Κατά τη διάρκεια των τελευταίων δέκα ημερών, την Σόφια επισκέφτηκε αποστολή του ΔΝΤ με επικεφαλής τον Ρεζά Μπακίρ. Η αποστολή έπρεπε να ελέγξει την κατάσταση της οικονομίας, τι συμβαίνει με τις τράπεζες που πέρασαν τα τεστ αντοχής, πώς πάνε τα πράγματα με την πρόοδο της μεταρρύθμισης για την καταπολέμηση της παραοικονομίας και της διαφθοράς και σε ποια κατάσταση βρίσκονται τα δημόσια οικονομικά. Οι εμπειρογνώμονες έπρεπε να κάνουν μια συνολική εξέταση και αξιολόγηση της Οικονομίας και των Οικονομικών της Βουλγαρίας.

Οι έλεγχοι αυτοί αποτελούν πρακτική του ΔΝΤ, για τις χώρες της αποκαλούμενης ομάδας των αναπτυσσόμενων αγορών. Όπως δείχνουν τα πράγματα, η Βουλγαρία θεωρείται χώρα, η οποία χρήζειελέγχου, αν και είναι μέλος της Λέσχης των πλουσίων, όπως, περιοδικά, αποκαλούν την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Οι βουλγαρικές αρχές καλωσόρισαν τους επιθεωρητές του Ταμείου με χαμόγελα και ανοιχτές αγκάλες και χωρίς διπλωματικές προσπάθειες να κρύψουν την υπερηφάνεια και την ικανοποίησή τους, ότι έχουν κάτι ποιοτικό, το οποίο πρέπει να δείξουν στο ΔΝΤ. Πράγματι, οι πολιτικοί, οι παρατηρητές και οι οικονομικοί εμπειρογνώμονες, καθώς και διεθνή ερευνητικά κέντρα υποστηρίζουν κατηγορηματικά, ότι η βουλγαρική οικονομία βρίσκεται σε καλή υγεία, είναι σε πλήρη λειτουργία και πέτυχε αξιοσημείωτα αποτελέσματα. Σ’ αυτό συμφώνησε και το ΔΝΤ κατά τη διάρκεια της παραμονής της αποστολής του και μετά από τις συνομιλίες της στη Σόφια. Σε τέτοιο βαθμό, που αναθεώρησε την πρόβλεψή του για το τρέχον έτος σε αύξηση του ΑΕΠ από τις αρχικές 2,3% σε 3%! Αυτό μπορεί να είναι μικρό σε σχέση με τον παγκόσμιο μέσο όρο, που υπερβαίνει σημαντικά το 3%, αλλά δεν είναι πολύ κακό επίτευγμα για την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου ορισμένα κράτη-μέλη εξακολουθούν να παλεύουν με τις συνέπειες της παγκόσμιας οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008.

Αυτή η αξιολόγηση προκάλεσε μεγάλη χαρά στις βουλγαρικές αρχές, οι οποίες, γενικά, έχουν συνηθίσει στις συνεχείς επικρίσεις του ΔΝΤ, της Παγκόσμιας Τράπεζας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για την οικονομική πολιτική, την οποία ακολουθούν. Δεν πρέπει, ωστόσο, να ξεχνάμε ότι η Βουλγαρία είναι η λιγότερο οικονομικά ανεπτυγμένη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κυρίως λόγω της ανικανότητας και συχνά της απροθυμίας των κυβερνήσεωννα πραγματοποιούν τις απαραίτητες, αλλά επώδυνες κοινωνικά διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και λόγω της αχαλίνωτης διαφθοράς, η οποία συνδέεται με την σημαντική και ισχυρή παραοικονομία.

Ακριβώς αυτά ήταν τα κύρια συμπεράσματα της πρόσφατης αποστολής του ΔΝΤ. Παραδέχτηκε τα όσα πέτυχε η Βουλγαρία, αλλά «δρόσισε» το οικονομικό πάθος με πολύ πιο νηφάλιες προβλέψεις, με αποτέλεσμα να μειωθεί ελαφρώς ο βαθμός της οικονομικής ευφορίας στη χώρα. Μέχρι στιγμής - καλά, είπε το Ταμείο, αλλά μεσοπρόθεσμα θα αντιμετωπίσετε προβλήματα και κανείς δεν μπορεί, ούτε καν να σκεφτεί ότι όλα θα πάνε καλά.

Σύμφωνα με το ΔΝΤ, τα αμέσως επόμενα χρόνια, η οικονομική ανάπτυξη θα επιβραδυνθεί στο 2,5%. Πρώτος λόγος είναι, ότι πολλές σημαντικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις είτε δεν έχουν ξεκινήσει, είτε δεν ολοκληρώθηκαν και φαίνεται να έχουν ξεχαστεί. Δεύτερος λόγος είναι τα συνεχώς αυξανόμενα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις στο να βρουν ειδικευμένο εργατικό δυναμικό. Η εκπαίδευση δεν βρίσκεται στο κατάλληλο επίπεδο και δεν προσφέρει το εργατικό δυναμικό που ζητούν οι επιχειρήσεις. Επιπλέον, η αφρόκρεμα του ειδικευμένου εργατικού δυναμικού έχει ήδη φύγει ή ετοιμάζεται να φύγει από τη Βουλγαρία, αναζητώντας καλύτερες συνθήκες εργασίας και ζωής στο εξωτερικό. Στη Βουλγαρία παραμένουν οι εργαζόμενοι χαμηλής ειδίκευσης και όσοι δεν διαθέτουν κίνητρα, βασικές δεξιότητες και ικανότητες. Ένα άλλο πρόβλημα, το οποίο θα επιβραδύνει την οικονομική ανάπτυξη στο άμεσο μέλλον, είναι το άνισο επίπεδο ανάπτυξης των περιφερειών της χώρας. Υπάρχουν περιφέρειες, στις οποίες υπάρχει μεγάλη συγκέντρωση μεγάλων επιχειρήσεων και άλλες, στις οποίες οι επιχειρήσεις είναι σε επίπεδο μπακάλικου της γειτονιάς. Όλες αυτές οι ανισορροπίες συνοδεύονται από την τεράστια, σε μέγεθος και εξουσία, παραοικονομία, η οποία δεν πληρώνει ούτε φόρους ούτε ασφαλίσεις. Τέλος, σαν ένα λογικό επακόλουθο αυτής της πυραμίδας των προβλημάτων, έρχεται η διαφθορά σε όλα τα επίπεδα της κεντρικής και τοπικής εξουσίας, η οποία αποθαρρύνει και βλάπτει έντιμες επιχειρήσεις και διαστρεβλώνει σημαντικά τη λειτουργία του ελεύθερου ανταγωνισμού. Το ότι πρόκειται για ένα πολυσύνθετο και δύσκολο στη λύση του πρόβλημα επιβεβαιώνεται από το γεγονός, ότι ο νέος Νόμος καταπολέμησης της διαφθοράς, στον οποίο εναποτέθηκαν μεγάλες ελπίδες, εδώ και περισσότερο από ένα χρόνο, δεν μπορεί να ψηφιστεί, λόγω των συγκρούσεων των συμφερόντων στην Βουλή.

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης