ολοκαίνουρια, οι πωλήτριες είναι πολύ ευγενικές και αγαπάνε τη δουλειά τους. Οι πελάτες είναι ηθοποιοί, τηλεοπτικοί παρουσιαστές και γενικά άνθρωποι που τους αρέσει να ξεχωρίζουν και να είναι εκκεντρικοί.

«Στον καθένα αρέσει να είναι μοναδικός και ανεπανάληπτος», λέει η Τόνι Μιλούσεβα που μόλις έχει αγοράσει ένα λινό παντελόνι. - «Σ’ αυτά τα μαγαζιά τα ρούχα είναι συνήθως από ένα κομμάτι και μπορείς να κινείσαι με την σιγουριά πως κανένας άλλος δεν έχει το ίδιο. Γι’ αυτό αποφεύγω τα μαγαζιά που πουλάνε καινούρια ρούχα γιατί εκεί τα μοντέλα επαναλαμβάνονται, μπορείς να αγοράσεις το ίδιο ακριβώς ρούχο ή να το πάρεις σε άλλο χρώμα ή μέγεθος.»

Οι άντρες επίσης ψωνίζουν από τέτοια μαγαζιά. Για τον Ιβάηλο Καρατζόφ είναι σημαντικό να δίνει δεύτερη ευκαιρία στα πράγματα. «Το ποδήλατό μου είναι second hand», λέει εκείνος, μπαίνοντας σ’ ένα μαγαζί για αθλητικά είδη «δεύτερο χέρι».

«Σ’ αυτού του είδους μαγαζιά μπορείς να ανακαλύψεις πολύ ενδιαφέροντα πράγματα, τα οποία έρχονται από τους πιο παράξενους προορισμούς», συνεχίζει εκείνος. – «Υπάρχει πολύ μεγάλη ποικιλία και μπορεί να βρεις πράγματα που δεν είναι καν χρησιμοποιημένα. Σίγουρα είναι καλύτερα να ψωνίζεις εδώ απ’ ότι στα μεγάλα εμπορικά κέντρα.»

Το να είμαστε διαφορετικοί είναι ένα από τα σοσιαλιστικά μας απωθημένα. Πριν το ’89 ήταν πολύ δύσκολο να ξεφύγεις από την ομοιομορφία των ενδυμάτων και δεν υπήρχαν και πολλά μαγαζιά. Σήμερα οι λόγοι να αγοράζουμε ρούχα από δεύτερο χέρι είναι και πρακτικοί. Τα παιδιά π.χ. μεγαλώνουν γρήγορα και τα ρούχα τους δεν προλαβαίνουν να παλιώσουν. Έτσι η νεαρή μητέρα Ράντκα Τένεβα προλαβαίνει να ψωνίζει από τέτοια μαγαζιά γιατί για λίγα χρήματα γεμίζει σακούλες με ρούχα για παιχνίδι που δεν τη νοιάζει αν θα λερωθούν, αλλά και για πιο επίσημες εξόδους.

«Αν έχεις την υπομονή στα μαγαζιά για ρούχα «δεύτερο χέρι», μπορείς να βρεις πιο ποιοτικά προϊόντα από αυτά που πουλιούνται στα ακριβά καταστήματα», καταλήγει η Ράντκα. – «Φυσικά υπάρχουν και οι ψυχολογικοί λόγοι γιατί δεν μπορεί ο καθένας να φορέσει κάτι που έχει φορέσει κάποιος άγνωστος. Για μένα όμως υπάρχουν ηθικοί λόγοι να υποστηρίζω αυτού του είδους εμπόριο – δε θέλω να συμβάλλω στην εκμετάλλευση του φτωχού εργατικού δυναμικού του τρίτου κόσμου, όπου ράβονται πια οι ακριβές μάρκες.»

Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα