Η Εθνική Ακαδημία Καλών Τεχνών, η παλιότερη και καλύτερη ανώτατη σχολή τεχνών στη Βουλγαρία, γιορτάζει τα 120 χρόνια από την ίδρυσή της. Σειρά κοινωνικών παραγόντων και διανοουμένων υποστηρίζουν την ιδέα για την ίδρυση ανώτατης σχολής καλών τεχνών στα τέλη του 19^ου αιώνα. Ήδη το 1864 ο ζωγράφος και σκηνογράφος Νικολάι Πάβλοβιτς προτείνει να ιδρυθεί βουλγαρική σχολή ζωγραφικής, παρόμοια με τις ακαδημίες, που υπήρχαν τότε στη Δυτική Ευρώπη. Αργότερα την ιδέα αυτή υποστηρίζουν και οι Ιβάν Σισμάνοφ, Ιβάν Μάρκβιτσκα και Αντόν Μίτοφ, οι οποίοι ήταν ανάμεσα στους πρώτους καθηγητές στην Ακαδημία. Με την υποστήριξή τους το 1895 το νομοσχέδιο κατατέθηκε από τον υπουργό Λαϊκής Παιδείας της βασιλικής Βουλγαρίας Κωνσταντίν Βελίτσκοφ. Τον Φεβρουάριο του επόμενου χρόνου ψηφίστηκε και εγκρίθηκε από τη Βουλή. Η επίσημη ίδρυση της τότε Κρατικής Σχολής Ζωγραφικής έγινε με διάταγμα του πρίγκιπα Φερδινάνδου το 1896. Στην αρχή οι διαλέξεις και όλα τα μαθήματα διεξάγονται σε ιδιωτικά σπίτια.

«Ο θεμέλιος λίθος του κόκκινου κτιρίου, στο οποίο στεγάζεται σήμερα η Ακαδημία και που ανακηρύχθηκε μνημείο πολιτισμού, τοποθετείται το 1906», εξηγεί η κριτικός τέχνης Μιλένα Μπόζκοβα. – «Ο ρόλος του πρίγκιπα Φερδινάνδου και της βασιλικής οικογένειας είναι εξαιρετικά σημαντικός για την ιστορία και την ανάπτυξη της Ακαδημίας το πρώτο μισό του 20^ου αιώνα, επειδή ο Φερδινάνδος εμφανίζεται ένας από τους βασικούς υποστηρικτές της ιδέας για ανώτατη σχολή καλών τεχνών. Αυτή η παράδοση τηρείται και από τη βασιλική οικογένεια. Την περίοδο μεταξύ των δύο παγκοσμίων πολέμων ο βασιλιάς Μπορίς Γ΄ και η βασίλισσα Ιωάννα τακτικά επισκέπτονται τη σχολή και χαρίζουν αρκετά πολύτιμα βιβλία στην βιβλιοθήκη της.»

Αμέσως μετά την ίδρυσή της η Ακαδημία όχι μόνο ρυθμίζει την επαγγελματική κατάσταση του βουλγάρου ζωγράφου, αλλά και αρχίζει να παίζει σημαντικό ρόλο στην πολιτιστική ζωή της χώρας.

Το 1911 οι καθηγητές της στέλνουν σχέδιο ανάπτυξης στο Υπουργείο Παιδείας, στο οποίο παρουσιάζεται το αίτημα η σχολή να ονομαστεί Ακαδημία Τεχνών. Δέκα χρόνια αργότερα η Κρατική Σχολή Ζωγραφικής μετονομάζεται σε Ακαδημία Καλών Τεχνών. Από το 1995 είναι πια Εθνική Ακαδημία Καλών Τεχνών.

Το παρόν ακαδημαϊκό έτος στο εκπαιδευτικό ίδρυμα οργανώνονται πολλές εκδηλώσεις με την ευκαιρία της επετείου. Στις 22 Νοεμβρίου στη μεγάλη αίθουσα της Βουλγαρικής Ακαδημίας Επιστημών σε ειδική τελετή απονεμήθηκαν τιμητικές πλακέτες σε έξι από τους τελευταίους πρυτάνεις της Ακαδημίας.

Την ίδια μέρα εγκαινιάστηκε η έκθεση «120 χρόνια Εθνική Ακαδημία Καλών Τεχνών. Οι πρυτάνεις» με έργα των 25 πρυτάνεων από την ίδρυσή της μέχρι σήμερα, και τέθηκαν σε κυκλοφορία δύο γραμματόσημα - «120 χρόνια Εθνική Ακαδημία Καλών Τεχνών» και «100 χρόνια από τη γέννηση του καθηγητή Βασίλ Γιόντσεφ». Στις 12 Δεκεμβρίου πρόκειται να παρουσιαστεί το επετειακό βιβλίο «120 χρόνια Εθνική Ακαδημία Καλών Τεχνών», που περιλαμβάνει κείμενα κριτικών τέχνης από την Ακαδημία, μέσω των οποίων παρακολουθούνται οι τέσσερις βασικές φάσεις στην ιστορία του εκπαιδευτικού ιδρύματος. Οι εορτασμοί θα ολοκληρωθούν τον Φεβρουάριο του 2017 με τα εγκαίνια της μεγάλης έκθεσης «120 χρόνια Εθνική Ακαδημία Καλών Τεχνών. Οι καθηγητές» στην Αστική Πινακοθήκη Σόφιας.

«Η επέτειος σημειώθηκε και στο εξωτερικό με επισκέψεις της Ακαδημίας σε δύο από τα βουλγαρικά πολιτιστικά κέντρα στην Ευρώπη. Στη Βαρσοβία τον Απρίλιο παρουσιάσαμε μεγάλη έκθεση στα πλαίσια των ημερών «Πολωνία, γνώρισε το μέλλον της βουλγαρικής τέχνης». Και μόλις πριν έναν μήνα στο Βουλγαρικό Πολιτιστικό Ινστιτούτο στην Πράγα παρουσιάσαμε έκθεση, αφιερωμένη στα 160 χρόνια από τη γέννηση του πρώτου διευθυντή της Κρατικής Σχολής Ζωγραφικής Ιβάν Μάρκβιτσκα. Και οι δύο εκθέσεις ήταν υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού της Βουλγαρίας.»

Σήμερα στην Εθνική Ακαδημία Καλών Τεχνών σπουδάζουν φοιτητές σε 18 διαφορετικές ειδικότητες στον χώρο των καλών και των εφαρμοσμένων τεχνών, της κριτικής τέχνης, της αναστήλωσης και του σχεδιασμού. Άλλο περίεργο γεγονός από την ιστορία της Ακαδημίας είναι, ότι είναι το πρώτο ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα, που αρχίζει να δέχεται γυναίκες. Αυτό συμβαίνει ήδη το πρώτο έτος της Σχολής Ζωγραφικής και έτσι η Βουλγαρία ξεπερνά σειρά ακαδημιών τεχνών όχι μόνο στα Βαλκάνια, αλλά και στη Δυτική Ευρώπη.

Μετάφραση: Σβέτλα Τόντοροβα

Φωτογραφίες: nha.bg